به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم،قره باغ آزاد شد! این شاید ساده‌ترین برداشت از یک بحران نگران‌کننده در منطقه ی قفقاز باشد. با حرکت محور جنوبی ارتش آذربایجان به سمت مرکز قره باغ و آزادسازی شهر استراتژیک «شوشا»، کریدور عبور و مرور و مهم(لاچین ـ خانکندی ـ خوجالی) قطع شده و دولت ارمنستان مجبور به انجام توافق با آذربایجان با محوریت روسیه شد. با انجام این توافق به جز مناطق ارمنی نشین قره باغ کوهستانی و کریدور عبور و مرور لاچین، بقیه مناطق اشغالی قره باغ آزاد و در اختیار آذربایجان قرار می‌گیرد.برخی معتقدند:«واقعیت‌های درگیری و بعد توافق قره باغ و تاثیراتی که بر تغییر شرایط ژئوپلیتیک منطقه‌ای خواهد داشت را باید در گذر زمان دید؛ درگیری و توافقی که برندگان اصلی آن روسیه و ترکیه بودند.» اما محمد ساجدی به آفتاب یزد می‌گوید:«بحران قره باغ، رویارویی معنادار روسیه و ترک‌ها بود که نظائر آن را در حلب، لیبی و در نهایت قره باغ دیدیم اما آن چه مسلم است این که با حضور نیروهای روسی عملاً پیروزی بین روسیه و ترکیه تقسیم شد.»
بحران قره باغ فروکش کرده است اما حواشی آن ادامه دارد
اعتراض علیه «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان به دلیل توافق در آتش‌بس در مناقشه «قره باغ» در ایروان پایتخت این کشور از سرگرفته شده است، معترضان خواهان برکناری وی و تشکیل دولت جدید هستند. کمی پیش از این رویداد«آرمن سرکیسیان» رئیس‌جمهور ارمنستان در دیدار با جامعه ارمنی‌های مهاجر در مسکو درباره قره‌باغ کوهستانی رایزنی کرده، خواستار استعفای کابینه ارمنستان، برگزاری انتخابات و همه‌پرسی برای تغییر قانون اساسی شده بود. رئیس‌جمهور ارمنستان یک بار دیگر در انتقاد از توافق اخیر «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر این کشور با روسیه و جمهوری آذربایجان برای توقف جنگ بر سر قره باغ کوهستانی، خواستار استعفای پاشینیان و کابینه او شد. بنا بر گزارش خبرگزاری آناتولی، «آرمن سرکیسیان» رئیس‌جمهور ارمنستان در ادامه تحرکاتش برای استعفای نیکول پاشینیان نخست‌وزیر این کشور به دنبال توافق او با روسای جمهور روسیه و جمهوری آذربایجان درباره توقف جنگ بر سر منطقه قره باغ کوهستانی، این بار در جریان سفرش به مسکو، خواستار استعفای کابینه ارمنستان شد.
۱۰۰میلیارددلار غرامت!
خبر دیگر این که دولت جمهوری آذربایجان قصد دارد برای بازسازی مناطق پس گرفته شده در قره باغ، طی شکایتی در مجامع بین‌المللی از ارمنستان غرامت ۱۰۰ میلیارد دلاری مطالبه کند. جمهوری آذربایجان در کیفرخواست تنظیمی، اشغال ٢٧ ساله ٢٠ درصد از اراضی کشور خود، استفاده غیرقانونی از منابع روی زمینی و زیر زمینی و نیز خسارت و تخریب تاسیسات عمومی، شهرها، روستاها و منابع طبیعی منطقه اشغال شده در قره باغ و نیز خسارت انسانی از جمله راندن یک میلیون جمعیت آذری ساکن در قره باغ از منزل خود و تلفات انسانی را جزو مسائل مطرح شده برای مطالبه غرامت مطرح کرده است.
کشورهای پیروز درگیری‌های اخیر منطقه قره باغ:
= کشور آذربایجان که توانست بر خلاف دهه ۹۰ میلادی با تلاش نیروهای نظامی‌اش و همپیمانان سیاسی اش(ترکیه و رژیم صهیونیستی) مناطق اشغالی خاک خود را آزاد و کریدور ارتباطی مهم ترکیه، نخجوان، ارمنستان، آذربایجان را نیز فعال نماید.
= کشور روسیه که توانست فارغ از گروه مینسک (آمریکا، روسیه و فرانسه) نقش فعال خود را در قبال بحران قره باغ ایفا و حضور نظامی خود در این منطقه را با استقرار۱۹۶۰ نفر نیروی نظامی، ۹۰ زره‌پوش و ۳۸۰ خودرو و تجهیزات ویژه تثبیت نماید و با وساطت در جنگ، بازار اقتصادی خود به عنوان اولین صادرکننده محصولات به دو کشور را حفظ نماید.
= کشور ترکیه که توانست بعد از شکست در بحران سوریه، در قضیه بحران لیبی و بحران قره باغ نقش موثر خود را ایفا و به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای پرستیژ پیروز خود را تقویت نماید.
ناکامان درگیری‌های قره باغ:
= کشور ارمنستان که نتوانست مناطق اشغالی خود را حفظ کرده و در نهایت با شکست در صحنه نظامی مجبور به توافق با آذربایجان شد و در آینده به دلیل ناکارآمدی در جنگ با مشکلات زیادی در قبال مردم خود مواجه خواهد شد.
بحران قره باغ به دوران استالین باز می‌گردد
محمد ساجدی در گفتگو با آفتاب یزد ریشه ی تاریخی نبرد‌های دنباله دار قره باغ را به دوران استالین مربوط می‌داند؛ به سال‌های ۱۹۴۵ و وجود جاسوس‌هایی که در خدمت منافع آلمان آن روزگار بودند، اما خاطرنشان می‌کند: در آن زمان مشت آهنین استالین اجازه هیچ ابراز وجودی به ترک‌ها نداد اما با فروپاشی شوروی سابق این آتش زیر خاکستر باز هم زبانه کشید. این تحلیلگر مسائل اوراسیا و منطقه ی قفقاز معتقد است اگرچه این بار آذربایجان به برتری نسبی و مهمی دست پیدا کرد اما بحران اخیر پایانی بر ماجراهای دو دهه اخیر نخواهد بود و بازهم بین ارمنستان و آذربایجان جنگ درخواهد گرفت اما اوضاع به گونه‌ای است که همه ی رویدادها به نفع آذربایجان رقم خواهد خورد.
روس‌ها اجازه ندادند قره باغ کاملا در اختیار آذربایجان قرار گیرد
ساجدی بر بازی سیاسی روسیه در این بحران تاکید دارد و حضور نیروهای روسی در منطقه را دال بر این موضوع می‌داند و ادامه می‌دهد: روسیه این بار از ارمنستان حمایت نکرد. روس‌ها با طرحی شش ماده‌ای که طرح سه ماده‌ای ایران را پوشش می‌داد با ایجاد یک پایگاه عملاً قره باغ را از سیطره ی هم ارمنستان و هم آذربایجان نجات داد و دولتی تحت اختیار مسکو در آن جا مستقر کرد ولی این مسئله بازهم چونان آتشی زیر خاکستر به قوت خود باقی ماند.
این کارشناس مسائل سیاسی تاکید می‌کند از آن جایی که روس‌ها از توافق پشت پرده ی اردوغان و علی اف باخبر بودند و نیز این که دولت ارمنستان آن دولت مطابق میل مسکو نبود فلذا برای این که غائله به نفع فقط آذربایجان و ترکیه تمام نشود اگرچه از ارمنستان حمایت نکرد اما اجازه نیز نداد که تمام قره باغ به باکو تعلق پیدا کند.
ساجدی بازهم بحران قره باغ را آتش زیر خاکستری می‌داند و می‌نامد که این بار اندکی طولانی مدت‌تر سرباز خواهد کرد اما این بار و هربار که این غائله برپا شود مواضع آذربایجان قوی‌تر و مستحکم‌تر خواهدشد اما این مسئله به این زودی‌ها حل نخواهد شد./آفتاب یزد
