طی ۱۰ روز لاشه ۱۴ قلاده فک خزری به ساحل مازندران و گیلان رسیده است. کهرم، فعال محیط زیست میگوید اگر آثار جراحت روی بدن فک‌ها نباشد، به احتمال زیاد به دلیل مانورهای نظامی کشورها بوده است.
مانور نظامی عامل مرگ فک‌ها بوده؟
اگرچه برخی می‌گویند احتمال دارد مرگ فک‌ها به دلیل بیماری انفولانزا باشد اما کهرم آن را رد می‌کند: «فک‌ها با آنفولانزای پرندگان از بین نرفته‌اند زیرا این بیماری برای پرندگان بوده و روی فک‌ها اثری ندارد.»این فعال محیط زیست میگوید: «برخی از ماهیگیران ترکمن با چماق فک‌ها را می‌کشند زیرا فک‌ها، ماهی خور هستند. بنابراین فک‌ها رقیب انسان‌ها در شکار ماهی هستند.»
اما آنطور که امیر صیاد شیرازی، مدیر مرکز حفاظت از فک خزری در ایران نیز به همشهری گفته: «لاشه‌های رسیده به سواحل ایران هیچ نشانی از ضربه دیدن یا رد تورهای ماهیگیری بر بدن ندارند.» همین موضوع احتمال مرگ فک‌ها به دلیل مانورهای نظامی را بالا می‌‌برد.پیش از این آذربایجان، ایران و روسیه در دریای خزر مانورهای نظامی داشتند. خردادماه سال جاری ایران در پاسخ مانور نظامی آذربایجان در خزر مانور نظامی اجرا کرد.اما این تنها مانور نظامی کشورهای حاشیه خزر نبود. در سال ۲۰۲۰ هم ایران و روسیه مانور نظامی مشترکی داشتند. اما این مانورها روی زندگی جانوران آبزی تاثیر مخربی دارد. برخی از جانوران در برابر امواج حاصل از انفجارها جان می‌دهند.اسماعیل کهرم نیز میگوید: «اگر آثار جراحت روی بدن فک‌ها دیده نشده به احتمال زیاد به دلیل مانورهای نظامی کشورها از بین رفته‌اند. به خصوص اینکه یک مرتبه ۱۴ فک به ساحل آمده است.»
او ادامه می‌دهد: «برخی مواقع در ساحل خزر لاشه فک‌ها را می‌دیدیم اما وقتی بررسی می‌کردیم، آثار چماق ماهیگیران روی بدن فک‌ها مشخص بود.»این فعال محیط زیست با اشاره به وسعت آثار مخرب مانورهای نظامی روی آبزیان می‌پردازد: «اگر یک انفجار نظامی رخ دهد تا چندین کیلومتر ارتعاش امواج آن موجب مرگ آبزیان میشود.»
فک‌ها نماد سلامت دریای خزر
اما اگر فک‌های خزر از بین بروند چه اتفاقی می‌افتد؟ کهرم در این مورد میگوید: «اگر تعداد فک‌های خزر در دریا زیاد باشد، به معنای سالم بودن دریاست. زیاد بودن فک‌ها یعنی غذا برای خوردن دارند. البته که در سال‌های اخیر تعداد آنها کم شده که نشان دهنده این است دریای خزر به دلایل مختلف، محیط سالمی نیست. بنابراین فک‌ها نماد سلامت اکوسیستم دریای خزر هستند.»این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: «وجود فک‌ها برای دریای خزر لازم است، به این دلیل که فک‌ها همانقدر که از دریا برداشت می‌کنند به اکوسیستم دریا کمک می‌کنند.»اما آیا پیش از این مانورهای نظامی موجب تلفات آبزیان و مشخصا فک‌ها شده است؟ مدیر مرکز حفاظت از فوک خزری در ایران به همشهری گفته: «امسال و سال گذشته در داغستان روسیه واقع در شمال غربی دریای خزر دوبار گزارش تلفات سنگین فک‌ها را داشتیم. امسال ۱۷۰لاشه و سال گذشته ۳۰۰ لاشه که بیشتر در سواحل روسیه کشف شدند، گزارش شد. محققین هم نظرشان بر این بود که مانورهای نظامی روسیه در خزر موجب مرگ فک‌ها شده است اما روسیه زیر بار نرفت و گزارش داد که تورهای صید ترال عامل مرگ فک‌های خزری بود.»تنها ایران و روسیه نیستند که در دریای خزر فعالیت دارند اما آنطور که کهرم میگوید ایران نقش خوبی ایفا کرده است: «از بین کشورهای حاشیه خزر نقش ایران بد نبوده است. ایران تشکیلاتی برای حفاظت از فک‌ها در بندر انزلی دارد و همیشه پرچمدار حفاظت از فک‌های خزر بوده است.»او میگوید: «هنوز حدود مالکیت دریای خزر مشخص نیست. قبلا ۵۰ درصد بود ولی اکنون معلوم نیست چند درصد سهم ایران است. با این حال در حفاظت از فک‌ها فعالیت داشته است.»
