فساد در سامانه یکپارچه عرضه خودرو با فروش اطلاعات
خبرمهم: علی خسروانی، تحلیلگر بازار خودرو گفت: در سامانه یکپارچه عرضه خودرو متاسفانه فساد وجود دارد و دیتاهای سامانه درج می‌کند و در اختیار برخی از نمایندگی‌ها قرار می‌گیرد و آن‌ها خیلی زودتر مطلع می‌شوند از اسامی افرادی که نوبت قرعه کشی دارند و این هم یکی از آفت‌های سامانه درحال حاضر است.
علی خسروانی، تحلیلگر بازار خودرو در گفت‌وگو با خبرهای فوری مهم گفت: درحال حاضر اصلا معلوم نیست متولی سامانه یکپارچه عرضه خودرو چه کسی است. هیچ کس آن را گردن نمی‌گیرد. شورای رقابت می‌گوید به من ربطی ندارد برای وزارت صمت است و وزارت صمت می‌گوید به من ربطی ندارد برای شورای رقابت است.
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، علی خسروانی، تحلیلگر بازار خودرو به مطهره حیدری، خبرنگار گروه رسانه‌ای خبرهای فوری مهم در پاسخ به این سوال که سامانه یکپارچه عرضه خودرو باعث شفافیت شده یا رانت، گفت: این سامانه در واقع یک راه لاعلاجی بود که در آن مقطع زمانی چاره‌ای به جز آن نبود. در‌واقع دولت باید به خاطر هجوم تقاضا یک راهکاری می‌اندیشید تا بتواند وضعیت را ساماندهی کند و به نوعی جلوی تک روی شرکت‌ها را در فرایند ثبت نام و تحویل خودرو بگیرد. چون هر‌کدام از این‌ها سلیقه‌ای عمل می‌کردند.
خسروانی اضافه کرد: این سامانه در واقع یک داروی مخدر بود که وجودش خوب نیست اما در یک مقطعی برای بیمار تجویز میشود. منتهی موضوع این است که این سامانه درحال از دست دادن کارایی خود است و ما نباید به آن عادت کنیم. به خصوص الان که دلایل وجودی سامانه درحال از بین رفتن است. بنابراین خودش هم باید تغییر کند چون سامانه در شرایط عادی بسیار نا‌مفید است.
این تحلیلگر بازار خودرو در‌خصوص مشکلات سامانه یکپارچه عرضه خودرو گفت: یکی از مشکلات سامانه این است که اولا شرکت‌ها را خلع سلاح می‌کند یعنی شرکت‌ها دیگر هیچ تلاشی برای فرآیندهای فروش و اثر‌گذاری انجام نمی‌دهند. دوما باعث تحریک تقاضا میشود.
به طور مثال شما اگر بخواهی یک ماست هم بخری، اگر فروشنده بگوید ماست را نمی‌فروشم مگر اینکه قرعه کشی کنیم تا ببینم کدام برند ماست برای شما می‌افتد، خب ناخودآگاه در این قرعه‌کشی برای یک سطل ماست هم شما ناخودآگاه خوشحالی برای اینکه فکر می‌کنی برنده شدی. ماشینی که ۱۰ سال است عرضه میشود و ۹ متقاضی دارد دیگر قرعه‌کشی و سامانه نمی‌خواهد. سامانه درحال حاضر نیازش در یک سری برندها خصوصا مونتاژی‌های چینی منتفی شده.
خسروانی با اشاره به واردات خودرو دست دوم افزود: مسئله دیگر این است که ان‌شاالله با آزادی واردات خودرو و روندی که در پیش گرفته شده با آمدن خودروهای دست دوم، فضای بازار خودرو به سمت رقابتی شدن، می‌رود. وقتی فضا رقابتی میشود دیگر نیازی به قیمت‌گذاری دستوری نیست. یعنی شما قیمت‌ها را در اختیار شرکت‌ها هم بگذاری آن‌ها نمی‌توانند قیمت بالا بگذارند، چون اگر قیمتشان از حد رقابتی بالاتر باشد خریداری برایشان وجود ندارد.
علی خسروانی در ادامه تاکید کرد: در سامانه متاسفانه فساد وجود دارد و دیتاهای سامانه درج می‌کند و در اختیار برخی از نمایندگی‌ها قرار می‌گیرد و آن‌ها خیلی زودتر مطلع می‌شوند از اسامی افرادی که نوبت قرعه‌کشی دارند و این هم یکی از آفت‌های سامانه درحال حاضر است.
وی ادامه داد: درج اطلاعات یعنی فساد و این فساد یعنی کسی پول می‌گیرد و این کار را انجام می‌دهد و در‌واقع این دیتاها را می‌خرند. این فساد فضای رقابتی را از بین میبرد.
به طور مثال هفته آینده قرار است برای یک برند، اعلام شود کسانی که نوبت پاییز برنده شدند بیایند و تکمیل وجه کنند. حالا این‌ها این دیتا را می‌دهند به نمایندگی یک برند و می‌روند دیتای کسانی که در آن تاریخ برنده شدند و نوبت ثبت نامشان است را می‌گیرد و اینجاست که این برند شروع می‌کند جلوتر با این‌ها تماس گرفتن و می‌گوید شما اسمت درآمده بیا و پیش من تکمیل وجه کن. در‌صورتی که سایر برندها و نمایندگی‌ها دسترسی به اسامی و دیتاها ندارند. مجبورند منتظر باشند تا خریدارها آن‌ها را از سایت انتخاب کنند.
یا فرض کنید لیست همه مسافرانی که این هفته می‌آیند به مشهد برای زیارت را بدهند به یک هتل یا آژانس هواپیمایی خب مشخص است که این هتل تماس می‌گیرد با افراد و می‌گوید شما به مشهد می‌آیید پس به هتل ما بیایید ولی سایر هتل‌ها مجبورند بیلبورد بزنند و تبلیغات کنند چون نمی‌دانند چه کسی چه زمانی به مشهد می‌آید تا بتوانند افراد را جذب کنند.
خسروانی گفت: ما نمی‌دانیم این فساد از سمت چه کسی انجام میشود. فعلا فقط می‌دانیم اطلاعات موجود است و لو رفته حال اینکه در چه مرحله‌ای و چگونه این کار انجام شده را نمی‌دانیم.
این تحلیلگر بازار خودرو در‌خصوص متولی سامانه یکپارچه عرضه خودرو گفت: درحال حاضر اصلا معلوم نیست متولی سامانه یکپارچه عرضه خودرو چه کسی است. هیچ کس آن را گردن نمی‌گیرد. شورای رقابت می‌گوید به من ربطی ندارد برای وزارت صمت است و وزارت صمت می‌گوید به من ربطی ندارد برای شورای رقابت است.
خسروانی در پاسخ به این سوال که آیا سامانه یکپارچه عرضه خودرو باید حذف شود یا خیر، گفت: درحال‌حاضر من معتقدم ما آرام آرام باید برندهایی را که عرضه و تقاضای آن‌ها متعادل شده را از سامانه حذف کنیم. به عنوان مثال وانت T8 یا برخی از محصولات کرمان موتور یا مدیران خودرو و سایر محصولات مونتاژی. این‌ها قیمت بازارشان از قیمت کارخانه هم کمتر است. این‌ها به چه علت باید وارد سامانه شوند؟ ولی محصولاتی که هنوز به مرحله تعادل عرضه و تقاضا نرسیده می‌تواند فعلا در سامانه باشد اما همان طور که گفتم آن‌ها هم آرام آرام از سامانه خارج شوند.
این تحلیلگر بازار خودرو نسبت به اینکه قیمت‌ها تحت نظارت و کنترل دولت باشد یا خیر، گفت: خیر، بازار و فروش نباید تحت اختیار دولت باشد. دولت فقط باید سیاستگذاری کند و این سیاستگذاری باید به گونه‌ای باشد که در آن رانت نباشد. یعنی دسترسی همه به امکانات، مواد آیین نامه و تسهیلاتی که فراهم میشود، یکسان باشد. مثل همین اتفاقی که بعد از کلی دوندگی در‌خصوص واردات خودروهای دست دوم پیش آمد که اشخاص حقیقی هم امکان این کار را داشته باشند. این اقدام باعث میشود یک فرصت عمومی ایجاد شود.
البته ممکن است همه واردکننده خودرو نباشند و اصلا همه پولش را هم نداشته باشند ولی نتیجه این است که اگر کسی محصولش را بالاتر از حد متعارف قیمت‌گذاری کند، دیگران با خط کش خودروی وارداتی به او نگاه می‌کنند. پس این اقدام می‌تواند یک سیاستگذاری درست باشد که خط کشی قیمت کند و نیازی به قیمت گذاری دستوری نیست.
علی خسروانی، تحلیلگر بازار خودرو در پایان تاکید کرد: قیمت‌گذاری دستوری برای فضای انحصاری است. اقتصاد آزاد، اقتصاد بازار و اقتصاد غیر‌دستوری و مبتنی بر اصول در فضای رقابتی جواب می‌دهد نه در فضای انحصار که کامل کار‌آیی خود را از دست می‌دهد.
