آیا واقعا شستا عامل اصلی کمبود سرم بود؟

به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، در چند روز اخیر کمبود سرم موجب گلایه برخی از شهروندان شده است برخی علت بروز این کمبود را تعطیلی یکی از شرکت‌های داروسازی به نام شهید قاضی تبریز می‌دانند که خطوط تولید دارو خود را به تعمیرات اساسی برده است.این شرکت دارویی حدود ۴۰ درصد از سرم‌های کشور را تولید می‌کند و از زیر مجموعه‌های هلدینگ شستا محسوب می‌شود.
پویا فرهت مدیرعامل تیپیکو، هلدینگ دارویی شستا، درباره علت کمبود سرم در کشور اظهار کرد: علت این مشکل کاملا مشخص است و دلیلش تصمیم‌گیری دیر هنگام سازمان غذا و دارو است. طبق اطلاعات ارسال شده سازمان غذا و دارو مجوز بازسازی را دیر صادر کرده (اسفند) و شرکت شهید قاضی خیلی سریع و کمتر از یک ماه پروژه را آغاز کردند و طی کمتر از ۵ ماه به سر انجام رساندند.
او ادامه داد: در خصوص قیمت هم برای اقلام بسته‌بندی که بیشترین تاثیر را در قیمت تمام شده سرم دارد این قلم دیگر مشمول ارز ترجیحی نمی‌شوند و با ارز نیما  وارد کشور می‌شود؛ در ضمن قیمت محصولات دارویی توسط سازمان غذا و دارو تعیین و ابلاغ می‌شود و شرکت‌ها نقشی در تعیین قیمت محصولات دارویی ندارند.
مدیرعامل تیپیکو گفت: در سال ۱۳۹۶ بازدیدی از سوی سازمان غذا و دارو از شرکت شهید قاضی صورت گرفت که پس از آن این شرکت تعطیل شد. پس از مدت کوتاهی از این موضوع، تغییراتی در شرکت انجام شد و سازمان غذا و دارو مجوز فعالیت مجدد را به شرط انجام همه اصلاحات در مدت حداکثر ۶ ماه تا یکسال ارائه کرد. شرکت شهید قاضی در سال ۱۳۹۷ و به منظور انجام اصلاحات با یک پیمانکار قرار دادی را منعقد کرد و پس از آن طرح و نقشه انجام آن را سازمان غذا و دارو تایید کرد.
با پیگیری‌های ما از این هلدینگ طی گزارشی اتفاقاتی که در این مدت افتاده بود تشریح شد. بنا بر این گزارش  در سال ۱۳۹۹ سازمان غذا و دارو به علت اعلام شرکت شهید قاضی جهت تعطیلی و انجام اصلاحات کیفی، برای واردات بیش از ۳۰ میلیون سرم اقدام به برگزاری فراخوان با فوریت می‌کند.

پس از برگزاری فراخوان، واردات ۹ میلیون از ۳۰ میلیون سرم اعلامی به این شرکت واگذار می‌گردد. این شرکت پس از دریافت IRC از سازمان غذا و دارو نسبت به ثبت سفارش، درخواست تخصیص ارز و ارسال سوئیفت از طریق بانک خاورمیانه اقدام می‌کند.
از ابتدای سال ۱۴۰۰ شیوع بیماری کرونا در کشور هند شدت می‌گیرد و با توجه به وخیم شدن وضعیت در آن کشور و رسیدن آمار مرگ و میر رسمی روزانه به بیش از ۶ هزار نفر، طرف هندی با اعلام شرایط فورس اطلاع می‌دهد، امکان صادرات به ایران به علت نیاز مراکز درمانی داخلی هند، درگیری کارگران شرکت تولیدی به کرونا، کاهش ظرفیت تولید و کمبود شدید سرم در آن کشور میسر نیست؛ که مشابه این موضوع در واردات واکسن کرونا از شرکت بهارات هند با وجود پرداخت وجه توسط دولت ایران نیز مشاهده شده بود.
بلافاصله این شرکت در تاریخ ۱۴۰۰/۳/۹ یعنی تقریبا دو ماه قبل از حادث شدن کمبود در کشور طی نامه ای پیوست به سازمان غذا و دارو و اطلاع شرایط فورس پیش آمده در کشور هند، درخواست برگزاری جلسه و تعیین راهکار جهت جلوگیری از کمبود سرم در کشور می‌کند.

سازمان محترم غذا و دارو با توجه به موجودی سرم در آن زمان و فرض بر اینکه شرکت شهید قاضی نیز از تیر ماه به چرخه تولید بر می‌گردد جلسه در خواستی را تا تاریخ ۱۴۰۰/۵/۹ مسکوت می‌گذارد.
در مرداد ماه به علت پیک پنجم بیماری کرونا که بدترین وضعیت از زمان شروع کرونا بوده است، تجویز رمدسیویر در سرم و بیماری‌های فصلی تابستانی ناشی از دهیدراته شدن، مصرف سرم در کشور به شدت افزایش یافته و کمبود در برخی از مراکز درمانی مشاهده می شود.
در جلسه مورخ ۵/ ۹/ ۱۴۰۰ در سازمان غذا و دارو، شرکت شهید قاضی اعلام می کند که از ۲۵ مرداد ماه تولید را آغاز کرده و مقرر می شود شرکت‌های سرم ساز دیگر نیز با افزایش ظرفیت، حداقل ۱۲ میلیون سرم در ماه تولید و در صورت امکان سازمان نیز نسبت به واردات موازی اقدام کند؛ لذا پیش بینی می شود از نیمه اول شهریور و با آغاز عرضه سرم توسط شرکت شهید قاضی کمبود‌های ایجاد شده به کلی مرتفع شود.
لازم به ذکر است توزیع ۱۲ میلیون سرم در این ماه ۲۰ درصد بالاتر از میانگین مصرفی سرم کشور در سال ۱۳۹۶ است و به نظر در کنار افزایش مصرف و نیاز در پیک پنجم کرونا، عدم توزیع سرم در داروخانه‌های خصوصی سطح شهر جهت بیماران سرپایی، بدهی برخی مراکز به پخش‌ها که موجب عدم تحویلی دارو می‌گردد و شانتاژ رسانه‌ای بیگانگان در جو روانی ایجاد شده موثر است.
با وجود آنکه کل سرم تولیدی شرکت کارخانجات دارو پخش در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۵ میلیون عدد بوده است (میانگین ماهانه ۱٫۵ میلیون عدد) اما پس از شیوع بیماری کرونا، شرایط خاص کشور و نیاز مراکز درمانی این شرکت با انجام اصلاحات ظرفیتی و فعالیت شبانه روزی موفق شده است از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا نیمه مرداد ماه بالغ بر ۱۲  میلیون هفتصد و پنجاه هزار سرم از طریق پخش‌های طرف قرارداد در کشور توزیع کند که این رکورد تقریبا دو برابر زمان قبل کرونا و بالاترین رکورد در عمر چند دهه این شرکت است. /yjc