استفاده از تحریم به عنوان ابزار سیاسی به دوران باستان باز میگردد. در آن زمان، دولتها از تحریمهای تجاری برای مجازات یکدیگر استفاده میکردند. در دوران مدرن، اولین بار در قرن هجدهم میلادی بود که از تحریمها به طور گسترده استفاده شد. در این زمان، ایالات متحده آمریکا برای اعمال فشار بر بریتانیا در جریان جنگ استقلال آمریکا، تحریمهای تجاری علیه یکدیگر اعمال کردند.
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، صابره خلیلی در یادداشتی برای گروه رسانهای خبرهای فوری مهم نوشت: در قرن بیستم، استفاده از تحریمها به طور قابل توجهی افزایش یافت. در طول جنگ سرد، ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی از تحریمهای اقتصادی به عنوان ابزاری برای مبارزه با یکدیگر استفاده میکردند. پس از جنگ سرد، تحریمها به ابزاری رایج در سیاست خارجی بسیاری از کشورها تبدیل شدند.
دلایل مختلفی برای اعمال تحریمها وجود دارد. برخی از رایجترین این دلایل عبارتند از:
- مجازات نقض حقوق بشر: تحریمها میتوانند به عنوان ابزاری برای مجازات کشورهایی که مرتکب نقض حقوق بشر شدهاند، استفاده شوند.
- جلوگیری از توسعه سلاحهای هستهای: تحریمها میتوانند برای جلوگیری از دستیابی کشورها به سلاحهای هستهای یا سایر تسلیحات خطرناک استفاده شوند.
- فشار برای تغییر رفتار: تحریمها میتوانند برای فشار بر کشورها برای تغییر رفتار خود در زمینههای مختلف، مانند سیاست خارجی یا حقوق بشر، استفاده شوند.
- حمایت از منافع ملی: تحریمها میتوانند برای حمایت از منافع ملی کشور تحریم کننده استفاده شوند.
اما اعتبار بینالمللی تحریمها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- حمایت بینالمللی: تحریمهایی که از حمایت بینالمللی گستردهای برخوردار باشند، احتمالاً مؤثرتر خواهند بود.
- قدرت اقتصادی کشور تحریمکننده: کشوری که از نظر اقتصادی قدرتمندتر باشد، در اعمال تحریمهای مؤثرتر خواهد بود.
- وابستگی کشور تحریمشده به تجارت: کشوری که به تجارت خارجی وابستهتر باشد، احتمالاً از تحریمها آسیبپذیرتر خواهد بود.
- توانایی کشور تحریم شده برای دور زدن تحریمها: اگر کشوری بتواند به طور مؤثر تحریمها را دور بزند، تحریمها ممکن است اثر چندانی نداشته باشند.
البته تحریمها میتوانند پیامدهای مختلفی برای کشور تحریم کننده، کشور تحریم شده و سایر کشورها داشته باشند.
پیامدها برای کشور تحریم کننده:
- هزینههای اقتصادی: اعمال تحریمها میتواند برای کشور تحریم کننده نیز هزینههای اقتصادی داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است این کشور مجبور به یافتن شرکای تجاری جدید شود که ممکن است گرانتر باشد.
- آسیب به روابط دیپلماتیک: اعمال تحریمها میتواند به روابط دیپلماتیک بین کشور تحریمکننده و کشور تحریم شده آسیب برساند.
- از دست دادن وجهه بینالمللی: اعمال تحریمها میتواند وجهه بینالمللی کشور تحریم کننده را خدشهدار کند.
پیامدها برای کشور تحریمشده:
- آسیب به اقتصاد: تحریمها میتوانند به اقتصاد کشور تحریم شده آسیب جدی برسانند. این امر میتواند منجر به افزایش تورم، بیکاری و فقر شود.
- کاهش سطح زندگی: تحریمها میتوانند منجر به کاهش سطح زندگی مردم در کشور تحریم شده شوند.
- بیثباتی سیاسی: تحریمها میتوانند منجر به بیثباتی سیاسی در کشور تحریم شده شوند.
پیامدها برای سایر کشورها:
- آسیب به تجارت جهانی: تحریمها میتوانند به تجارت جهانی آسیب برسانند. این امر میتواند منجر به افزایش قیمتها و کمبود کالاها شود.
- افزایش تنشهای بینالمللی: تحریمها میتوانند منجر به افزایش تنشهای بینالمللی و درگیریها شوند. به عنوان مثال، تحریمهای اعمال شده علیه ایران توسط ایالات متحده آمریکا منجر به افزایش تنشها بین این دو کشور شده است.
درمجموع تحریم ابزاری قدرتمند است که میتواند برای اعمال فشار سیاسی و اقتصادی بر کشورها استفاده شود. با این حال، تحریمها میتوانند پیامدهای منفی برای کشور تحریم کننده، کشور تحریم شده و سایر کشورها داشته باشند.