آخرین وضعیت بیماران خاص در پی تحریم دارویی آمریکا؛ نفس بیماران به شماره افتاده است

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرهای فوری، از اردیبهشت سال ۹۷ و به دنبال خروج یک جانبه رییس‌جمهوری امریکا از معاهده بین‌المللی برجام و پررنگ شدن تهدیدهای دونالد ترامپ علیه شرکای تجاری ایران، زمزمه‌هایی درباره احتمال اعمال محدودیت‌ها برای واردات دارو و دشواری تامین کالاهای حیاتی حوزه سلامت مطرح شد؛ زمزمه‌هایی که ۴ ماه بعد در نمایشگاه بین‌المللی دارو- پاییز ۹۷- نمود علنی‌تری پیدا کرد و نمایندگان شرکت‌های دارویی اروپایی با تردید درباره ادامه همکاری‌های‌شان با ایران صحبت می‌کردند یا ترجیح می‌دادند در این باره سکوت کنند. بازگشت تحریم‌های اقتصادی امریکا علیه ایران از آبان ۹۷ تکلیف اغلب شرکت‌های تولید‌کننده دارو و مواد اولیه و موثره دارویی اروپایی را برای ادامه همکاری با ایران روشن کرد. اگر تا آن زمان با مکاتبات غیررسمی از ادامه همکاری با سازمان غذا و دارو خودداری کرده بودند از آبان ۹۷ با اعلام آشکار، تمام مراوادات تجاری خود در زمینه فروش دارو را به ایران متوقف کردند. اگرچه وزارت بهداشت از آبان ۹۷ تاکنون با دور زدن تحریم‌ها تلاش کرده، داروی‌های حیاتی که هنوز صنعت داروی داخل قادر به تولید آنها نیست را از کانال‌های فرعی تامین کند یا حتی با واردات مواد موثره یا مواد اولیه از کشورهای ثالث و دستیابی به فرمولاسیون تولید برخی داروهای حیاتی تا حدی نیاز کشور را پاسخگو باشد اما تامین برخی اقلام دارویی طی ۱۴ ماه گذشته واقعا دشوار و در مواردی غیرممکن بوده که شاخص‌ترین این اقلام، پانسمان بیماران پروانه‌ای، داروی بیماران سرطانی، داروی مبتلایان ایدز و داروی بیماران ‌ام‌پی‌اس است که ظرف ماه‌های گذشته، خرید و واردات آنها تقریبا غیرممکن شده است. نامه‌نگاری متولیان سلامت به سران سازمان ملل هم تاکنون بی‌نتیجه بوده و فقط شهریور ماه امسال به دنبال حرف‌های توهین‌آمیز مسوولان خزانه‌داری امریکا مبنی بر «توهم» تحریم دارو آنتونیو گوترش؛ دبیرکل سازمان ملل در گزارش مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران گفت:«نهادهای حقوق بشری ابراز نگرانی کرده‌اند که تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی ایران ممکن است به ‌طور غیرقانونی بر تولید، دسترسی و توزیع داروها، تجهیزات و لوازم پزشکی در ایران تاثیر بگذارد. افزایش چشمگیر قیمت داروها و کاهش سهام موجود همراه با افزایش خطر فساد و موانع توسعه صنعت داروسازی همچنان بر بخش بهداشت و درمان ایران تاثیر خواهد گذاشت که این امر می‌تواند منجر به افزایش مرگ و میر قابل پیشگیری و تاثیر منفی بر بهره‌مند شدن مردم از حق سلامت شود. مقامات ایران می‌گویند که ۹۷ درصد داروها در ایران تولید می‌شود اما به مواد اولیه وارداتی متکی است. علاوه بر اینکه داروهای خارجی به ویژه داروهای تخصصی مورد نیاز برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج همچون سرطان، بیماری‌های قلبی، تالاسمی و‌ ام اس یا بیماری‌های نادر از اوایل سال ۲۰۱۸ در ایران کمیاب شده‌اند و جمهوری اسلامی ایران با کمبود ۸۰ قلم دارو مواجه است و بیمارستان‌ها هم کمبود دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای مصرفی را تجربه می‌کنند.»

این، کل اعتراض مقام ارشد سازمان ملل متحد در واکنش به تحریم‌های تحمیل شده از سوی امریکا بود آن هم در حالی که به گفته عباس کبریایی‌زاده؛ نایب ‌رییس سندیکای صاحبان داروهای انسانی بر اساس ارقام اداره گمرک سوییس، صادرات دارو از سوییس به ایران با کاهش ۳۰ درصدی مواجه شده و از ۲۴۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۷ به ۱۶۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۸ رسیده همچنین صادرات دارو از فرانسه به ایران ۲۵ درصد کاهش یافته و از ۲۱۸ میلیون دلار به ۱۶۴ میلیون دلار در سال ۲۰۱۸ رسیده است.

با وجود این هشدارها حتی گزارشی که گزارشگر حقوق بشر از بحران تامین دارو – به خطر افتادن سلامت ایرانی‌ها بر اثر تحریم‌های امریکا – تهیه و به سازمان ملل ارسال کرد هم هیچ سدی را باز و تسهیل نکرده است جز آنکه روزهای پایانی آذرماه، تعدادی از نمایندگان مجلس امریکا با ارسال نامه‌ای به وزیر خزانه‌داری امریکا از تاثیر تحریم‌ها بر زندگی شهروندان عادی ایران ابراز نگرانی کرده و خواهان تجدیدنظر در تحریم‌های امریکا شدند.

کمبود دارو در ایران به دلیل شدت یافتن تحریم‌های اقتصادی؛ به‌ خصوص برای بیماران خاص و صعب‌العلاج، افشای واقعیت‌ها از شرایط دشوار دسترسی به دارو در ایران برخلاف دروغ‌پردازی‌های دولت امریکا، اشاره به رفتاری که شرکت‌های دارویی خارجی همکار با ایران از ترس مجازات و تنبیه یا اعمال تحریم‌های ثانویه علیه آنها توسط وزارت خزانه‌داری امریکا در پیش گرفته و از فروش هر گونه داروی ساخته شده یا مواد اولیه به ایران خودداری می‌کنند، کمبود جدی دارو و تجهیزات پزشکی در ایران به خطر افتادن تداوم اقدامات درمانی برای بیماران به دلیل کمبود تجهیزات پزشکی و به خطر افتادن جان بیمارانی که ادامه حیاتشان به داروی‌های وارداتی وابسته است از جمله نکاتی بوده که در این نامه مطرح شده و ۱۷ نماینده دموکرات مجلس امریکا با جدیت خواستار بازنگری دولت در شدت تحریم‌های تحمیل شده بر ایران، اصلاح و تعدیل تحریم‌ها بر اساس قوانین بین‌المللی، توقف تاثیرات مخرب تحریم‌ها بر دسترسی به کالاهای بشردوستانه در ایران و افزودن اقلام پزشکی بیشتر به لیست تجهیزات معاف از تحریم شدند.

به دنبال این نامه‌نگاری، دو روز قبل، وزیر بهداشت با ابراز نگرانی از مسدود شدن تمام راه‌ها برای تامین داروی بیماران ‌ام پی اس با تاکید بر اینکه فرزندان ایران در تهیه داروی ام پی اس با کمال بی‌رحمی امریکایی‌ها مواجه شدند، گفت:«این اقدام امریکا در ممانعت از ورود دارو به کشور جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.»

سعید نمکی در توضیح کمیاب شدن داروی بیماران ام پی اس در کشور گفت:«داروی بیماران ام پی اس را یک کمپانی امریکایی و یک کمپانی کره‌ای تحت لیسانس امریکا تولید می‌کنند و ما همه ارز ریالی و دلاری تامین این دارو را تهیه کردیم اما متاسفانه با وجود حرف‌هایی که امریکایی‌ها زدند، تمامی راه‌ها برای تهیه این دارو در کشور ما بسته شده است. ما با دور زدن تحریم‌ها برای همه داروهای اساسی هیچ مشکلی در کشور نداریم ولی در خصوص داروی بیماران MPS همچنان مشکل داریم و فرزندان این ممکلت با کمال بی‌رحمی امریکایی‌ها مواجه شدند. من نامه‌ای هم به دبیرکل سازمان بهداشت جهانی در انتقاد به ممانعت از تهیه داروی‌ ام پی اس در کشور نوشتم و به ‌شدت انتقاد کردم که این اقدام امریکایی‌ها جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.»

همچنین رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت با انتقاد از سکوت سازمان جهانی بهداشت در برابر نامه وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران بابت نگرانی شدید از غیرممکن شدن تامین داروهای بیماران ام پی اس به دلیل تحریم‌های مستقیم از سوی امریکا گفت:«درحال حاضر، آنچه برای ما اخیرا نگرانی مضاعف ایجاد کرده، عدم در اختیار گذاشتن داروهای بیماران مبتلا به ام پی اس برای پیشبرد پروسه درمان است که منجر شده، وضعیت بیماران در شرایط خطرناکی قرار گیرد، بیم آن می‌رود که سلامتی بیماران دچار مشکل شده و حتی از بابت ادامه حیات با خطر مواجه شوند. این در حالی است که حدود یک ماه و نیم قبل، وزیر بهداشت در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت و رییس یونیسف این موارد را هشدار داده و برای تامین داروی این بیماران استمداد کرده بود اما تاکنون هیچ اقدامی از سوی مجامع بین‌المللی صورت نگرفته و در مقابل این رفتار ضد بشری ایالات متحده، سکوت شده است.»

مهدی شادنوش افزود:«برای خرید این داروها حتی ارز مورد نیاز نیز تخصیص پیدا کرده اما شرکت‌های تولیدکننده انحصاری داروهای بیماران ام پی اس مانند شرکت بایومارین امریکا و لزوب‌زیکس کره جنوبی با این بهانه که بانک‌های عامل‌شان نمی‌توانند این مبالغ را به شرکت‌ها منتقل کنند از صادرات این داروها به ایران خودداری کرده و حداقل جان ۳۳۵ نفر بیمار مبتلا به ام پی اس را با خطرات جدی روبه‌رو می‌کنند. البته همکاران ما در سازمان غذا و دارو با تلاش‌های شبانه‌روزی درصدد هستند که با نمایندگان داخلی و خارجی این شرکت‌ها مذاکره کنند تا بتوانند راهی پیدا کنند تا داروی بیماران تامین شود اما این شرکت‌ها به بهانه‌های مختلف از ارایه دارو خودداری می‌کنند.»

از نیمه امسال شرکت‌های دارویی کره جنوبی به صراحت اعلام کردند که به دلیل تحریم‌های امریکا از ادامه همکاری با ایران معذورند و این خداحافظی ساختگی در حالی بود که از دو هفته قبل تابلوی تبلیغ «دوو» خودروی ساخت کره جنوبی در اتوبان‌های تهران نصب شده و پیامی هم خطاب به ایرانی‌ها دارد با این مضمون که:«بودیم و خواهیم ماند.»/اعتماد