آوارگی مستاجران در عصر کرونا
خبرمهم: این روزها اجاره بهای منزل تبدیل به یک تراژدی واقعی برای اغلب مردم جامعه شده است
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، حالا که در آستانه فصل جا به جایی منازل هستیم، سناریوی افزایش اجاره بها، جا به جایی اثاثیه، حق الزحمه بنگاه‌های املاک و شارژ ساختمان، قصه خالی شدن جیب افرادی است که توان پرداخت این هزینه‌ها را ندارند و این قصه همچنان در حال تکرار شدن است. در چنین شرایطی امسال هم مثل سال های گذشته با نزدیک شدن به تابستان، با افزایش قیمت مسکن و اجاره بها رو به رو شدیم و این طور که پیداست شرایط کرونا زده نیز تاثیر مثبتی بر این روند نداشته است. این در حالی است که ستاد ملی مبارزه با کرونا که به گفته استاندار، حکم شورای عالی امنیت ملی را دارد و ابلاغیات آن باید تمام و کمال اجرا شود، پیش از این اعلام کرده بود « قراردادهای اجاره‌ای که مهلت آنها به پایان رسیده باید تا خردادماه تمدید شوند» اما هنوز به خرداد نرسیده خیلی ها آواره بنگاه ها شده اند و خیلی از مستاجران نیز با وجود اینکه هنوز مسکن مناسبی پیدا نکرده اند، مجبورند که خانه شان را تخلیه کنند!
به شهرستان کوچ می کنیم
حمید و سمیرا یک زوج جوان هستند که از اواسط فروردین ماه صاحب خانه به آن ها اعلام کرده است یا باید اجاره را افزایش دهید و یا اینکه خانه را تخلیه کنید، آن ها در یکی از مناطق مرکزی پایتخت زندگی می کنند و هر دو شاغل هستند. حمید در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« اواسط فروردین بود که صاحب خانه به ما گفت یا باید خانه را تخلیه کنید و یا اینکه به اجاره بها اضافه کنید اما چون مبلغی که برای افزایش به اجاره در نظر گرفته بود بیش از توان ما بود به ناچار اعلام کردیم که خانه را تخلیه خواهیم کرد. ما نزدیک ۳ هفته همه شهر را برای پیدا کردن خانه مناسب گشتیم اما خانه مناسبی که بتوانیم از پس هزینه آن بر بیاییم و مناسب ما هم باشد پیدا نکردیم و در نهایت مجبور شدیم که به شهرستان کرمان نقل مکان کنیم و در خانه پدر خانومم ساکن شویم. هم شغل من و هم شغل همسرم با اینکه نرم افزاری و هنری است و تقریبا دور کار هستیم اما می دانیم که در کرمان هیچ جای کار و پیشرفتی برای ما نیست و در نهایت اینکه باید ماهی چند بار به تهران بیائیم و در خانه دوست و آشنا ساکن باشیم تا بازار کارمان را از دست ندهیم.»
او در ادامه افزود:« وضعیت کاری هم شرایط بسیار بدی دارد و کرونا بر بدی این شرایط دامن زده است و حالا دیگر به جرات
می توان گفت چرخ زندگی به سختی می چرخد و بازار کار خیلی خراب است. با این حال امسال به یکباره اجاره خانه ها به قدری بالا رفت که واقعا ما توان پرداخت آن را نداشتیم و مجبور بودیم که به شهرستان برویم. این شرایط برای ما خیلی سخت است اما چاره ای جز آن نداریم.»
آواره کوچه و خیابان هستیم
خانواده زارعی هم یکی دیگر از خانواده هایی است که این روزها با مشکل اجاره خانه رو به رو هستند، آن ها که یک زوج جوان هستند و به تازگی هم صاحب فرزند شده اند با اعلام صاحب خانه مجبورند خانه را تخلیه کنند، پدر این خانواده ۳ نفره به آفتاب یزد گفت:« ما نزدیک به یک ماه است که به دنبال خانه می گردیم اما خانه ای که بتوانیم رهن کامل کنیم پیدا نکردیم. همه صاحب خانه ها می گفتند به دلیل کرونا بازار کار خراب است و از آن جایی که سود بانک ها هم کم شده است ما فقط اجاره خانه می خواهیم. صاحبخانه ما هم بعد از مدتی مستاجر پیدا کرد و به ما گفت که باید تخلیه کنیم و ما با هزار خواهش و تمنا ۲۰ روز از او وقت گرفتیم اما در این مدت هم نتوانستیم خانه پیدا کنیم و در نهایت تصمیم گرفتیم تا زمان پیدا کردن خانه وسایلمان را در انباری خانه مادرم جا بدهیم و خودمان هم با او زندگی کنیم. اما شانس آوردیم و بالا خره یک خانه پیدا کردیم البته تا ماه دیگر خالی نمی شود و مستاجر قبلی قرار است در این مدت یک اتاقش را خالی کند تا ما وسایلمان را آن جا بگذاریم تا یک ماه دیگر که خانه را خالی کند.»
او در ادامه توضیح داد:« در این مدت قرار است ما هم پیش مادرم باشیم. وضعیت خیلی بدی است، من و همسرم هر دو شاغل هستیم و با این اوصاف باز هم ما در شرایط سختی هستیم. نمی توانیم حداقل های یک زندگی را برای خودمان فراهم کنیم و حالا آواره کوچه و خیابان هستیم. این مشکل تنها برای ما نیست من خیلی از همکارهایم هم در چنین شرایطی هستند و این روزها باید خانه شان را خالی کنند.»
دستوری که اجرایی نمی شود
این در شرایطی است که چندی پیش بنابر دستورالعملی که ستاد ملی مبارزه با کرونا با درخواست وزارت راه و شهرسازی مصوب کرد، برای کاهش رفت و آمدها به بنگاه و سطح شهر، مالکان موظف هستند قراردادهای اجاره‌ای را که مهلت آنها به پایان رسیده تا خردادماه تمدید کنند. این دستورالعمل برای کنترل شیوع کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بازار مسکن، ابلاغ شد. اما درست در میانه جنگ با کرونا به گوش می‌رسد صاحب‌خانه‌ها یا به مستاجر خود گفته‌اند خانه را تخلیه کنند یا اینکه اجاره‌ها را حتی تا ۳ برابر افزایش داده اند! از آنجایی که امکان جابجایی وجود ندارد، مستاجران سردرگم مانده‌اند چه‌کار باید بکنند؟ در این وضعیت اقتصادی نابسامان که ناشی از مسافر ناخوانده کروناست، چگونه کرایه‌های میلیونی بپردازند؟
مسئولان چه می گویند؟
قیمت اجاره بها و رهن مسکن روز به روز در حال افزایش است و هر چه به تابستان نزدیک می شویم این قیمت ها با افزایش بیشتری همراه می شود. با این حال کافی است نگاهی به بازار مسکن و میزان معاملات آن در نخستین ماه سال ۹۹ داشته باشیم تا به رقم صفر دست پیدا کنیم؛ به طوری که اخیرا مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه املاک کشوری در این خصوص اظهار کرد:« میزان معاملات مسکن در اسفند ماه ۹۸ با کاهش ۳۷ درصدی روبرو بوده و این رقم در فروردین ماه ۹۹ به صفر رسیده است.البته تعطیلی بازار مسکن و بسته بودن آژانس‌های مشاور املاک دو دلیل عمده این کاهش نرخ هستند و در این مدت، قیمت‌ها به هیچ عنوان کاهش پیدا نکرده اند. در صورتی که مستاجران از مالکان درخواست تمدید اجاره داشته باشند، آنها باید تا دو ماه قرارداد خود را با همان شرایط قبلی و بدون هیچ گونه افزایش قیمتی در این بازه زمانی تمدید کنند. قیمت واحدهای اجاره‌ای در این ایام هیچ گونه تغییری نخواهد کرد و پس از این بازه زمانی, مالکان اجازه تغییر قیمت‌های اجاره و تمدید قرارداد را دارند، چرا که مالکیت در قانون محترم است و این مالکان هستند که برای اجاره واحدهای مسکونی خود تصمیم می‌گیرند.»
پیش تر حسام عقبایی نائب رئیس اول اتحادیه املاک استان تهران نیز با اشاره به اینکه هیچ یک از مالکان در این ایام کرونایی اجازه افزایش قیمت اجاره واحد مسکونی خود را ندارند، گفته بود: «مدت اجاره برای تمامی مستاجران تا دو ماه تمدید شده است و هیچ دادگاهی اجازه ارائه حکم برای تخلیه واحدهای مسکونی را ندارد. نرخ های اجاره و خرید و فروش تسکین دهنده لازم را ندارند و پس از بحران‌ها همواره قیمت افزایش می‌یابد و این رشد قیمت‌ها متناسب با نرخ تورم در کلانشهرهاست و در شهرهای کوچک هم کمتر از نرخ تورم خواهد بود. آمارهای اعلام شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا حاکی از این است که نرخ تورم در فروردین بنابر سقف افزایش قیمت خواهد بود.»
محمود محمود زاده معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی نیز به افزایش مشکلات مستاجران در ایام شیوع کرونا در مقایسه با سال گذشته اشاره کرده و گفته است:« در هفته‌های اخیر، این موضوع به صورت مداوم در ستاد ملی مبارزه با کرونا و همچنین از طریق کمیته‌های تخصصی مورد ارزیابی قرار گرفته است و به دلیل حساسیت قرارداد برای طرفین و اینکه بین دو بخش خصوصی است به بررسی بیشتری نیز نیاز دارد.»
قصه پر تکرار آوارگی مستاجران
کارشناسان بر این باورند که با نگاهی اجمالی به بازار مسکن می‌توان در انتظار رخ دادن یک جهش قیمتی دیگر در این بازار بود، چرا که با رشد ۲۵۴ درصدی قیمت مسکن در سه سال گذشته، بازار اجاره ملک هم تلاش می‌کند تا حدی خود را با رشد قیمت خرید و فروش هم سو کند.
پر واضح است که امسال نیز همانند سال‌های گذشته با قصه تکراری افزایش نرخ مسکن روبرو خواهیم بود که این روند صعودی اجاره بها، قدرت کم اقتصادی مردم و خالی شدن هرچه بیشتر جیب آنها، شهروندان پایتخت نشین را مجبور به کوچ کردن به شهرهای اطراف و حتی شهرستان ها کرده است، به طوری که هر ساله، تعداد متقاضیان رهن و اجاره مسکن در حومه شهر بیش از پیش افزایش پیدا می‌کند. این‌ها صرفا بخشی از سناریوی تکراری اجاره بها در سال‌های اخیر است که حتی کوچک شدن و ملی شدن خانه‌ها نیز نتوانسته است آن گونه که باید به اقشار ضعیف و متوسط کشور کمک شایانی کند و هراس مردم از خرید سقف‌های بسیار گران، بحران اجتماعی است که تاکنون هیچ یک از طرح‌های خرد و کلان مسئولان ذی‌ربط برای این منظور نتوانسته اند پاسخگوی این نیاز مهم جامعه باشند و حال در این عصر کرونایی نیز مستاجران همچنان برای پیدا کردن یک سر پناه آواره بنگاه های املاکی هستند. /آفتاب یزد
