به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، متولدان دهه ۵۰ خورشیدی نیک به یاد دارند که خاموشی‌ها پای ثابت زندگی روزمره و روندی طبیعی تلقی می‌شد چه در زمانی که حملات هواپیماهای عراقی به خاک ایران در آغاز دهه ۶۰ خاموشی‌های مصلحتی و ملاحظه شده جهت کاهش قدرت دید خلبانان آن هنگام تعمدی اعمال می‌شد و چه در سالهای بعد و اواخر جنگ و آغاز دوران سازندگی که خاموشی‌های برنامه ریزی شده روزانه ۶ ساعت با جدول زمانی در روزنامه‌های یومیه کثیرالانتشار کشور منتشر می‌شد و افراد بریده آن جداول هفتگی نوبت‌بندی شده را با خود حمل می‌کردند و اعضای خانواده کپی یا دست‌نویس می‌نمودند! کما اینکه خاموشی هنگام پخش سریال محبوب «سالهای دور از خانه» در آن روزها، بدترین کابوس مردمانی بود که منتظر بودند تا در ساعت ۲۱ شب سرنوشت شخصیت محبوب «اوشین» را دنبال کنند!
در این میان و با وجود برخی قطعی برق‌های خانگی پراکنده، طی چند روز گذشته شهروندان بسیاری از شهرهای کشور هنگام تردد در سطح خیابان‌های شهر با خاموشی‌های گسترده و یکپارچه‌ای مواجه میشوند که موجب حیرت همگان شده است! و البته به روال آشنایی که از سوی دولت سراغ می‌رود طفره رفتن از دادن پاسخ مشخص و قانع‌کننده شگرد مسئولان دولتی در این زمینه است! و البته شهروندان همیشه بیدار گوشی به دست کاربر در فضای مجازی در حال توییت و ری توییت پیام‌های خود در باب پیامدها و خسارات خاموشی‌های رو به گسترش و مشکوک!
رضا اشجاری، کارشناس انرژی در خصوص وضعیت در حال وقوع در این روزها و شب‌ها و مخاطرات تداوم این وضع برای اقتصاد کسب و کارهای کوچک و بزرگ در کشور به «آفتاب یزد» می‌گوید: فارغ از فاجعه بار بودن استفاده فاجعه بار و ناگزیر از سوخت مازوت برای نیروگاهها جهت تامین برق مورد نیاز شهرها که آلودگی آن می‌تواند منجر به پیامدهایی مرگبار برای شهروندان و محیط زیست کشورمان شود و دلایلی که تمام آن به افکار عمومی اعلام نشده است، نبود مدیریت مصرف انرژی از سوی تمام شهروندان همواره یکی از دردناک‌ترین تجربیات تولید انرژی در کشورمان است. به ویژه که قطع گسترده برق و قرار گرفتن ایران در خاموشی می‌تواند به استثنای کلافگی در زندگی شهری امروز به کاهش تولید و خسارت به اقتصاد کسب و کارها نیز بینجامد.
وی نداشتن سیاست‌های هوشمندانه و همچنین آموزش مصرف اصولی و موثر در کاهندگی تقاضای غیرضروری مصارف برق خانگی در صداوسیما و همچنین آموزش کارآمد در مدارس و حتی دانشگاهها را عامل موثری در مصرف بدون کنترل برق می‌داند و می‌گوید: کما اینکه شاید شیوع ویروس کووید ۱۹ تجربه آموزنده‌ای هم باشد تا تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران حتی پس از پایان دوران این پاندمی در ایران و جهان مبادرت به تغییر وضعیت حضور در محیط‌های کاری پرسنل و تمرین دورکاری یا محدود کردن مصرف انرژی در محیط‌های بسته از طریق پوشش البسه گرم در منزل و تنظیم درجه حرارت در محدوده نرمال باشد.
این کارشناس انرژی با بیان اینکه مسئولان و چهره‌های محبوب و مطرح هنری و ورزشی و سیاسی کشور باید در این زمینه پیشرو باشند تا مورد پذیرش افکار عمومی رنجیده خاطر از وضعیت وخیم اقتصادی کشور قرار بگیرد اظهار می‌کند: در واقع در تمام ادوار تاریخ به ویژه در دهه‌های گذشته میلادی قطعی برق‌های گسترده‌ای در جهان صورت می‌گرفت که دلایل آن متعدد و متفاوت بود اما تقریبا یک دهه پس از بزرگترین قطع برق در تاریخ که در سال ۲۰۱۲ بصورت یک خاموشی در هند موجب شد حدود ۶۷۰ میلیون نفر،که در حدود ۹ درصد از جمعیت جهان است، بی‌برق شوند دیگر تجربه مشابهی رخ نداده است.
اشجاری با بیان اینکه بدون تردید اوضاع اقتصادی کشور هم در این وضعیت دخیل بوده است می‌افزاید: اما اگر هم ایران به روال طبیعی درآمدزایی همچون دوران قبل از تحریم شدید و حتی دورانی کاملا بدون تحریم هم بازگردد، مصلحت عمومی ایجاب می‌کند مدیریت مصرف انرژی ( اهم از برق، گاز و بنزین) به عنوان یک مهارت مهم اجتماعی به خصلت عمومی رایجی بدل شود.
بزرگترین قطع برق‌های جهان در تاریخ
شمال شرقی ایالات متحده و شمال کانادا (۹ نوامبر ۱۹۶۵ )
رله معیوب در مسیر ایستگاه Adam Beck در سمت Ontario آبشار نیاگارا منجر به بزرگترین خطای سیستم قدرت در تاریخ ایالات متحده آمریکا شد. در ساعت ۵:۱۶ خارج شدن یک خط انتقال ۲۳۰ کیلوواتی موجب یک اثر دومینو وار شد و خطوط انتقال یکی پس از دیگری از مدار خارج شدند و شهر نیویورک در ساعت شلوغی غروب سه شنبه در تاریکی کامل فرو رفت. گزارش شده که حدود ۸۰۰ هزار نفر در مترو به دام افتادند. علاوه بر نیویورک، اضافه بار توان موجب خاموش شدن اتوماتیک ۳۰ میلیون نفر در نیوجرسی، کانکتیکات، ماساچوست، رود آیلند، نیوهمشایر، ورمونت، کبک و انتاریو شد. ۱۰،۰۰۰ نیروی گارد ملی و ۵۰۰۰ افسر پلیس خارج از وظیفه به خدمت فراخوانده شدند برای جلوگیری از غارت و هرج و مرج به حالت آماده باش در آمدند. خاموشی پس از ۱۳ ساعت تمام شد.
خاموشی سراسری کشور تایلند (۱۹۷۸)
۱۸ مارس وقتی ژنراتور نیروگاه Pranakor- جنوبی در SamuPraka- دچار خطا شد، خاموشی در سراسر کشور تایلند گسترش یافت و بیش از ۹ ساعت تلاش صورت گرفت تا برق برگردد. در ماه مه ۲۰۱۳، تایلند بار دیگر حادثه‌ای مشابه رخ داد.
توفان ژئومغناطیسی کانادا (۱۳ مارس ۱۹۸۹)
در ۱۳ مارس سال ۱۹۸۹ کل استان کبک، کانادا دچار خاموشی برق ۱۲ ساعته شد و آن همه به لطف خورشید بود.گاهی اوقات، خورشید میلیارد تن ابر از گاز یونیزه شده را ساطع می‌کند که به نام فوران تاجی (CME) شناخته میشود. در ۱۰ مارس سال ۱۹۸۹، یک پدیده CME به اندازه ۳۶ برابر زمین و از لحاظ انرژی معادل انرژی یک هزار بمب هسته‌ای که به صورت همزمان منفجر شود. در تاریخ ۱۲ مارس، ابر گازی در برابر میدان مغناطیسی زمین شکست و باعث ایجاد شفق شمالی که تا جنوب تگزاس و کوبا هم دیده شد. این رویداد آسمانی، مجوب شد تا ۶ میلیون نفر از ساکنان کبک به مدت ۱۲ ساعت در تاریکی مطلق به سر برند.
جنوب برزیل (۱۱ مارس ۱۹۹۹)
در سال ۱۹۹۹، حدود ۹۷ میلیون نفر از ۱۶۰ میلیون نفری که در برزیل زندگی می‌کردند به علت قطع برقهایی که در تاریخ برق برزیل به سابقه بود، بی‌برق شدند! علت حادثه اصابت یک رعد و برق به یک ایستگاه فرعی برق بود که موجب از کار افتادن نیروگاه Itaipu شد که بزرگترین نیروگاه تولید برق در جهان بود.
۱۲۰۰ افسر پلیس نظامی در ریو برای جلوگیری از غارت و چپاول قرار داده شد، در حالی که تونل شهر São Paulo را نیز برای جلوگیری از حملات بسته بودند. ۶۰ هزار مسافر مترو در مترو گیر افتادند. نکته جالب این بود که سیستم برق برزیل روز قبل از حادثه به بخش خصوصی واگذار شد. وزیر معادن و انرژی برزیل Rodolpho Tourinho گفت که مطمئن باشید که این حادثه هیچ ربطی به واگذاری ندارد و گفت، “صاعقه یک حقیقت طبیعی است، و هیچ دلیلی برای شک کردن به قابلیت اطمینان سیستم‌های برقی برزیل وجود ندارد.”
هند (۲ ژانویه ۲۰۰۱)
قطع برق ۱۲ساعته ناشی از خطا در یک ایستگاه فرعی در Uttar Pradesh باعث شد شبکه شمال هند از دست برود. این باعث بی‌برقی حدود ۲۲۶میلیون نفر یا تقریبا یک چهارم از جمعیت این کشور شد. کنفدراسیون صنایع هند تخمین زد که در اثر این اتفاق به میزان حدود ۱۰۷٫۱ میلیون دلار ضرر وارد شده است.
شمال شرقی ایالات متحده و کانادا ( ۱۴-۱۵ اوت ۲۰۰۳)
ماهها قبل از اینکه علت واقعی خاموشی شمال شرقی سال ۲۰۰۳ مشخص شود در ابتدا، جان مک کالوم وزیر دفاع کانادا گفت علت، قطع برق در یکی از نیروگاههای هسته‌ای در پنسیلوانیا بود، که آژانس مدیریت اضطراری دولت آن را تکذیب کرد و او مواخذه شد. آنچه در واقع اتفاق افتاده بود این بود که یک خط قدرت با ولتاژ بالا در شمال اوهایو، در اثر رشد بیش از حد درختان دچار خطا شده بود. هنگامی که سیستم هشدار نخستین نیروگاه آمد، این حادثه نادیده گرفته شد و در ۹۰ دقیقه بعدی، اپراتورهای سیستم سعی کردند تا علت آنچه رخ داده را بفهمند که در همان زمان ۳ خط دیگر از مدار خارج شدند و یک اثر دومینو وار آغاز شد و ساعت ۴:۰۵ صبح جنوب شرقی کانادا و ۸ ایالت شمال شرقی آمریکا بدون برق شدند. ۵۰ میلیون نفر تا دو روز در بزرگترین خاموشی تاریخ آمریکا شمالی بی‌برق شدند. ۱۱ نفر کشته و حدود ۶ میلیارد دلار خسارت وارد شد. این حادثه باعث شد که ایجاد یک تفاهم نامه کاری مشترک بین ایالات متحده و کانادا برای به حداقل رساندن خاموشی‌ها امضا شود.
ایتالیا (۲۸ سپتامبر ۲۰۰۳)
خاموشی سال ۲۰۰۳ ایتالیا تقریبا همه ۵۷ میلیون نفر جمعیت این کشور را تحت تاثیر قرار داد. این رویداد در طول ساعات اولیه صبح روز بعد از شب جشنواره هنر در رم ایتالیا رخ داد و به این دلیل، قطارها در ساعت ۳:۰۱ بامداد در حال جابجایی مسافران بودند که یک خطا در سیستم قدرت سوئیس باعث اضافه بار دو خط داخلی نزدیک به مرز ایتالیا میشود و این حادثه رخ می‌دهد و در نتیجه این قطع برق , ۱۱۰ قطار که بیش از ۳۰ هزار مسافر را جابجا می‌کردند، بی‌برق شدند و مسافران در قطار گرفتار شدند.
هنگ ژو، چین (۲۴ ژانویه – فوریه ۲۰۰۸)
توفان‌های زمستانی منجر به قطع برق دو هفته‌ای حدود ۴٫۶ میلیون نفر از افراد شهرستان مرکزی چین یعنی بخش Hangzhou شد.
برزیل و پاراگوئه (۱۰-۱۱ نوامبر ۲۰۰۹)
هنگامی که سد برق- آبی Itaipu در مرز پاراگوئه و برزیل به طور ناگهانی تولید ۱۷ هزار مگاوات برق خود را متوقف کرد، موجب شد قطع برق به سرعت در هر ۲ کشور گسترش یابد. به طرز مشکوکی، خاموشی بعد از ۶۰ دقیقه که برق برزیل قطع شد گزارش شده است. مجله خبری CBS بعدها گزارش کرد که این حادثه ۲۰۰۹ کار هکرها بود، اما سند ویکی لیکس در نهایت این ادعا را رد کرد
هند (۳۰-۳۱ ژوئیه، ۲۰۱۲)
در بزرگترین قطع برق در تاریخ (تا کنون)، در ۳۱ ژوئیه خاموشی منطقه شامل هند موجب شد حدود ۶۷۰ میلیون نفر،که در حدود ۹درصد از جمعیت جهان است، بی‌برق شوند. در ۳۱ ژوئیه، ۳ شبکه قدرت بهم پیوسته در شمال این کشور برای چند ساعت از کار افتاد و ۲۲ ایالت مرز شرقی کشور با میانمار و مرز غربی با پاکستان را تحت تاثیر قرار داد./آفتاب یزد
