پیش‌شرط مهم بودجه‌ی نفتی ۱۴۰۰
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، وزیر نفت گفته اگر تحریم برداشته شود امکان صادرات نفت به میزانی که در بودجه ۱۴۰۰ مشخص شده وجود دارد. سال ۱۳۹۴ هم، زمانی که مذاکرات هسته‌ای جریان داشت، بیژن زنگنه گفته بود هر زمان تحریم برداشته شود قدرتمندانه به بازار نفت بازمی‌گردیم. آن زمان برخی با تردید به سخنان زنگنه نگاه می‌کردند. اما سخنان زنگنه موجب شد شوک حاصل از ورود ناگهانی حجم بالایی از نفت ایران به بازار، پیش از ورود، تا حد زیادی خنثی شود. آن زمان با امروز یک شبهات دارد که در حرفهای زنگنه آشکار است: اگر تحریم برداشته شود.
زنگنه این قید را گذاشته تا مشخص شود بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور با این پیش فرض تدوین شده که تحریم لغو میشود و اگر تحریم لغو شود شاید صادرات نفت بالای ۲ میلیون بشکه در روز، عملی شود. هرچند با توجه به کاهش تقاضا در بازار و از دست رفتن مشتریان نفتی در دوران تحریم، این کار دشوار است، اما غیرعملی نیست. با این حال یک پیش فرض مهم را نمی‌توانیم نادیده بگیریم: اگر تحریم لغو شود!
بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور بر مبنای فروش روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز با قیمت هر بشکه ۴۰ دلار بسته شده است. براساس آخرین آمار اعلام شده توسط گلوبال پلاتس، میزان تولید نفت ایران در ماه نوامبر امسال روزانه کمی بیش از ۲ میلیون بشکه بوده است. نیاز روزانه کشور به نفت تقریبا نزدیک به این عدد است و این یعنی صادرات نفت ایران در ماه نوامبر کمتر از سیصد هزار بشکه در روز بوده است. پس برای تحقق ارقام بودجه، نیاز است سال آینده شاهد افزایش تولید به میزان حداقل ۲ میلیون بشکه در روز باشیم.
گویا انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهوری آمریکا و خوشبینی نسبت به بازگشت بایدن به برجام، موجب نگرش دست و دلبازانه به فروش نفت در بودجه ۱۴۰۰ شده است. در حالیکه هنوز نه خبری از لغو تحریم هست و نه مشخص است تکلیف برجام چه میشود. بویژه با توجه به اینکه طرح جدید مجلس با عنوان لغو تحریمها که البته فقط اسمش لغو تحریم است و در عمل موجب پابرجاماندن و حتی افزایش تحریمها میشود، با اعتراض سه کشور اروپایی حاضر در توافق هسته‌ای هم مواجه شده است. در مجموع عملکرد مخالفان دولت و برجام در ایران به گونه‌ای است که گویا از انتخاب مجدد ترامپ بیشتر خوشحال می‌شدند و حالا که ترامپ انتخاب نشده، خودشان دست به کار شده‌اند تا مبادا بایدن به برجام برگردد!
در مجموع شرایط برای بازگشت بی‌قید و شرط آمریکا به برجام، آنقدرها هم مساعد نیست که بتوان با پیش‌فرض لغو تحریم از ابتدای سال، به فروش روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت امیدوار بود. برای رسیدن به این هدف باید آمریکا به برجام برگردد و تحریمها لغو شود و حتی یک ماه تاخیر در بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم، موجب عدم تحقق درآمدهای نفتی میشود. در واقع این مهمترین مانع تحقق ارقام نفت در بودجه است.
البته تدوین‌کنندگان بودجه، علاوه بر خوشبینی نسبت به روی کار آمدن جو بایدن، روی پیش فروش داخلی نفت هم حساب کرده اند. اما تجریه یک سال اخیر نشان می‌دهد فروش نفت در داخل تجربه موفقی نبوده و بعید است بتوان روی فروش داخلی نفت در شرایط تحریم خیلی حساب کرد.
در مجموع پیش‌شرط تحقق فروش روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت، لغو تحریمهای حاصل از خروج دونالد ترامپ از برجام، تا پیش از پایان سال جاری خورشیدی است. در غیر این صورت قطعا سال آینده، درآمد حاصل از فروش نفت دچار کسری خواهد شد. حتی یک ماه تاخیر در لغو تحریم، تاثیر منفی در بودجه خواهد گذاشت چراکه حتی یک روز توقف صادرات روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را که در بودجه پیشبینی شده، به راحتی نمی‌توان جبران کرد./آفتاب یزد
