احسان مرادی: بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد که روز گذشته، سه رکورد جدید در آمارهای کرونا ثبت شد، به نحوی که مبتلایان روزانه با ثبت ۳۹هزار و ۶۱۹نفر، فوتیهای روزانه با ثبت ۵۴۲مورد و بیماران بدحال با ثبت ۶هزار و ۴۶۲نفر شاهد بیشترین میزان آمار ثبتشده از ابتدای همهگیری بودند. موضوع دیگر این است که سرعت رشد آمارهای کرونا در مرداد نسبت به تیر بیشتر شده، به نحوی که از سرایت بالای گونه جهشیافته دلتا حکایت دارد.
نسخه پیشنهادی کارشناسان اقتصادی در وضعیت کنونی بهمنظور کاهش همزمان نرخ بازتولید بیماری کرونا و کنترل آمار سرانه مرگومیر روزانه، استفاده از الگوی کشورهای موفق در این زمینه است، به نحوی که در فاز اول باید «کنترل ضربتی نرخ ابتلا» از طریق تعطیلی فراگیر حداقل یکهفتهای اعمال شود. فاز دوم «بازگشت محتاطانه به فعالیتها» است.
این در حالی است که مدیران تصمیمگیر کشور بر سر مساله تعطیلی همهجانبه به توافق نرسیدهاند. کارشناسان اقتصادی معتقدند که راه خروج از شرایط فعلی، تعطیلی قاعدهمند است، نه تعطیلی بخشی. به عبارت دیگر باید تعطیلی همهجانبه بهمنظور اعمال قرنطینه و با قواعد سختگیرانه اعمال شود. سوال مشخصی که در این موضوع مطرح است، این است که آیا در حال حاضر ضرورت تعطیلی همهگانه فراهم نشده است؟ اگر پاسخ منفی است، چه شرایطی باید در کشور پیش آید تا این موضوع اتفاق بیفتد؟ تداوم وضع موجود شرایط را بیش از گذشته سختتر میکند.
جهش دوبرابری مبتلایان روزانه
در تحلیل وضعیت کرونا در گزارشهای رسمی شاخصهای متفاوتی مورد بررسی قرار میگیرد که یکی از این شاخصها وضعیت مبتلایان روزانه است. تحلیل آمارهای وزارت بهداشت نشان میدهد که فراز و نشیبهای متعددی در آمار مبتلایان به کرونا از ابتدای این پاندمی ثبت شده است، به نحوی که شاخص مذکور از میزان ۷هزار و ۲۶۰مورد در اول فروردین به صورت پلهای به میزان ۲۵هزار و ۵۸۲نفر در ۲۵فروردین افزایش پیدا کرد. بعد از این تاریخ با تشدید محدودیتهای قرنطینهای و افزایش رعایت پروتکلها این شاخص نزولی شد. بنا بر آمارهای رسمی در تاریخ ۱۷خرداد با ثبت ۴هزار و ۹۰۷مورد ابتلای جدید، پایینترین سطح مبتلایان روزانه در سال جدید ثبت شد، اما در ادامه، سرعت افزایش این شاخص نسبت به موج چهارم تندتر شد، به نحوی که از هفته سوم تیرماه در سطح بالای ۲۰هزار نفر و از حدود ۴مرداد در بالای ۳۰هزار نفر در نوسان بود. البته روزهای ۸، ۹ و ۱۶مرداد در این بین استثنا هستند. به عبارت دیگر این موضوع حاکی از سرعت بالای سرایت گونه جهشیافته کرونا موسوم به دلتا است. شاهد آماری دیگر این موضوع، میانگین مبتلایان روزانه در ماه جاری است. تحلیل آمارهای رسمی نشان میدهد که بهطور میانگین ۱۶هزار و ۷۱۷مورد مبتلای جدید در تیرماه شناسایی میشد، در حالی که این میزان در مردادماه (تا روز گذشته) معادل ۳۱هزار و ۴۵۶مورد بوده است. مقایسه این دو آمار نشان میدهد که سرعت ابتلا در ماه مرداد بهطور میانگین ۹/ ۱ برابر تیرماه شده است. این در حالی است که تقریبا دو هفته از مرداد باقی مانده و در روزهای آتی باید شاهد بروز موجهای جدید این همهگیری باشیم. علاوه بر این در هفته اخیر مبتلایان روزانه آمارهای بالایی را ثبت کرده، به نحوی که در پنج روز از این هفته بیشترین میزان مبتلایان روزانه تجربه شد و در نهایت روز گذشته با ثبت ۳۹هزار و ۶۱۹نفر رکورد جدیدی از میزان مبتلایان روزانه ثبت شد.
جهش سرعت فوتیها در مرداد
شاخص مهم دیگر، میزان فوتیهای روزانه است. بنا بر آمارهای رسمی فراز و نشیبهای متعددی در آمار فوتیهای روزانه از ابتدای همهگیری ثبت شده است، به نحوی که این شاخص از میزان ۷۳نفر در اول فروردین به صورت پلهای به ۴۹۶نفر در ۶ اردیبهشت افزایش پیدا کرد. بعد از این تاریخ با تشدید محدودیتهای قرنطینهای و افزایش رعایت پروتکلها این شاخص نزولی شد. در ادامه از تاریخ ۱۳ تیرماه این شاخص روند صعودی به خود گرفت و هفته گذشته سرعت افزایش شدت یافت، به نحوی که روز گذشته با ثبت رکورد ۵۴۲نفر بیشترین آمار فوتیهای روزانه تجربه شد. علاوه بر این، تحلیل آمارهای رسمی نشان میدهد که بهطور میانگین ۱۶۰نفر در تیرماه بر اثر کرونا فوت میشدند، در حالی که این میزان در مرداد (تا روز گذشته) به ۳۵۰مورد رسیده است. مقایسه این دو آمار نشان میدهد که سرعت فوتیهای روزانه در ماه مرداد بهطور میانگین ۲/ ۲برابر تیرماه شده است.
۵/ ۱برابر شدن سرعت بیماران بدحال
شاخص سوم در این خصوص وضعیت بیماران بدحال است. تحلیل آمارهای رسمی در خصوص روند این شاخص نشان میدهد که از ابتدای سال جاری با افتوخیزهای متعددی همراه بوده است. بنا بر آمارهای رسمی میزان بیماران بدحال از ۳هزار و ۸۵۸ مورد در اول فروردین به میزان ۵هزار و ۵۴۵نفر در ۱۸ اردیبهشت رسیده است. در این مدت روند این شاخص صعودی بوده، اما در ۱۹ اردیبهشت این روند تغییر جهت داد و به مدت ۵۳روز نزولی بود. در ادامه مسیر و از ۹تیر روند بیماران بدحال بار دیگر صعودی شد، به نحوی که در پنج روز اخیر رکوردهای جدیدی از این شاخص ثبت شد. بنا بر آمارهای رسمی روز گذشته با ثبت ۶هزار و ۴۶۲مورد، بیشترین میزان بیماران بدحال کرونایی از ابتدای این پاندمی در کشور گزارش شد. علاوه بر این تحلیل آمارهای رسمی نشان میدهد که بهطور میانگین ۳هزار و ۶۱۵نفر در تیرماه بیمار بدحال کرونایی داشتیم، در حالی که این میزان در مرداد (تا روز گذشته) به ۵هزار و ۵۲۶مورد رسیده است. مقایسه این دو آمار نشان میدهد که سرعت بیماران بدحال در مرداد بهطور میانگین ۵/ ۱برابر تیرماه شده است. به عبارت دیگر بر این اساس در روزهای آینده باید شاهد افزایش فوتیهای روزانه باشیم. این در حالی است که هنوز دو هفته از مرداد باقی مانده است.
تردید سیاستگذار در تصمیمگیری
بررسی آمارهای کرونا از وضعیت غیرقابل کنترل و آمار بالای مرگومیر در کشور حکایت دارد. این موضوع در حالی است که کارشناسان اقتصادی بارها درمورد این وضعیت و پیامدهای تداوم آن هشدار داده بودند. پیشتر در گزارشی با عنوان «نسخه نجات از انفجار کرونا» به این موضوع اشاره کرده بود که نسخه پیشنهادی برای کشور ما در وضعیت کنونی بهمنظور کاهش همزمان نرخ بازتولید بیماری کرونا و کنترل آمار سرانه مرگومیر روزانه، استفاده از الگوی کشورهای موفق در این زمینه است، به نحوی که استفاده از این الگو میتواند میزان مرگ را به یکدهم برساند. در فاز اول باید «کنترل ضربتی نرخ ابتلا» از طریق تعطیلی فراگیر حداقل یکهفتهای اعمال شود. فاز دوم «بازگشت محتاطانه به فعالیتها» است. پیشتر وزیر بهداشت در خصوص وضعیت کرونا با ارسال نامهای در مورد تداوم این وضعیت هشدار داده بود، اما این موضوع اجرایی نشد. علاوه بر این وزیر کشور در مورد تعطیلی دوهفتهای بیان کرده بود که در این موضوع باید بررسی دقیقتری صورت گیرد و در روزهای آینده در ستاد همه مباحث مطرح و پس از آن تصمیمگیری شود. او در ادامه افزود که درست است تعطیلی فراگیر به عنوان یکی از راههای اقدام و اثرگذار است، اما انجام این کار نیازمند مقدمات، برنامهریزی، اقناعسازی و همراهسازی مسوولان و مردم است. تحلیل آمارهای رسمی نشان میدهد که راه خروج از شرایط فعلی تعطیلی قاعدهمند است، نه تعطیلی بخشی. به عبارت دیگر باید تعطیلی همهجانبه به منظور اعمال قرنطینه و با قواعد سختگیرانه اعمال شود. سوال مشخصی که در این موضوع مطرح است، اینکه هنوز ضرورت تعطیلی همهگانه فراهم نشده است؟ اگر پاسخ منفی است باید چه شرایطی در کشور پیش آید تا این موضوع اتفاق بیفتد؟ این در حالی است که تداوم وضع موجود شرایط را برای کشور سخت میکند و چالشهای دیگری را بر چالشهای کشور اضافه میکند. /دنیای اقتصاد