جریان ممنوعیت واردات لپ‌ تاپ چه بود؟

به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، روزنامه ایران نوشت: «بتازگی خبری منتشر شد مبنی بر این که واردات «لپ تاپ» آزاد شد. این خبر را رسانه‌ها از قول رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه‌ای منتشر کردند اما جریان ممنوعیت واردات لپ‌ تاپ چه بود که خبر آغاز ثبت سفارش آن نیز خبرساز شد؟ و خبر ممنوعیت واردات این دستگاه چه پیامدهای منفی در بازار کامپیوتر ایجاد کرد؟ در این باره به سراغ محمدرضا فرجی، رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه‌ای و چند نفر از فعالان این عرصه رفتیم و نظر آنها را نیز جویا شدیم.

واردات تا دو هفته دیگر

«به‌ نظر می‌رسد اشتباه سهوی در وزارت صمت رخ داده و واردات لپ‌ تاپ در لیست کالاهای ممنوعه وارداتی قرار گرفته بود که با رفع آن ثبت سفارش واردات لپ تاپ آغاز شد از این‌ رو امیدواریم واردات و ترخیص کالا از ۱۵ روز آینده به جریان افتد.»

محمدرضا فرجی رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه‌ای با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: البته گویا برخی هم مدعی شده‌اند که می‌توانیم لپ‌تاپ را در کشور تولید کنیم و حتی در این باره درخواست مجوز داده‌اند و هنوز مشخص نیست بر چه اساسی چنین ادعایی را مطرح کرده‌اند و این موضوع نیز مزید بر علت شده بود.

فرجی افزود: در پی این اتفاق با مسئولان وزارت صمت صحبت کردیم و آنها به‌ دلیل وسعت دیدی که نسبت به این قضیه داشتند ممنوعیت واردات لپ‌ تاپ را سهوی عنوان کرده و آن را از لیست کالاهای ممنوعه وارداتی حذف کردند از این‌ رو به‌ دنبال آن دستور بازشدن ثبت سفارش این دستگاه را صادر کردند و هم‌اکنون ثبت سفارش واردات این کالا تأیید شده است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا زمینه تولید انواع لپ تاپ در کشور وجود دارد، گفت: تمام فعالان حوزه رایانه‌ای کشور به تولید در حوزه تجهیزات سخت افزاری اعتقاد دارند و هم‌اکنون در برخی از زمینه‌ها مانند کیس، موس، کیبورد، آل این وان (All-in-one)، صندوق مکانیزه فروشگاهی و … با کیفیت خوب و قابل رقابت با نمونه‌های خارجی در کشور تولید می‌شود و حتی قرار است تولید پاوربانک در دستور کار قرار بگیرد اما باید گفت که ما در بسیاری از تجهیزات سخت افزاری مانند لپ تاپ، تکنولوژی تولید و حتی مونتاژ آن کالا را نداریم؛ چرا که تکنولوژی حتی ساخت قطعات آن مانند هارد، سی‌پی‌یو، مموری و … انحصاری در دست چند کشور خاص دنیا است. بنابراین برای آن که بتوانیم آنها را در داخل کشور تولید یا حتی مونتاژ کنیم باید شرکت مادر آن این اجازه را به ما بدهد.

فرجی در ادامه گفت: اگر تحریم‌ها اجازه دهد و این اتفاق رقم بخورد آن وقت می‌توانیم این قطعات را در داخل کشور تولید یا مونتاژ کرده و حتی به دیگر کشورها صادر کنیم از این‌ رو باید ارتباط با شرکت مادر برقرار شود که آیا اجازه تولید و مونتاژ را به کشور ما می‌دهند.

وی افزود: از آنجایی که این دستگاه جزو دستگاه‌هایی است که قشر دانش‌آموز، دانشجو، معلم و استاد و کارمندان و… به آن نیاز دارند از سوی دیگر با شیوع کرونا بحث آموزش آنلاین و مجازی و دورکاری کارمندان استفاده از آن نیز پررنگ تر از قبل شد به طوری که میزان تقاضا در کشور نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۳۰ درصد افزایش یافت.

فرجی در پاسخ به این سؤال که انتشار ممنوعیت این کالا چه تبعات منفی در برداشت نیز گفت: اعلام خبر ممنوعیت واردات، قیمت این کالا را ۵ تا ۱۰ درصد افزایش داد، چرا که انبار تجار نیز از این کالا خالی است. دستگاه‌هایی هم که در بازار وجود داشت متعلق به فروشگاه‌های دسته دو و سه بود. از این‌ رو امیدواریم با واردات این کالا و ترخیص از گمرک شاهد کاهش قیمت این کالای ضروری در بازار «آی‌تی» باشیم.

این فعال بازار با اشاره به این که حداقل قیمت لپ تاپ برای محصلان از چهار میلیون تومان آغاز و حداکثر به ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان می‌رسد، افزود: میزان واردات در سال ۹۸ به‌ دلیل نوسانات ارز ماهانه ۱۵ تا ۲۰ هزار دستگاه بود که نسبت به سال ۹۷ که ماهی ۲۰ تا ۲۵ هزار دستگاه را شامل می‌شد کمی کاهش داشت ولی انتظار داریم از آنجایی که تقاضا نیز بالا رفته واردات آن در سال‌ جاری افزایش یابد.

رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه‌ای در پاسخ به این سؤال که به‌ نظر می‌رسد با وجود آزاد شدن ثبت سفارش‌ها هنوز این بخش با مشکل تخصیص نیافتن ارز روبه‌رو است، گفت: قرار است ردیف‌های ۲۲ تا ۲۴ ارز را به واردات این دستگاه اختصاص دهند و در این زمینه مشکلی وجود ندارد و اگر تأخیری در اختصاص آن صورت گرفته به‌ دلیل مشکلات دیگری است. ارز نیمایی از بخش صادرات پتروشیمی تأمین می‌شود و به‌ دلیل تعطیل بودن کشورها بخصوص چین به‌دلیل کرونا موجب شده تا در این زمینه تأخیر ایجاد شود. از سوی دیگر بخشی از ارز نیمایی به‌دلیل دادگاهی شدن یک شخص بلوکه شده و مهم تر این که اولویت با تخصیص ارز نیمایی تأمین وسایل بهداشتی برای مبارزه با کرونا بود. امیدواریم که هر چه زودتر این مشکلات حل شود و ارز تخصیص یابد تا واردات صورت گرفته و کالاهای گمرک ترخیص شود تا شاهد عرضه و تقاضای مناسب در بازار لپ‌تاپ باشیم.

التهاب در بازار با انتشار خبر غیر کارشناسی

علی رشیدی، فعال حوزه واردات تجهیزات سخت‌افزاری نیز با بیان این که شرکت ما لپ‌ تاپ حرفه‌ای را به تعداد محدودی وارد می‌کند به «ایران»، گفت: لپ‌ تاپ، مصرف بالایی دارد و بخصوص برخی از مدل‌ها را دانشجویان، دانش‌آموزان، استادان، معلمان و حتی کارمندان استفاده می‌کنند بخصوص که این روزها به‌دلیل آموزش آنلاین و دورکاری نیز تقاضا افزایش یافته است بنابراین کمبود هر نوع کالای آی‌تی و آی‌سی‌تی منجر به افزایش قیمت آن کالا می‌شود. از سوی دیگر اعلام ممنوعیت واردات لپ‌تاپ این بازار را ملتهب کرد و به‌صورتی شاهد افزایش قیمت نیز در این حوزه بودیم.

رشیدی افزود: حتی اگر ثبت سفارش این کالا و دیگر کالاهای آی‌تی که ممنوع شده، رفع شود مشکل بعدی تخصیص ارز است که هم‌اکنون متوقف شده و تا تخصیص ارز صورت نگیرد با وجود ثبت سفارش هم نمی‌توان کالا وارد یا کالاهای موجود در گمرک را ترخیص کرد. به نظرم بزرگ‌ترین مشکلی که هم‌اکنون حوزه واردات کالاهای ضروری آی‌تی دارد، بحث تخصیص ارز است.

وی در ادامه گفت: گواهی‌های ارزی که شب عید تأیید شد به‌ دلیل تعطیلی ۳۰ روزه سررسید آن گذشت و اکنون متأسفانه سه هفته است که تمدید نمی‌کنند. باید بحث تخصیص ارز را سریع‌تر حل کنند، چون هر قدر در بحث واردات تأخیر ایجاد شود به همان میزان هم بازار دچار التهاب می‌شود.

فرزاد وطن خواه، دیگر فعال حوزه کامپیوتر نیز معتقد است با توجه به شیوع بیماری کرونا و در پی آن دورکاری و آموزش مجازی تقاضا در زمینه خرید لپ تاپ و تبلت ۵۰ درصد افزایش یافت و شایعه ممنوعیت واردات این دستگاه باعث شد که قیمت‌ها بعضاً و در برخی مدل ها ۳۰تا ۵۰ درصد افزایش یابد.

وطن خواه به «ایران» گفت: حالا که این ممنوعیت رفع شده امیدواریم که با ازسرگیری واردات و تزریق آن به بازار، با کاهش ۳۰ درصدی قیمت لپ‌ تاپ روبه‌رو شویم.

این فعال بازار کامپیوتر با بیان اینکه مسئولان باید از انتشار هر خبر غیر کارشناسی جلوگیری کنند، افزود: انتشار چنین اخباری بازار آی‌تی را دچار بحران می‌کند، چرا که در شرایط کنونی هر حرف و سخنی از سمت مدیران ذیصلاح در بازار تأثیر مستقیم دارد و انتظار مردم و کسبه از مسئولان وزارت صمت این است که با تصمیم گیری‌های مناسب تعادل عرضه و تقاضا را ایجاد کنند نه اینکه آن را بهم بزنند.

سیاوش رهنمون دیگر فعال حوزه کامپیوتر نیز اعتقاد دارد که خوب است بتوانیم در کشور لپ‌ تاپ تولید کنیم ولی موضوع اصلی این است که امکان تولید قطعه در کشور ما وجود ندارد چون کشورهای خاص در تولید قطعه فعال هستند و در حجم بسیار بالا اقدام به این کار می‌کنند.

رهنمون به «ایران» گفت: شاید بتوان برخی مدل‌ها را مونتاژ کرد ولی از آنجایی که لپ‌ تاپ و نوت بوک دارای تنوع بالایی است و بسرعت تکنولوژی آن تغییر می‌کند بنابراین نمی‌توان پا به پای دنیا و غول‌های فناوری که تولید این تکنولوژی را در دست دارند، پیش رفت. حتی اگر برخی لپ‌ تاپ‌ها را برای قشری فراهم کنند پس بحث حرفه‌ای‌ها و تخصصی‌ها چه می‌شود از این‌ رو در کل ممنوع کردن واردات لپ‌تاپ امکانپذیر نیست بهتر است انرژی تولید را به بخش‌هایی که می‌توان بخوبی و با کیفیت و تنوع انجام داد خرج کرد.

وی افزود: اگر واردات کالا برای واردکننده‌ها ممنوع شود برخی به واردات از راه‌های غیر رسمی روی می‌آورند، با قاچاق کالا همه بجز قاچاقچی متضرر می‌شوند؛ چرا که از یک طرف شرکت‌های صاحبنام از عرصه خارج می‌شوند، از سوی دیگر مصرف‌کننده متضرر می‌شود و مهمتر اینکه حقوق گمرکی به جیب دولت نمی‌رود.

این فعال حوزه سخت افزار اعتقاد دارد همه می‌دانند که تولید یک محصول فناورانه به اندازه مصرف یک کشور معنی و مفهومی ندارد چون اول این که تکنولوژی‌هایی مانند لپ تاپ و نوت بوک بسرعت تغییر می‌کنند و باید به روزرسانی شوند. از سوی دیگر تنوع مدل زیاد است و هر فردی سلیقه‌ای دارد که همین نکته موجب می شود محصولات مطابق انواع سلیقه‌ها تولید شود از این‌ رو کار بسیار سخت می‌شود و مهمتر این که این کالا باید در حجم بالا تولید شود تا بتوان صادر کرد در غیر این صورت مقرون به‌ صرفه نخواهد بود.