افزایش ۱۵درصدی نرخ حمل‌ونقل
نرخ تورم ماهانه حمل‌ونقل از ۴/۵درصد در آبان به ۷/۱۴درصد در آذر رسیده است. در نقاط مختلف کشور به‌تبع گرانی بنزین نرخ کرایه بار و مسافر با افزایش زیادی روبه‌رو بوده است به طوری که هر از چند گاهی مردم یک نقطه از کشور از این افزایش قیمت کرایه‌ها گلایه
می‌کنند.
یکی از شهروندان اهوازی در این باره می‌گوید: در اهواز هر بار بی‌دلیل شاهد افزایش نرخ کرایه‌های تاکسی هستیم و رانندگان هم در مقابل اعتراض ما فقط یک عبارت تکراری که «همه چیز گران شده» را به ما تحویل می‌دهند. او معتقد است که تمام این بی‌قانونی‌ها به خاطر حیاط خلوتی است که از نبود نظارت تاکسیرانی به روند فعالیت رانندگان شکل گرفته و بدون نظارت بازرسان این سازمان امکان ساماندهی وضعیت فعلی وجود ندارد.
وی در پایان می‌گوید: وعده مسؤولان امر مبنی بر عدم افزایش نرخ کرایه‌های حمل‌ونقل عمومی تاکنون محقق نشده و به نظر کار سختی نیست اگر در مسیرهای مختلف (خط‌های تردد تاکسی‌های شهری) یک بازرس برای بررسی و اقدام لازم مستقر کنند.
نرخ کرایه تاکسی در بوشهر هم در برخی مسیرها از ۱۵۰۰ به ۲۰۰۰ تومان و کرایه‌های ۳۰۰۰ تومانی به ۵۰۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. نرخ کرایه آژانس‌ها و تاکسی‌های اینترنتی هم که قبلا ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان بوده به حدود ۸ تا ده هزار تومان افزایش داشته و این در حالی است که تاکسیرانی و صنف هر گونه افزایش قیمت را ممنوع اعلام کرده
است.
به گفته یک شهروند نوشهری، نرخ کرایه‌های خودروهای شخصی در این شهر هم به صورت خودسرانه افزایش یافته و به عنوان نمونه کرایه نوشهر – نور از ده هزار تومان به ۱۵ هزار تومان، کرایه نوشهر به روستاهای حاشیه از جمله ملکار و سنگسرا از ۴۰۰۰ تومان به ۵۰۰۰تومان رسیده است.
مسکن پس از چند ماه دوباره صعودی شد
بازار مسکن بعد از دو سال روند صعودی قیمت‌ها، بالاخره در اوایل تابستان امسال وارد دوره رکود شد. در این وضعیت، پیش‌بینی می‌شد ضمن تداوم رکود این بازار تا حدود یک سال آینده، میانگین قیمت مسکن نیز تعدیل شود.
حالا اما به دنبال موج جدید تنش قیمت‌ها که بعد از اجرای طرح بنزینی دولت به راه افتاد، بازار مسکن نیز تغییر سریع و پرقدرتی داشته و رکورد، رشد ۷/۶درصدی قیمت در آذر را شاهد بوده
است.
بر اساس جدیدترین آمارهای منتشر شده از سوی دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، در آذر میانگین قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران با افزایش ۷/۶درصدی مواجه شده و به ۱۳ میلیون ۴۷۴ هزار تومان رسید است.
کارشناسان پایان یافتن ماه صفر، افزایش ۲۰۰درصدی نرخ بنزین، نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال و ورود تقاضا به بازار مسکن را از دلایل چرخش وضعیت در بازار مسکن می‌دانند.
چرا نرخ تورم در روستاها بیشتر از شهرهاست
مهم‌ترین نکته‌ای که در گزارش جدید مرکز آمار آورده شده است شاید آن باشد که نرخ تورم مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری با شدت بیشتری افزایش یافته است.
نرخ تورم ماهانه مناطق شهری در آذرماه امسال به ۳درصد رسیده که دو برابر نرخ تورم ماهانه آبان (۵/۱درصد) است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه مناطق روستایی ۳/۲ برابر شد و از ۸/۱درصد در آبان به ۲/۴درصد در آذر افزایش یافت.
این آمارها بیانگر آن است که در مناطق حاشیه‌نشین و روستایی فشار تورم بنزین بیشتر از مناطق شهری بوده است. علت این تفاوت را می‌توان تمرکز دولت بر کنترل بازار و قیمت‌ها در شهرها و مراکز استان‌ها دانست.
برخلاف آنچه در ذهن عموم مردم تصور میشود، نرخ تورم اعلام شده در روستاها معمولا اندکی بالاتر از نرخ تورم شهری است، اما دلیلش این است که اولا تغییرات نرخ تورم رابطه خاصی با بالا یا پایین بودن نرخ اقلام ندارد، بلکه میزان تغییرات قیمتی اقلام خوراکی، غیرخوراکی و خدماتی به عنوان ملاکی برای محاسبه تورم در نظر گرفته
میشود.
نکته دوم این‌که هرکدام از اقلام در روستاها و شهرها از ضریب اهمیت خاصی برخوردارند که ممکن است افزایش قیمت یک کالای مشابه در شهر و روستا تغییرات تورمی متفاوت ایجاد کند و در عین حال تغییرات قیمتی یکی از اقلام به صورت غیرمستقیم تاثیری بر اقلام مربوط به آن بگذارد.
به عنوان مثال حمل‌ونقل یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی است که تأثیر زیادی در تورم روستاها دارد، بنابراین افزایش نرخ بنزین می‌تواند تورم حمل‌ونقل را در روستاها با سرعت بیشتری افزایش دهد، اما بررسی جزء به جزء اقلام خوراکی، غیرخوراکی و خدماتی در آذرماه به گونه‌ای روشن‌تر می‌تواند بیانگر این موضوع باشد.
تورم کالاهای اساسی برای فقرا بیشتر شد، برای ثروتمندان کمتر
همچنین تورم نقطه به نقطه مواد غذایی برای دهک نهم در آبان امسال ۷/۳۰درصد بود اما در آذرماه به ۶/۲۸درصد کاهش یافته است. در دهک هشتم هم همین روند حاکم بوده به طوری که تورم نقطه به نقطه مواد غذایی از ۷/۲۹درصد در آبان به ۲/۲۸درصد در آذر کاهش یافته است.
در سوی مقابل، تورم نقطه به نقطه مواد غذایی برای دهک اول (فقیرترین دهک جامعه) در آذرماه نسبت به آبان‌ماه بیشتر شده و از ۲۵درصد به ۶/۲۷درصد رسیده است. در دهک دوم هم تورم نقطه به نقطه مواد غذایی از ۲۶درصد به ۲/۲۷درصد و در دهک‌سوم از ۷/۲۶درصد به ۴/۲۷درصد افزایش یافته است.
نکته نگران‌کننده‌تر آن که ضریب اهمیت مواد غذایی در سبد مصرفی دهک اول ۴۳درصد است، یعنی کم‌درآمدترین قشر جامعه ۴۳درصد از درآمد ماهانه خود را صرف تهیه مواد غذایی می‌کند. این در حالی است که در دهک دهم (پولدارترین دهک جامعه) ضریب اهمیت مواد غذایی فقط ۱۷درصد است؛ بنابراین هرگونه افزایش قیمت در مواد غذایی، به شدت بر سبد مصرفی دهک‌های پایین تأثیر می‌گذارد و کاملا مشخص است که گرانی بنزین موجب کاهش قدرت خرید اقشار کم‌درآمد شده است.
وعده‌های روی کاغذ
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند بنزین به دلیل اثرگذاری در حمل‌ونقل و به عنوان یک کالای راهبردی در این حوزه قطعا روی قیمت بسیاری از کالاها اثرگذار خواهد بود. در حالی که روزهای ابتدایی گران شدن بنزین، مسؤولان یکصدا می‌گفتند که نخواهیم گذاشت افزایش قیمت بنزین موجب گرانی کالاها در بازار شود. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد در اولین ماه پس از گرانی بنزین، اکثر کالاهای اساسی با افزایش قیمت مواجه شده‌اند.
گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که در جای‌جای کشور گرانی بنزین تأثیر گسترده‌ای بر برخی از بازارها و کالاها داشته است به طوری که بازار مسکن، خودرو، کفش و پوشاک و مواد خوراکی از افزایش قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است.
از طرف دیگر مسؤولان نیز می‌گویند که افزایش قیمت‌ها در بازار به خاطر گرانی بنزین کاملا طبیعی است. گویی این همان مسؤولانی نبودند که شعار و وعده می‌دادند نخواهیم گذاشت کالایی به خاطر بنزین گران شود.
افزایش قیمت خوراکی‌ها
با وجود این که ستاد تنظیم بازار اعلام کرد، هیچ‌گونه مجوزی بابت افزایش قیمت کالا و خدمات بعد از اصلاح قیمت بنزین نداده است ولی مردم به شدت از افزایش قیمت این کالاها گلایه دارند.
در استان‌های آذربایجان غربی، قزوین، کرمان، خراسان جنوبی، بوشهر، البرز، ایلام، اردبیل و آذربایجان شرقی نیز نرخ مواد مختلف خوراکی با افزایش ۱۵ الی ۴۰درصدی روبه‌رو شده‌اند.
نرخ آبزیان نیز در استان‌های ساحلی کشور از جمله خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان به علت اختصاص نیافتن سهمیه بنزین ۱۵۰۰ تومانی به قایق‌های صیادی در آذرماه با افزایش بی‌سابقه‌ای روبه‌رو بود./جام جم
