به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، با وجود آنکه حسن روحانی چندی پیش گفته بود که «ما دو دست بیشتر نداریم که با یک دست با تحریم و با یک دست با کرونا مبارزه می‌کنیم؛ بنابراین نباید بجنجال ها و حاشیه‌ها اعتنا کنیم.» و منظورش آن بود که فرصتی برای پرداختن به حاشیه‌ها و اختلافات ندارد، اما فراموش کرد که غیر از این دو دست، زبان تندی هم دارد که همواره و با هر سخنرانی، بر آتش اختلاف‌نظرات می‌دمد یا آتشی جدید برپا می‌کند. سخنان روز گذشته او در جلسه هیئت دولت هم از این امر مستثنی نیست. اصل حرف روحانی این بود که درباره طرح‌های جدید مجلس به این مغالطه کوچه بازاری دامن بزند که «دولت کار خود را می‌کند و مجلس هم کار خود را بکند.» از این بی‌منطق‌تر، شاید نتوان حتی در دعوا‌های کوچه و بازار هم به سادگی چیزی یافت. رئیس‌جمهور یک وعده هم درباره دلار ۱۱ هزار تومانی در سال ۱۴۰۰ داد که باید دید بر چه مبنا و اصول و امیدی به این رقم رسیده است.
در روز‌های اخیر، تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» باعث جدل‌هایی کلامی میان دولتی‌ها و مجلسی‌ها و نیز میان رؤسای دو قوه شد. طعنه‌های روحانی به مجلس که هول نشوید و بگذارید کسانی که دیپلماسی را بلد هستند، کار را پیش ببرند، باعث شد تا قالیباف هم پاسخ بدهد که هول نشده‌ایم و از قضا هفت سال است منتظریم دولت کاری کند. پیش از این هم لغو جلسه سران سه قوه توسط روحانی به دلیل حضور روز قبل قالیباف در میان کادر درمانی و طعنه‌های روحانی به قالیباف در مورد عاقلانه رفتار کردن، حواشی ایجاد کرد. جلسه سران سه قوه هم دیگر تا چند ماه تشکیل نشد و در نهایت مقام‌معظم رهبری میزبان این جلسه شدند تا نظم به جلسات سران سه قوه برگردد. حالا تصور می‌شد دیگر این مجادله پایان یابد و در این ایام کرونا و مشکلات معیشتی سران کشور درگیر اختلاف‌نظرات نباشند و به جامعه پالس منفی نفرستند، اما گویا قرار نیست دولت از حاشیه‌آفرینی دست بردارد و تن به قانون دهد. روحانی از ابلاغ قوانین مصوب مجلس خودداری کرده و لذا قالیباف به‌عنوان رئیس مجلس خود رأساً اقدام به ابلاغ قانون مصوب کرد. با این همه، روحانی همچنان طعنه زدن پیرامون این قانون را ادامه می‌دهد.
اعتراض روحانی به متعدد بودن طرح‌های مجلس طرح دادن و قانون‌نویسی و تبدیل طرح و لایحه به قانون از وظایف اصلی قوه مقننه است. با این حال روحانی با طعنه «سونامی طرح راه انداختن» از این اقدام مجلس یازدهم یاد کرده است: «از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی خواهش می‌کنم توجه داشته باشند این بودجه اولین کار مشترک مجلس یازدهم و دولت دوازدهم است. متأسفانه در این چند ماه نتوانسته‌ایم کار مشترک انجام دهیم، چون مجلس محترم لوایح ما را به یک اتاق بایگانی برده و سونامی طرح‌ها را شروع کرده است و هر روز طرحی را ارائه می‌دهد.»
این در حالی است که دولت و حامیان سیاسی و رسانه‌ای آن در ماه‌های اخیر به شدت تبلیغ می‌کردند که مجلس جز حاشیه‌آفرینی کاری نمی‌کند و با پررنگ کردن برخی اظهار‌نظرات در مجلس، تلاش کردند نمایندگان مجلس را مشغول امورات سطحی و بی‌اهمیت جلوه دهند. با این حال، اکنون روحانی می‌گوید که مجلس تمام این مدت مشغول بررسی طرح بوده و حتی «سونامی طرح» راه انداخته است!
رئیس‌جمهور همچنین اضافه کرد: «این موضوع برخلاف اهداف بلند توسعه کشور است. با همکاری بهتر می‌توانیم پیش برویم. البته اگر نمایندگان محترم می‌خواهند طرح بدهند، خودشان می‌دانند، اما همکاری در لایحه ما را سریع‌تر پیش می‌برد تا اینکه آن‌ها طرح ارائه دهند.»
تعیین خط‌مشی مجلس توسط روحانی!
روحانی در ادامه به سیاق هفته قبل که خود را کار‌بلد دیپلماسی دانسته بود، باز هم با طعنه به قالیباف، در امر مجلس هم خود را بلدتر از دیگران دانست و گفت: «ما قبل از اینکه دولتی باشیم، مجلسی هستیم. اگر من هفت سال است که در دولتم، ۲۰ سال در مجلس بودم. ما بیش از خیلی‌های دیگر مجلسی هستیم و به نفع مجلس صحبت می‌کنیم. راه‌حل، توجه به لوایح است. مخصوصاً اینکه ما لوایحی داریم که در پنج دقیقه می‌توان به آن رسیدگی کرد. به‌عنوان مثال یک لایحه دولت در مجلس تصویب شده، به شورای نگهبان هم رفته و شورا ایرادی به آن گرفته است و با یک کلمه این ایراد رفع میشود. ما از اول مجلس یازدهم منتظر بودیم که حداقل لوایحی که با پنج دقیقه و با یک جمله تغییر، نظر شورای نگهبان تأمین میشود، انجام بگیرد.»
تعیین برنامه دولت و مجلس با رئیس‌جمهور
رئیس‌جمهور پس از آنکه خود را مجلسی‌تر از مجلسی‌های کنونی دانست و برای مجلس یازدهم خط‌مشی تعیین کرد، به سراغ دولت رفت و تأکید کرد که «کسی نمی‌تواند برای دولت خط‌مشی تعیین کند و فقط رئیس‌جمهور می‌تواند چنین کند.» او با وجود صحبت‌هایش در تعیین تکلیف برای مجلس، گفت: «نمی‌خواهم بگویم سلیقه‌ها را یکی کنیم و مجلس تابع دولت باشد، مجلس نظر خودش را دارد، اما دولت هم نظر خودش را دارد و نمی‌خواهیم بگوییم دولت نظر خودش را کنار بگذارد، بالاخره رئیس‌جمهور و دولت اختیاراتی دارند.»
روحانی با بیان اینکه خط‌مشی در دولت جزو اختیارات خاص رئیس‌جمهور است، تصریح کرد: «برنامه دولت طبق اصل ۱۳۴ قانون اساسی جزو اختیارات خاص رئیس‌جمهور است، این اختیارات قانون اساسی است. هیچکس نمی‌خواهد قانون‌ستیزی کند. وقتی می‌گوییم قانون، اول قانون خداست، بعد قانون اساسی و بعد قانون مصوب مجلس شورای اسلامی است. ما باید قانون‌های بالادستی خود یعنی اسلام و بعد قانون اساسی را مبنا قرار دهیم. کسی نمی‌تواند برای دولت خط‌مشی تعیین کند. خط‌مشی را فقط رئیس‌جمهور تعیین می‌کند، کسی نمی‌تواند برنامه برای دولت تعیین کند، برنامه را فقط رئیس‌جمهور تعیین می‌کند. به همین دلیل مردم پای صندوق‌های آرا می‌آیند و به شخص رئیس‌جمهور و برنامه او رأی می‌دهند.»
او در ادامه باز هم پای رأی مردم را وسط کشید: «خوشبختانه در دفعات اخیر صدا و سیما خیلی خوب تبلیغ و ترویج کرد که‌ای مردم! شما که پای صندوق رأی می‌آیید، به فرد رأی ندهید، به برنامه رأی دهید. مردم هم همین کار را کردند و به برنامه‌ها رأی دادند. برنامه‌ای که ۲۴ میلیون نفر به آن رأی دادند که نمی‌توان کم و زیاد کرد. باید تمام چهار سال به آن عمل کرد، مردم یک روز رأی می‌دهند و چهار سال عمل می‌خواهند. تمام چهار سال باید دنبال نظر مردم و اجرای آن بدویم.»
قانونگذاری وظیفه و اختیار مجلس است و دولت مجری این قوانین است و روحانی با مغالطه آنکه مردم به برنامه‌های من رأی دادند، نمی‌تواند از اجرای قانون خودداری کند.
اذعان روحانی به عدم اجرای تعهدات برجامی توسط اروپایی‌ها روحانی در حالی با مصوبه مجلس در مورد برجام و لغو تحریم‌ها مخالفت می‌کند که خود به عدم‌تعهد اروپایی در برجام اذعان دارد و از جمله در ادامه همین سخنرانی گفت: «ایران بر مبنای آنچه در سال ۹۸ اعلام کرد و به دنیا با صراحت گفت، کاهش تعهدات هسته‌ای بود. یعنی به دنیا گفتیم کاهش تعهدات در مقابل کاهش تعهدات. آن‌ها تعهدات خودشان را کاهش دادند و تقریباً تعهداتشان را کنار گذاشتند، نه فقط امریکا، او که خارج شد، اما همان‌هایی که در برجام ماندند به تعهدات خودشان درست عمل نکردند و بسیار اندک عمل کردند. ما یک مدتی هم صبر کردیم و به آن‌ها زمان دادیم، ولی بعداً رسماً اعلام کردیم که کاهش تعهدات در برابر کاهش تعهدات.»
بعد از آن هم تصریح کرد که آنچه گفته شده در نطنز انجام شود، رویداد جدیدی نیست: «آنچه اعلام شده که در نطنز اجرا بشود و آن نصب سانتریفیوژ‌های مدرن و جدید IR ۲ M است، اتفاق جدیدی نیست که یک عده از اروپایی‌ها نوحه و عزا به پا کردند و سینه‌زنی می‌کنند، اینکه جای سینه‌زنی ندارد. ما قبلاً اعلام کردیم و گفتیم که کاهش تعهدات می‌دهیم. آن کاری که امروز در نطنز انجام می‌دهیم دقیقاً بر مبنای اعلام رسمی شخص من و دولت بوده است، اما همیشه اعلام کردیم، کاری می‌کنیم که قابل بازگشت باشد. ممکن است ۱۰ هزار سانتریفیوژ هم راه بیفتد و اگر روزی دلمان خواست خیلی راحت می‌توانیم نیم ساعته این ۱۰ هزار سانتریفیوژ را خاموش کنیم، بنابراین این مسئله قابل بازگشت است. هر زمانی ۵+۱ یا ۴+۱ به تمام تعهداتش عمل کرد، ما هم به تمام تعهداتمان برمی‌گردیم.»
روحانی امضای خروج از برجام را خط خطی نامید!
تیم روحانی همواره کاغذپاره نامیدن تحریم‌ها را تخطئه می‌کرد، اما روز گذشته روحانی خود امضای رئیس‌جمهور امریکا برای خروج از برجام را «خط خطی» نامید! او گفت: «برای اینکه ما به تعهداتمان برگردیم، اصلاً زمان نمی‌برد، تنها یک اراده است. چطور آن آدم کم‌سوادِ تاجر مسلک آمد روی کاغذ خط خطی کرد و گفت من از برجام خارج شدم؟ حالا نفر بعدی بیاید یک کاغذ خوب بگذارد و قشنگ امضا کند. این فقط یک امضا می‌خواهد تا برگردیم سرجای اول. این مسئله اصلاً زمان نمی‌برد و مذاکره نمی‌خواهد، بیایید هر دو برگردیم. اینکه می‌گویم هر دو منظورم ۴+۱ هم است، فقط امریکا نیست. امریکا هم بیاید میشود ۵+۱. اگر به تمام تعهداتشان برگردند و کار‌هایی را که علیه ملت ایران انجام دادند، جبران کنند، ما هم به تمام تعهداتمان برمی‌گردیم. همیشه گفتیم راه توبه همیشه باز است. هر گاه به راه اصلی برگشتند، ما هم آماده‌ایم که به شرایط قبلی برگردیم.»
دلار ۱۱ هزار تومانی!
سخنان رئیس جمهور در جلسه دیروز هیئت دولت البته علاوه بر مسائل سیاسی، رنگ و بوی اقتصادی و بودجه‌ای هم داشت. اگر چه تا پیش از انتخابات امریکا حداقل مردان اقتصادی دولت با حضور در جلسات مجلس شورای اسلامی تلاش می‌کردند با همفکری و هم‌افزایی مشکلات مربوط به حوزه اقتصاد و معیشت مردم را رفع کنند و در همین راستا شاهد کاهش نرخ ارز و همچنین طلا و سکه و بهبود وضعیت بازار سرمایه و چاره‌اندیشی برای ترخیص ۸ میلیون تن کالای رسوب شده در گمرکات و بنادر بودیم، اما بلافاصله بعد از روشن شدن نتیجه انتخابات امریکا و پیشی گرفتن جو بایدن از ترامپ شاهد ناسازگاری دولت با مجلس و تغییر جهت دولت در سیاست داخلی و خارجی بودیم.
برای نمونه در شرایطی که مجلس در راستای همان جلسات هم افزایی و کمک به دولت طرح‌هایی، چون حمایت از معیشت ۶۰ خانوار را علنی کرد و برای اجرای این طرح نیز حتی منابع پایدار را شناسایی کرده بود، به یکباره با تغییر رفتار دولت و مخالفت دولت با عملیاتی شدن این طرح روبه‌رو شد و جالب اینکه دولت بلافاصله از اجرای طرح معیشتی خود در حمایت از ۲۰ میلیون نفر فاقد درآمد ثابت خبر داد. در ادامه وقتی مجلس شورای اسلامی تلاش کرد در ماه‌های پایانی دولت دوازدهم و هفته‌های نزدیک به در اختیار گرفتن قدرت توسط جو بایدن در امریکا نسیه هیچ برجام را در قالب رفع تحریم‌های وعده داده شده نقد کند و طرح خروج از برجام در صورت رفع نشدن تحریم‌ها تا دو ماه آینده را تصویب کرد، باز هم شاهد مخالفت‌ها و ناسازگاری دولت بودیم. پازل ناسازگاری‌های دولت با مجلس با لایحه بودجه ۱۴۰۰ تکمیل شد؛ لایحه‌ای که کارشناسان اقتصاد آن را لایحه‌ای سیاسی می‌خوانند که با نگاه به انتخابات ۱۴۰۰ نوشته شده است زیرا در شرایطی که هنوز در تحریم نفت هستیم و نرخ دلار در بازار آزاد ۲۶ هزار تومان است دولت پیش‌بینی کرده است که در سال آتی برای دستیابی به درآمد ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت با نرخ هر بشکه ۴۰ دلار بفروشیم و جالب‌تر آنکه رئیس جمهور روز گذشته مدعی شد که دلار در سال آتی به ۱۱ هزار تومان خواهد رسید.
پیام بودجه سال ۱۴۰۰ «عدم اتکا به نفت» است
روحانی در بخش دیگری از سخنانش در خصوص بودجه سال آینده گفت: تلاش این دولت همواره بر این بوده که به معیشت و درآمد اقشار کم‌درآمد توجه ویژه‌ای داشته باشد. از سوی دیگر، پیام بودجه سال ۱۴۰۰ «عدم اتکا به نفت» است؛ نه اینکه ما نفت نفروشیم، بلکه ما نفت را استخراج کرده و می‌فروشیم و از این فرصت استفاده می‌کنیم.
رئیس جمهور گفت: ما نباید جلوی درآمد‌ها و منابع درآمدی مردم را بگیریم؛ مهم این است که بودجه جاری کشور متکی به نفت نباشد، اما برای توسعه کشور حتماً از فروش نفت استفاده خواهیم کرد که این می‌تواند به صورت مستقیم از بودجه یا صندوق توسعه ملی استخراج شود. ما باید در سطح جهانی به عنوان یک قدرت بزرگ صادر کننده باشیم. بدانید عدم توجه به این موضوع تضعیف قدرت ملی است. صادرات بیشتر نفت مانع تحریم ماست
وی تصریح کرد: من به سیاست‌های دهه‌های گذشته کار ندارم، اما اگر ایران می‌توانست در سال ۹۰ و ۹۱، ۱۰ میلیون بشکه نفت صادر کند، نمی‌توانستند ما را تحریم کنند. زمانی که صادرات نفت ۲ میلیون بشکه باشد، به راحتی می‌توانند شما را تحریم کنند؛ اگر صادرات نفت ۱۰ میلیون بشکه در روز بود، آن‌ها قدرت تحریم نداشتند. اگر صادرات پتروشیمی کشور دو برابر میزانی باشد که امروز است، آن‌ها دیگر قدرت تحریم ندارند.
روحانی گفت: همچنین بازار غذایی کشور دو برابر میزان امروز باشد و صادرات صنایع معدنی و تولیدات معدنی کشور دو برابر میزان امروز باشد، آن‌ها دیگر توان تحریم کشور ما را ندارند زیرا بازار جهان در دست آنهاست و ما در جهان حضور داریم. وی با بیان اینکه ما اگر در بازار جهانی حضور گسترده داشته باشیم آن‌ها نمی‌توانند ما را از این بازار حذف کنند، افزود:، اما زمانی که میزان صادرات ما کاهش پیدا کند، آن‌ها به راحتی می‌توانند ما را اذیت کنند. باید کاری کنیم که قدرت‌های بزرگ در آینده نتوانند ما را تحریم کنند و این نتوانستن با شعار درست نمی‌شود. این توان و بازدارندگی تنها با قدرت، علم، اقتصاد پویا و تولید و جهش تولید ایجاد میشود.
سال آینده بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت خواهیم فروخت
روحانی اظهار داشت: ما با جهش تولید باید قدرتمند و توانمند شویم پس در سال آینده ما نفت را می‌فروشیم و نه تنها ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه بلکه همان گونه که به وزیر نفت اعلام کردم باید خودشان را برای رقم‌های بسیار بالاتر آماده کنند. زیرا ما در سال آینده بسیار بیشتر از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت خواهیم فروخت و در حال آماده کردن خود برای ارقام بالاتر هستیم.
وی اضافه کرد: این رقمی که در بودجه آمده یک رقم حداقلی است که برای ماه‌های اولیه سال پیش‌بینی کردیم و بعد از آن قطعاً شرایط متفاوت خواهد شد. البته این درآمد برای توسعه کشور مصرف خواهد شد و ما نمی‌خواهیم بودجه جاری کشور به نفت متکی شود، اما بودجه توسعه‌ای، عمرانی با افتخار به نفت متکی باشد که مشکلی نداریم.
مبنای ارز سال آینده دلار ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی است
رئیس جمهور، اصلاح نرخ ارز را یکی دیگر از موارد بسیار مهم در بودجه سال آینده عنوان کرد و گفت: ما در این بودجه اعلام کردیم که قیمت امروز ارز کاهش خواهد یافت و این یکی از پیام‌های مهم بودجه سال آینده است. هدف ما حفظ ارزش پولی کشور است و بر این اساس بودجه سال آینده را بسته‌ایم که در آن ارز بر مبنای ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان مدنظر قرار دارد تا ارزش پول ملی کشور بالا برود. این کار‌ها شدنی است و هیچ کدامشان آرزو نیست. روحانی تصریح کرد: تصمیمات اتخاذ شده در بودجه سال آینده براساس محاسبات دقیق دولت است و حاضر است برای مردم توضیح دهد و روشن کند که تمام این تصمیمات براساس محاسبات دقیق انجام شده است. وی گفت: کوچک کردن دولت و فروش سهام دولت در بورس و در بازار یکی از کار‌های مهم برای چابکی دولت است. این یعنی مردمی کردن اقتصاد که پیام مهم بودجه سال آینده است. بودجه‌ریزی عملیاتی، پیام دیگر بودجه سال ۱۴۰۰ است و افتخار دولت یازدهم و دوازدهم این است که بودجه را از اتاق سربسته و دربسته خارج کرد.
دستور خرید واکسن کرونا را صادر کردم
وی با اشاره به مسئله واکسن‌کرونا، گفت: ما در شرایطی قرار گرفتیم که برخی از کشور‌ها واکسن ساختند. نمی‌خواهم بگویم سازمان بهداشت جهانی واکسن ساخته شده را تأیید کرده یا نه، شاید هنوز تأیید نکرده باشد. نمی‌خواهم بگویم یک واکسن صددرصد ایده‌آل است. ممکن است یک واکسن ۸۰ درصد یا ۷۰ درصد باشد. رئیس جمهور تصریح کرد: من همیشه از وزیر بهداشت در مورد واکسن کرونا سؤال می‌کردم. دیروز در جلسه رؤسای کمیته‌های ستاد کرونا از وزیر بهداشت درباره واکسن یکی از کشور‌ها که یک مقدار قابل قبول است، سؤال کردم. من دیشب دستور دادم که واکسن از این کشور خریداری و وارد شود و ما برای افراد پرریسک واکسیناسیون را شروع کنیم. البته در داخل هم شرکت‌های دانش بنیان تلاش می‌کنند که واکسن کرونا را تولید کنند، ما هم کمک می‌کنیم. /جوان
