به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، با تشدید تحریم‌های یک جانبه آمریکا و خروج اکثر شرکت‌های خارجی از بازار ایران راه برای یکه تازی برندهای داخلی آن هم در سایه نبود نظارت بر کیفیت و توزیع مهیا شد به گونه‌ای‌که قیمت لوازم خانگی با بهانه‌های مختلفی به ویژه رشد نرخ ارز افزایش چند برابری را تجربه کرد. البته در این بین بساط سورچرانی برای دلالان نیز فراهم شد و توانستند با استفاده از فضای مناسبی که تحت تاثیر تنوع و کیفیت بالای محصولات نسبت به برندهای خارجی ایجاد شده بود سهم ۳۰ درصدی بازار را از طریق قاچاق این محصولات در اختیار گیرند. حال پس از مذاکرات برجامی وین و سیگنال‌های مثبتی که در زمینه رفع تحریم‌ها و احتمال بازگشت شرکت‌های خارجی به گوش می‌رسد تولیدکنندگان لوازم خانگی برای از دست ندادن بازار ۷۰ درصدی خواستار جلوگیری از حضور برندهای خارجی شده‌اند که در زمان تحریم منافع کل خود را فدای بازار ایران نکرده‌اند.
البته فارغ از بهانه‌هایی که در زمینه ممــانعت از بازگشت برندهای خارجی وجود دارد افزایش قیمت ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت‌ها به همراه رشد تا دو برابری در برخی از محصولات آن هم در شرایطی که مواد اولیه با حداقل ۲۰ درصد کمتر از نرخ جهانی به تولیدکنندگان پایین دستی عرضه میشود و نرخ ارز نیز روند کاهشی داشته موضوعی است که این شائبه را که بازار لوازم خانگی نیز همچون بازار خودرو در انحصار گروهی خاص گرفته را تقویت می‌کند. موضوعی که متولیان این حوزه با استفاده از اظهارات ناسیونالیسمی و گرفتن انگشت اتهامی به سوی خبرنگاران به عنوان حامیان واردات سعی در دادن آدرس اشتباه دارند. اما آنچه مسلم است بازاری که ۳۰ درصد آن به قاچاق لوازم خانگی تعلق دارد که مصرف کنندگان با وجود نبود ضمانت و گرانی حاضر به خرید هستند نشان می‌دهد تولیدکنندگان به جای صرف هزینه‌های گزاف برای تداوم انحصار بهتر است با افزایش کیفیت و تنوع در بازاری رقابتی سهم خود را افزایش دهند.
افزایش قیمت در چند نوبت
دو سال پیش زمانی که شرکت‌های کره‌ای به دلیل تحریم‌ها، بازار پر سود ایران را ترک کردند، کسی تصور نمی‌کرد که برندهای داخلی در کمتر از دوسال بتوانند بازار را به دست بگیرند و سهم ۳۰ درصدی خود را ارتقا دهند. در این مدت سلطه به بازار لوازم خانگی در حالی صورت گرفته که برندهای داخلی توانستند در بازار انحصاری به تنهایی بتازند و بازار را به دست بگیرند، به طوری که در مدت دو سال اخیر قیمت‌ها ۲۰۰تا ۳۰۰درصد افزایش یافته‌است. شرکت‌های تولیدی با سوء‌استفاده از نبود رقیب در بازار ظرف یک سال گذشته چندین بار قیمت‌های خود را افزایش دادند و این افزایش قیمت‌ها تا حدی بود که صدای رئیس جمهور نیز درآمد و خواستار نظارت بر این بازار شد البته این دستور هم تنها مدت زمانی کوتاه موثر بود و مجدد شاهد یکه تازی تولیدکنندگان لوازم خانگی در بازار بوده این موضوعی که آخرین بار در اردیبهشت امسال رقم خورد و در حالیکه نرخ ارز روند کاهشی به خود گرفته بود تحت عنوان رشد نرخ تورم و افزایش دستمزدها قیمت لوازم خانگی مجدد افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی را تجربه کرد. اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران در این رابطه می‌گوید: فروش لوازم خانگی در راکدترین حالت خود به سر می‌برد و قدرت خرید مردم به صفر رسیده است، ولی انجمن تولیدکنندگان همین‌طور قیمت لــوازم خانگــی را بالا می‌برد. وی می‌گوید: وقتی ۷٠ درصد مواد اولیه در داخل کشور تولید میشود و قیمت دلار هم پایین آمده دلیلی برای افزایش قیمت محصولات وجود ندارد. یخچالی که سال ۹۶، ۵ /۱ میلیون تومان بود الان ۳٠ میلیون فروخته میشود، در حالی که حقوق کارگر خیلی کم افزایش پیدا کرده است. اما در حالیکه تولیدکنندگان لوازم خانگی بر طبل انحصارطلبی می‌نوازند اخباری از بازگشت برند کره‌ای به ایران خبر می‌دهد. در این رابطه محمد طحانپور رئیس اتحادیه لوازم خانگی می‌گوید: هیأت مدیره شرکت تولیدی داخلی پس از انجام مذاکرات متعدد موفق شد تا موافقت شرکت بین‌المللی LG را برای انتقال تکنولوژی روز دنیا به ایران کسب کرده و در فاز اول اقدام به توسعه و راه‌اندازی کارخانه تولید یخچال فریزر تحت برند تجاری این شرکت کره‌ای در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان استان کرمان کند. به گفته طحانپور با موافقت این شرکت کره‌ای درباره انتقال تکنولوژی به ایران، کارخانه جدید در فضایی به مساحت ۷۰ هزار متر مربع احداث میشود که ظرفیت تولید این کارخانه بیش از ۱۵۰ هزار دستگاه انواع یخچال، فریزر و ساید بای ساید در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان استان کرمان است و قرار است با توسعه بیشتر، ظرفیت تولید سالانه خود را به بیش از ۳۰۰ هزار در سال برساند و زمینه اشتغال برای ۵۰۰ نفر دراین کارخانه فراهم شود. این خبر از آن جهت حائز اهمیت است که برخلاف جوسازی تولیدکنندگان داخلی و محکوم کردن بازگشت برندهای کره‌ای به ایران خبر سرمایه گذاری این شرکت‌ها نشان می‌دهد که وزارت صمت این بار قصد ندارد همچون خودرو بازار انحصاری را به شرکت‌های داخلی تقدیم کند.
سهم ۳۰ درصدی قاچاق از بازار
در رابطه با دلایل افزایش تولید همگام با رشد قیمت‌ها و همچنین عدم تمایل تولیدکنندگان داخلی برای بازگشت برندهای خارجی حمیدرضا غزنوی سخنگوی انجمن تولیدگنندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با «آرمان ملی» با پرسش اینکه آیا «طرح این موضوع و تهیه گزارش با سفارش افراد خاصی صورت گرفته» پس از اعلام پاسخ منفی از سوی خبرنگار می‌گوید: موضوع افزایش تولید با رشد قیمت متفاوت است، چراکه افزایش تولید بر اساس نیاز بازار صورت گرفته اما افزایش قیمت در ابتدای سال و با در نظر گرفتن شاخصه‌های تورمی و همچنین افزایش دستمزدها انجام شده است. وی در ادامه به گرانی مواد اولیه اشاره کرد و گفت: مواد اولیه که از بورس کالا خریداری می شود به‌رغم اختلاف ۲۰ درصدی که باید با نرخ جهانی داشته باشد به واسطه محاسبه با نرخ روز ارز غالبا بیش از قیمت‌های جهانی به دست تولید کننده می‌رسد بنابراین چاره‌ای جز افزایش قیمت وجود ندارد. وی در پاسخ به اینکه آیا عدم تمایل تولیدکنندگان به بازگشت برندهای خارجی ناشی از انحصار ایجاد شده در بازار نیست گفت: « به نظر می‌رسد سئوالات شما با جهت گیری خاصی مطرح میشود» اما چرا باید شرکت‌هایی که در زمان تحریم ایران را ترک کرده‌اند باز هم بتوانند از بازار نفه ببرند و قطعا این بازار باید در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار گیرد که در زمان تحریم‌ها نسبت به ادامه تولید و ارتقای کیفیت اقدام کرده اند. غزنوی در پاسخ به اینکه در زمان تحریم حتی شرکت های چینی هم ایران را ترک کرده اند گفت: خیر شرکت های چینی و روسی در ایران باقی ماندند. سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی در پاسخ به اینکه هم اکنون برندهای خارجی در قالب قاچاق به کشور وارد می‌شوند که نشان دهنده وجود تقاضا نسبت به این برندها است بنابراین نباید جلوی حق انتخاب مصرف کننده را گرفت، گفت: هم اکنون قاچاق سهم ۳۰ درصــدی در بــازار دارد و ۷۰ درصد از بازار در اختیار تولیدکننده داخلی است اما در زمان حضور برندهای خارجی سهم محصولات داخلی تنها ۳۰ درصد بود. این فعال حوزه لوازم خانگی گفت: قطعا باید با قاچاق برخورد کرد و دولت نیز با تعیین استانداردهای سختگیرانه و لزوم افزایش کیفیت نسبت به جلوگیری از واردات محصولات خارجی اقدام کند. نمی‌توان در شرایطی که کشورهای خارجی بازار خود را در مقابل ورود محصولات کشورهای دیگر بسته‌اند و بالغ بر ۱۵۰۰ تولید کننده داخلی به فعالیت مشغولند اجازه داد بازار کشور در اختیار برندهای آنها قرار گیرد. اظهارت سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی مبنی بر عدم امکان واردات محصولات لوازم خانگی به کشورهای تولیدکننده در حالی مطرح میشود که بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازار کشوری مثل کره تمامی محصولات تولیدی شرکت‌های بزرگ جهانی وجود دارد و اگر مصرف کنندگان این کشور استفاده از محصولات داخلی را ترجیح می‌دهند به دلیل کیفیت بالا و امکان حق انتخابی است که بدون اجبار دارند. از سوی دیگر بررسی‌ها از بازار بورس کالا نیز حاکی از رعایت نرخ از سوی شرکت‌های فولادی بوده که این موضوع خود به چالشی برای این شرکت‌ها تبدیل شده است. آنچه مسلم است حضور رقبای قدرتمند آن هم در شرایط قیمتی مناسب کفه ترازو را به نفع این برندها سنگین خواهد کرد اما راه حل آن حفظ انحصار و محرومیت مصرف کننده از کالای با کیفیت نیست و تولیدکنندگانی که بارها از رقابت پذیری و کیفیت بالای محصولات خود سخن گفته‌اند نباید نگرانی به لحاظ حضور رقبا داشته باشند./آرمان ملی
