هیجان کاهش قیمت‌ ارز و کالاها فروکش کرد!؟

به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، در نهایت و در یکی از رقابتی‌ترین و مهیّج‌ترین انتخابات تاریخ سیاسی آمریکا که چشم میلیاردها نفر به آن بود، به سود جو بایدن رقم خورد و همین پیروزی نامزد کارکشته دموکرات و وعده های او مبنی بر اینکه در صورت پیروزی آمریکا به «برجام» باز خواهد گشت موجب شد تا نزد موافقان تحریم‌ها به هر دلیل و انگیزه نگرانی و نزد مخالفان آن امید و شوق شکستن تحریمهای سنگین وضع شده و ریزش قیمت دلار و انواع ارز به نرخ های دست‌کم تا کانال ۱۵ هزار تومانی برای دلار را زنده کرد. امیدی که پس از چند روز روند کاهشی به نظر می‌رسد فضای هیجانی آن به تدریج در حال تخلیه است و بازار دچار ایست شده است! از جمله آنکه کاهش قیمت ارز و سکه متوقف شده و بالطبع کاهش قیمت خودرو و مسکن هم متوقف شده است و این وضعیت به شکلی است که حتی زمزمه افزایش مجدد قیمت‌ها شنیده می‌شود. در این میان آنچه به ذهن خطور می‌کند این است که این تغییرات آیا نشانه این است که بازار عقلانی شده و منتظر عمل است و باید آن را نشانه مثبت گرفت یا منفی و ناشی از ایجاد یک فضای منفی مجدد!؟ آیا تمام امیدهای دوخته شده به بایدن عبث بوده و به دلیل برخی رویدادهای نهان و تیرگی تاریخی مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا قرار نیست دیگر اتفاقی که بازار انتظارش را می‌کشید رخ دهد؟ این ها پرسش‌هایی است که خبرنگار «آفتاب یزد» با یکی از کارشناسان اقتصاد بین‌الملل در میان گذاشته است.
عبدالرضا حاتمی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل در این خصوص می‌گوید: مردم ایران چه در عرصه مصرف‌کنندگان، چه واسطه‌ها و چه تولیدکنندگان متاثر از خلق و خوی احساسی بوده اند. مردمانی که همواره به همه رویدادها به ویژه رویدادهای انتخاباتی در ایران و از جمله جهان واکنش احساسی نشان داده اند تا تحت تاثیر رفتاری ریشه گرفته از خصایص پخته و با حساب و کتاب منطقی.
وی با بیان اینکه از پیش از انتخابات هم بارها گفته شد که ایران باید انتظاری که از لغو تحریم‌ها یا کاهش آنها دارد را با واقعیت‌های اقتصادی بسنجد و انتظارات غیر واقعی تبعات سنگینی خواهد داشت اظهار می‌کند: یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که نباید آن را فراموش کرد، نگاه کلان دولت‌ها در آمریکا به ایران و رابطه با جمهوری اسلامی ایران است. امروز دیگر تردیدی نداریم که راهبرد کلان در کاخ سفید درباره ایران و ایران نسبت به سردمداران کاخ سفید به آسانی آنچه گفته می‌شود و در رویاها به آن پرداخته می‌شود تغییری نمی‌کند! شاید با جابجایی دولت‌ها برخی سیاست‌های اجرایی تغییر کنند، اما در نگاه کلان برای مسئولان جمهوری اسلامی ایران، تفاوت چندانی میان ترامپ و بایدن نیست.
به گفته وی، همانطور که در دوره اوباما نیز تحریم‌هایی علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شد، در دوره بایدن نیز نمی‌توان انتظار داشت معجزه‌ای برای اقتصاد کشور رخ دهد.
حاتمی با تاکید بر اینکه البته در صورت فراهم بودن مقدمات لازم، باید به لغو تحریم و کاهش فشارهای اقتصادی فکر کرد، می‌گوید: در این تردیدی وجود ندارد که اگر تحریم‌ها بروند، اقتصاد ایران نفس تازه‌ای خواهد کشید و بخشی از فشارهای اقتصادی که به روی مردم و فعالان اقتصادی قرار دارد برداشته خواهد شد و این امر قطعا مثبت است، اما آنچه را که نباید فراموش کرد مشکلات داخلی اقتصادی است که لزوما ارتباطی به تحریم ندارند. به بیان دیگر تجربه چند دهه مدیریت اقتصاد نشان داد مسائل ایران فراتر از مساله تحریم‌هاست.
وی ادامه می‌‎دهد: اینکه ما فضای کسب و کار را نامناسب کرده‌ایم، فشار بر تولید را بالا برده‌ایم، با سیاست‌های غلط فضای رانت و فساد را ایجاد کرده‌ایم و در موضوعاتی مانند تورم، چنین نتایجی ایجاد کرده ایم، قطعا مقصرش تحریم‌ها نیستند و اگر برای آنها راه حلی پیدا نکنید، قطعا، در آینده مشکلات حتی با حضور بایدن و فرامین جدید او و همچنین در صورت لغو تحریم‌ها از سوی وی نیز ادامه خواهد داشت.
حاتمی با بیان اینکه اقتصاد جمهوری اسلامی ایران برای نجات از وضع بغرنج کنونی به یک راهبرد طولانی مدت نیاز دارد، می‌گوید: دلیل اینکه در دوره‌های گذشته به راحتی ما را تحریم کرده‌اند، دور افتادن ایران از اقتصاد جهانی و تبدیل شدن به یک جزیره مستقل است. ما باید منافع دیگر کشورها و شرکت‌های جهانی را به منافع خودمان گره بزنیم تا اگر روزی دولتی خواست ایران را تحریم کند، تحت‌تاثیر همین منافع امکان آن را پیدا نکند. به این ترتیب اگر می‌خواهیم با لغو تحریم‌ها، روزهای خوشی را تجربه کنیم، از بین بردن مشکلات و دغدغه‌های داخلی بیشترین اهمیت را دارند.
وی با بیان اینکه پیش از حضور بایدن در رفتار هیجانی ایرانیان، آنها که انتظار نتایج حاصل از تداوم حضور ترامپ را در مخیله خود نداشتند روی کار آمدن دموکرات‌ها و بایدن را برای ایران مثبت قلمداد می‌کردند، می‌گوید: به اعتقاد این جریان، انتخاب بایدن زمینه را برای صادرات نفت ایران و گسترش صادرات غیرنفتی فراهم می‌کند، همچنین مجراهایی که در حال حاضر برای ورود ارز بسته شده، باز و منابع ارزی جدید ایجاد می‌شود. وجود این منابع ارزی برای ایران می‌تواند در رشد و توسعه برنامه‌های ارزی موثر باشد.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل، این وضعیت را جدای از این که هر دو کشور برنامه‌ای برای مذاکره داشته باشند یا خیر، متصور شده و اظهار می‌کند: اگرچه به صورت خودکار از میزان فشار حداکثری ترامپ کاسته می‌شود و اقتصاد ایران فرصت تنفس پیدا می‌کند. وی تصریح می‌کند: بر اساس این دیدگاه که بازگشت بایدن به برجام زمینه را برای اقتصاد ایران فراهم می‌کند تا شاخص‌های کلان اقتصادی اصلاح شود، فضای کسب‌وکار می‌توان بهبود پیدا ‌کند.
حاتمی با بیان اینکه چهره‌های اقتصادی بر این باور هستند که با بازگشت آمریکا به برجام، زمینه برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ایجاد کانال‌های مالی، نقل ‌و انتقال سرمایه در بازارهای مالی بین‌المللی فراهم می‌شود که این موضوع برای اقتصاد ایران بسیار حیاتی است. بر این دیدگاه هستند که در این شرایط امکان انتقال تکنولوژی و فناوری نیز وجود دارد که خود یک عامل مهم برای سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران است.
وی با بیان اینکه هیجانات مثبت فقط در بازار ایران نیست و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران به تصمیمات بایدن برای محرک مالی و کمک اقتصادی آمریکا موجب شد طلا و نفت در جهان با روند افزایشی روبه رو شود، می‌افزاید: تا جایی که به طور نمونه قیمت طلا در روز چهارشنبه گذشته نیز به بالاترین سطح دو هفته گذشته خود نزدیک شد که دلیل این رکود برنامه‌های محرک پیش بینی شده از سوی دولت جو بایدن برای احیای اقتصاد در پاندمی است.
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل با بیان اینکه در روزی که قیمت طلا و نفت بالا رفت، قیمت بیت‌کوین با روند کاهشی رو‌به‌رو شد تصریح می‌کند: این ارز دیجیتالی با کاهش حدود ۴درصدی به ارزش ۳۴هزار و ۸۶۴ دلار رسید. بیشترین قیمت تاریخی این ارز دیجیتالی ۴۱هزار و ۹۴۰دلار بوده است. اما طی روزهای اخیر به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران به سوی بازارهای سنتی مانند طلا حرکت کرده‌اند و از بیت‌کوین تا حدودی دست کشیده‌اند.
با توجه به شرایط امروز و تثبیت دلار بر روی نرخ حدود ۲۲هزار تومان و عدم تحقق انتظار رسیدن دلار به کانال حداکثر ۱۸هزار تومان به نظر می رسد که این هیجان فروکش کرده و روند نزولی قیمت‌ها متوقف شده و چه بسا به زودی دور دوباره افزایش قیمت‌ها شروع شود و آرزوی تجربه روزهای متعادل تر بر اقتصاد ایران دور از دسترس شده است؛ مگر آنکه تا پایان بهمن ۹۹ خبر تصویب پیوستن ایران به FATF موجب یک شوک تازه مثبت به بازارهای پولی و سرمایه ایران شود!/آفتاب یزد