تا انتخابات آمریکا قیمت ارز کاهشی است

به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم،   میثم رادپور، کارشناس مسائل اقتصادی یکی از معدود کارشناسانی است که ۲ هفته قبل نیز پیش‌بینی کرده بود با توجه به روند شرایط قیمت دلار و سایر بازارهای مالی ریزشی خواهد شد؛ لذا به دنبال ریزش دلار طی هفته جاری خبرنگار روزنامه «آفتاب یزد» ارزیابی وی از وضعیت در حال وقوع و احتمال تداوم یا توقف آن و همچنین عوامل موثر بر این ریزش اعم از تاثیرگرفتن از اخبار یا جو روانی و رفتاری کنونی را جویا شده است. وی در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: به باور اینجانب روند کاهش نرخ ارز همچنان ادامه خواهد داشت و در بین تمام عوامل اعم از اعلام تزریق خوراک ارز به بازار پس از بازگشت همتی از عراق و سایر منابع ارزی حاصل از بازگشت ارز کالاهای صادراتی و همچنین تقویت احتمال پیروزی جو بایدن در انتخابات دو هفته آتی در ایالات متحده آمریکا، تاثیر گزینه آخر به طور قطع محسوس است.
وی با بیان اینکه البته در شرایط متعارف و با وجود تمام مشکلات اقتصادی از بعد اقتصاد نظری نیز افزایش قیمت دلار یا سایر دارایی‌ها فراتر از عددی است که باید بود اظهار می‌دارد: در هر حال متاثر از اخبار منفی ناشی از ازدیاد مشکلات تامین مالی و کسری بودجه رو به تزاید که احتمال پولی شدن آن را جهت جبران باعث خواهد شد به تورم دامن خواهد زد.
رادپور با بیان اینکه از زمانی که درآمد‌های نفتی‌مان را از دست دادیم در بهترین حالت دخل و خرج ارزی کشور برابر شده بود، می‌افزاید: در واقع حدود ۴۰ میلیارد دلار صادرات نفتی و به همان میزان تقریبا صادرات غیرنفتی داشتیم که صادرات نفتی تقریباً به صفر رسید. از آن سو به بحران کرونا نیز رسیدیم که در این شرایط طرف تقاضا تحریک و طرف عرضه تضعیف شد.
این اقتصاددان می‌افزاید: در واقع کرونا کسری بودجه بزرگ دولت را بزرگتر کرد و حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برای امسال کسری بودجه پیش‌بینی می‌شود که بخشی از این عدد از مسیر تحریک پایه پولی و افزایش نقدینگی جبران می‌شود.
رادپور خاطرنشان می‌کند: در این شرایط در واقع طرف عرضه دچار مشکل شده است، اما متاسفانه آمار اقتصادی در این خصوص از سوی بانک مرکزی منتشر نشده است و اطلاعات درستی از شرایط نداریم.
این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر انتظارات تورمی شکل گرفته است و می‌دانیم که تورم یا باید با حجم پول یا با حجم کالا کمتر شود. اما در کوتاه مدت عوامل غیرپولی هم می‌توانند انتظارات تورمی ایجاد کنند که عادت‌های رفتاری اقتصادی طی این سال‌ها به انتظارات تورمی دامن زده است.
وی یادآور می‌شود: اما تورم‌هایی که منشا پولی ندارند، انتظار می‌رود موقت باشد و دوامی نیاورد، مگر اینکه خوراک پولی از راه برسد.
رادپور آینده بازار را در کوتاه مدت با جمیع این شرایط اینگونه تعبیر و ارزیابی می‌کند: ما اگر قبول کنیم که بخشی از تورم‌های سال جدید غیر پولی بوده و افزایش حجم پول یا محدودیت عرضه کالا موقتی است و دوام نمی‌آورد و همچنین اگر قبول کنیم که دولت به اندازه وسیع دچار کسری بودجه نمی‌شود، چرا که ممکن است منابعی داشته باشد که بتواند آن را پوشش دهد و اگر بپذیریم که درآمد‌های ارزی ما به زمان پیش از کرونا نزدیک شده است هر چند که آماری از آن نیست و همچنین انتخابات آمریکا و عدم قطعیت نتایج آن بر انتظارات تورمی سایه بیندازد، به نظر می‌رسد در کوتاه مدت شاهد تداوم کاهش قیمت ارز باشیم.
رادپور تصریح می‌کند: نگرانی این است که نظام پولی ما وارد یک چرخه خود تشدید شوندگی شده باشد که در نهایت منجر به فروپاشی نظام پولی کشور شود، هر چند که تا به امروز هم کم و بیش این موضوع رخ داده است.
وی در این خصوص توضیح می‌دهد: چرخه خود تشدیدشوندگی به این معنا است که عوامل غیر پولی که انتظارات تورمی را ایجاد می‌کند با خوراک پولی که از راه می‌رسد تبدیل به تورم‌های بلندمدت شود و این چرخه به همین صورت ادامه پیدا کند تا زمانی که نظام پولی ما به طور کامل فروبپاشد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه قیمت‌ها در بازار‌های مختلف دلار، طلا و بورس طوری افزایش پیدا کرد که با شرایط پولی ما سازگار نیست، اظهار می‌کند: بنابراین مسائل دیگری سبب ایجاد تورم می‌شود که که آن عوامل غیر پولی است.
رادپور خاطرنشان می‌کند: انتظار می‌رود این چرخه تبدیل تورم کوتاه مدت به بلند مدت، در این نقطه به دلایلی که گفته شد و همچنین عامل بیرونی انتخابات آمریکا متوقف شود البته در بلند مدت متاسفانه با امکانات کمی که در اختیار داریم و کسری بودجه مداوم بتوانیم چرخه خود تشدید شونده را منحرف کنیم.
رادپور در توصیف پیش‌بینی خود از فرآیند قیمت ارز طی هفته‌های آینده اظهار می‌کند: اگر اتفاق غیرمنتظره خاصی تا روز انتخابات آمریکا رخ ندهد و روند کنونی که شانس پیروزی بایدن بالا اعلام می‌شود محفوظ بماند، روند کاهشی ارز و سایر دارایی‌ها طی خواهد شد و چه بسا شتاب بیشتری نیز بگیرد. اما پس از اعلام نتایج و خارج شدن نام دونالد ترامپ یا جو بایدن، تمام معادلات ارزی و سایر بازارهای مالی و دارایی در ایران تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؛ چراکه در صورت پیروزی بایدن، احتمال لغو تحریم‌ها و در بدبینانه ترین حالت احتمال کاهش تحریم‌های شدید نفتی کنونی وجود دارد که همین امر با قیمت کنونی دلار موجب جبران کسری بودجه و در نتیجه برداشته شدن بار فشار مالی شدید کنونی بر دولت و اقتصاد ایران خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: اما در صورت وقوع عکس این نتیجه، بازگشت نرخها به وضعیت اولیه بالای ۳۰ هزار تومان دور از انتظار نخواهد بود. اگرچه در این خصوص باید به این نکته هم توجه داشت که صرف پیروزی جو بایدن نیز شاید تا چند روز و چند هفته موجب اتفاق خاصی نشود، اما در صورتی که به محض در اختیار گرفتن کاخ سفید طرفین به مذاکره برنگردند و آمریکا به برجام بازنگردد، همه چیز به روال قبل از ریزش دلار باز خواهد گشت.
در واقع به تعبیر این کارشناس اقتصادی، اگرچه رفتار گله‌ای و اصطلاحا فشار روانی جو شوق فروش ارز نیز در معادلات کاهش نرخ ارز موثر بوده است، اما هیچ عاملی به اندازه ارزیابی شرایط سیاسی روابط و مناسبات ایران و آمریکا در فردای انتخابات این کشور و همچنین دورنمای وضعیت فروش یا عدم فروش نفت ایران (پس از تعیین رئیس جمهوری جدید) شاخصی تعیین‌کننده در نرخ ارز نیست./آفتاب یزد