کارگران در قربانگاه دوگانه
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، اردیبهشت سال‌جاری هم گمانه‌زنی‌هایی درباره پرخطرترین مشاغل در معرض ابتلای کرونا مطرح شد و از کادر درمانی بیمارستان‌ها، کارمندان بانک، رانندگان تاکسی و کارکنان مترو به عنوان افراد در معرض خطر بالای ابتلا نام برده شد. اما در حالی که کارگران به عنوان پرجمعیت‌ترین گروه شاغلان کشور که اغلب هم در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، گزارش‌های پس از آن گواهی می‌داد که تعداد کارگران مبتلا به کرونا، بیش از شاغلان تمام گروه‌های صنفی بوده اگرچه هیچ عددی از تعداد مبتلایان منتشر نمی‌شد اما گزارش‌هایی از استان زنجان، استان اصفهان، استان بوشهر، استان تهران، حکایت از آن داشت که ابتلای کارگران واحدهای خدماتی و تولیدی و صنعتی در این استان‌ها بالا بوده است. به دنبال این گزارش‌های غیررسمی، حاتم شاکرمی، معاون روابط کار وزارت تعاون در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص اقدامات و سیاست‌های این وزارتخانه برای مقابله با کرونا و حفاظت از جان و سلامت نیروهای کار، مهم‌ترین چالش برای اجرای حمایت‌های شغلی از شاغلان مبتلا را مربوط به نحوه ابتلا دانست. این چالش البته نه فقط برای کارگران و کارمندان خطوط تولید و خدمات، حتی برای فعالان حوزه سلامت هم وجود داشت چنانکه وقتی مسئولان سازمان نظام پزشکی از آمار ابتلای بیش از شش هزار پزشک و پرستار به کووید ۱۹ خبر دادند، این تردید را به جملات خود اضافه می‌کردند که «نمی‌توان با قطعیت گفت که این افراد در محیط بیمارستان و محل خدمت، مبتلا شده‌اند اما از آنجا که ظرف این ماه‌ها، این مبتلایان، خدمت تمام وقت در محل بستری مبتلایان کرونا داشته‌اند، بنابراین، ابتلای آنها در محل خدمت قابل تردید نیست».
به دنبال این اعلام، علی اصلانی؛ عضو هیات‌مدیره شوراهای اسلامی کار کشور، ایراد اصلی را متوجه درد همیشگی نظام آماری کشور دانسته و با گلایه از تعلل وزارت تعاون در اعلام آمار شیوع کووید ۱۹ در جامعه کارگری گفته بود: «متاسفانه هنوز آمار و ارقام دقیقی در خصوص میزان تلفات کارگران بر اثر کرونا نداریم. آمار مرگ و میر کارگران را وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی دارند که تاکنون و با گذشت هشت ماه از شیوع کرونا این آمار را اعلام نکرده‌اند».کارگاه‌ها از محل‌های پرخطر برای کارگران محسوب میشود، نه صرفا به این دلیل که مثلا شغل مربوط، شغل پرخطر و در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور است یا ساعت کار طولانی است یا حتی میزان تجمع در محیط کار چقدر است. دلیل اصلی پرخطر بودن محیط‌های کارگری این است که کارگران که در مقایسه با کارمندان و کارکنان اداری، شغل‌های یدی و دشوار بر عهده دارند و به دلیل ماهیت و نوع شغل، نمی‌توانند مراقب رعایت و پروتکل‌های بهداشتی باشند. کارگر جوشکار که باید همزمان مراقب میزان و دقت اتصالات جوش و تنظیم دستگاه جوشکاری باشد و بر بالای داربست در ارتفاع ۳۰ یا ۴۰ متری مشغول جوشکاری است، چقدر و تا چه حد می‌تواند به محکم بودن ماسکی که بر صورت می‌زند توجه کند و آیا اصلا با داشتن ماسک بر صورت می‌تواند کار کند؟ کارگران معادن هم وضعیتی مشابه دارند. کارگر معدن زغال‌سنگ که در شرایط عادی و غیرکرونایی، در ارتفاع ۸۰۰ متر و هزار و ۵۰۰ متر زیرزمین مشغول به کار در گودال‌های بی‌هوایی است که انباشته از گازهای قابل انفجار و قابل اشتعال است و تنفس گازهای معدن هم به تنهایی عامل خطرناکی است که عمر سلامت ریه کارگر معدن را در سال‌های جوانی کاهش می‌دهد، آیا می‌تواند در هنگام پیکورزنی و استخراج سنگ زغال، ماسک بر صورت داشته باشد؟ به نظر می‌رسد جامعه کارگری کشور، به دلیل آنکه مسئولان حوزه سلامت هیچ‌گاه در این مدت، به لزوم متفاوت بودن پروتکل بهداشتی برای محیط‌های کارگری و در نظرگرفتن تفاوت و ماهیت شغل توجه نکردند، بیش از سایر شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آور در معرض خطر ابتلا و فوت ناشی از آلودگی به ویروس کرونا قرار دارند.
گزارش‌ها و شواهد تایید نشده درباره آمار قابل توجه کارگران مبتلا و متوفی بر اثر آلودگی به ویروس کرونا در حالی بین فعالان کارگری دست به دست میشود که در هفته‌های آغازین امسال، حسین سلاح‌ورزی، عضو هیات رئیسه کانون عالی کارفرمایی ایران با توضیح درباره مسئولیت کارفرمایان در قبال ابتلای کارکنان به ویروس کرونا گفت: «کارفرمایان قطعا در محیط کار، همانند سایر بخش‌های جامعه دستورالعمل‌های بهداشتی و اقدامات لازم برای ضدعفونی کردن محیط را انجام می‌دهند و به همین خاطر از باب ضمان و تسبیب مسئولیتی در قبال ابتلا به کرونا عهده‌دار نخواهند بود. همان‌طوری که سازمان بهداشت جهانی هم این بیماری را به عنوان پاندمی و جهان‌شمول اعلام کرده، هر انسانی و در هر مکانی در معرض ابتلا به این ویروس است و بنا به گفته مقامات کشورمان هم، حتی تا ۸۰ درصد جمعیت ایران هم احتمال ابتلا به بیماری کووید ۱۹ دارند، لذا هراس‌افکنی و طرح موضوع انحرافی که در صورت ابتلا کارکنان یا فوت احتمالی نیروی کار، دیه آن به عهده کارفرما خواهد بود صحبتی عوامانه و فاقد مبنای قانونی حقوقی است. چنانچه کارگران و کارکنان بنگاه‌ها بر اثر ابتلا به ویروس کرونا، بیمار شده و بستری یا قرنطینه شوند، تکلیفی بابت پرداخت مزد آنان در دوران بیماری بر عهده کارفرما نخواهد بود، بلکه به استناد مقررات قانون کار و قانون تامین اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی مکلف به پرداخت غرامت دستمزد کارگر و کارکنان مبتلا به بیماری که قرنطینه، بستری یا به دستور پزشک ملزم به استراحت اجباری یا استفاده از مرخصی استعلاجی باشند، خواهد بود»./آرمان ملی
