به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، هنگامی که فضای اقتصادی ناامن باشد و دائما شوک‌های مختلفی چه از داخل و چه از خارج به سمت اقتصاد روانه شود طبیعی است که شهروندان برای محافظت از داراییهایشان در برابر تورم به سمت سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف بروند و ریسک زیان را به جان بخرند. رفتاری که طی سال‌های اخیر در ایران شاهد افزایش آن بوده‌ایم، به گونه‌ای که یک دوره بازار سرمایه نظر سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری بالا را به سمت خود جلب می‌کرد و در دوره‌ای دیگر ما شاهد تمایل افراد برای سرمایه‌گذاری در بازاری کم خطرتر مثل طلا بودیم. اما اکنون انتظار اقتصاد برای روشن شدن برخی مسائل در داخل و خارج از کشور سبب فروکش کردن تمایل برای معامله در بازارهای مختلف شده است.
افزایش تورم و نبود چشم‌انداز از وضعیت اقتصادی کشور طی سال‌های اخیر سبب شد تا افراد برای حفاظت از سرمایه‌هایشان در برابر تورم به سمت خرید طلا، سکه، دلار و خودرو بروند. اما اخیرا با توجه به برخی از سیگنال‌های داخلی و خارجی زمزمه‌های احتمال ریزش قیمت در بازارهای مالی شنیده میشود. شاید این صحبت برای بسیاری از افراد جامعه خبری خوش باشد اما برای کسانی که دارایی‌های خود را به سکه، طلا، خودرو و دلار تبدیل کرده و به امید کسب سود بودند، سیگنال ارزانی به بازارهای اقتصادی نمی‌تواند خوشایند باشد. بنابراین اگر شرایطی پیش بیاید که انتظار کاهش قیمت در بازارهای مالی قوت بگیرد بسیاری از افراد که در سال‌های اخیر در بازارهای مختلف خریدار بودند، در آن شرایط ترجیح می‌دهند که فروشنده باشند و دارایی خود را برای جلوگیری از زیان به فروش برسانند. اکنون برخی‌ها معتقدند اقتصاد ایران در مسیر کاهشی قرار خواهد گرفت و اگر چنین پیشبینی به وقوع بپیوندد این پرسش مطرح میشود که اگر افرادی که سرمایه‌های خود را به کالا تبدیل کرده‌اند تصمیم به فروش داراییهایشان بگیرند این تصمیم سقوط آزادی در قیمت کالاهای در بازارهای مختلف ایجاد خواهد کرد یا خیر؟ علی مزیکی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: قطعا اگر انتظارات در جامعه به گونه‌ای باشد که کاهش شدید قیمت‌ها در بازارهای مختلف را نشان دهد ما شاهد افزایش تمایل برای فروش دارایی‌های از سوی افراد خواهیم بود. اما اکنون به نظر نمی‌رسد که چنین انتظاری در جامعه به وجود آمده باشد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: به صورت کلی اگر تصوری برای کاهش شدید قیمت‌ها در بازارهای اقتصادی ایجاد شود افراد به سرعت برای فروش داراییهایشان به بازارها هجوم می‌برند و در آن شرایط ما سقوط قیمت در بازارهای مختلف اقتصادی را خواهیم داشت. اما همانگونه که اشاره کردم هنوز این تصور ایجاد نشده است.
مزیکی در ادامه گفت‌وگو به نمونه‌ها مشابه کاهش قیمت یک‌باره در اقتصاد اشاره کرد و گفت: در گذشته چنین کاهش قیمت‌هایی اتفاق افتاد، همانند زمان جنگ. بعد از جنگ چنین اتفاقاتی رخ داد و در آن زمان بعد از امضای قطع‌نامه قیمت دلار به یک‌باره کاهش یافت و این مسئله به ضرر بسیاری از افراد تمام شد.
نوسان شدید نوع نگاه سرمایه‌گذاران را تغییر می‌دهد
این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه نوسان بالا در اقتصاد چه تبعاتی را به دنبال خواهد داشت؟ گفت: نوسان بالا و شدید در یک اقتصاد با تعداد دفعات بالا بدون شک تبعاتی را به همراه خواهد داشت. هنگامی که نوسان زیاد باشد افراد متناسب با شرایط پیش آمده رفتارهای مختلفی را از خود نشان می‌دهند و در برخی موارد ترجیح می‌دهند سرمایه‌های خود را به سمت چیزهای مشهود ببرند و سعی دارند در برابر تورم ریسک نکنند و ارزش داراییهایشان را با خرید هرنوع کالایی حفظ کنند. البته باید توجه داشت که خلاقیت از ریسک به وجود می‌آید بنابراین وقتی در یک اقتصاد نوسان بالا باشد آن اقتصاد از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایش استفاده نخواهد کرد.
مزیکی در ادامه با عنوان مثالی به تبعات نوسان برای اقتصاد اشاره کرد و در این خصوص گفت: هنگامی که ناامنی اقتصادی این تصور را ایجاد کند که نوسانات شدید در هر مقطعی وجود داشته باشد از آن سو رفتار سرمایه‌گذاران تغییر خواهد کرد و در بیشتر موارد به مرور زمان سرمایه‌ها از کشور خارج خواهد شد. به عنوان مثال فردی که در بازار مثل مسکن و یا طلا سرمایه‌گذاری دارد به مرور زمان به دلیل نبود چشم‌انداز و نوسان ترجیح می‌دهد سرمایه‌های خود را به خارج از کشور ببرد و با ریسک کمتر فعالیت کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: بنابراین نوسان سبب میشود که نوع سرمایه‌گذاری‌ها تغییر کند و سرمایه‌ها به سمت بخش‌های مولد نرود. تغییر نگاه سرمایه‌گذاران و احتمال خروج سرمایه از کشور بخشی از آسیبی است که نوسان و عدم ثبات به اقتصاد وارد می‌کند.
وضعیت را نمی‌توان پیشبینی کرد
وی در پایان با ارزیابی وضعیت اقتصاد کشور طی ماه های آتی گفت: پیشبینی درخصوص وضعیت بازارهای اقتصادی کار دشواری است و متاسفانه نمی‌توان پیشگویی کرد. حتی اکنون نمی‌توان معیشت یک فرد را پیشبینی کرد، اما به طور کلی طی سال‌های اخیر روند اقتصادی ایران نزولی بوده است./ابتکار
