اقتصادی
رمزگشایی از تصمیم دولت برای «قیمت دلار»
خبرهای فوری: محمد قلی یوسفی استاد دانشگاه با اشاره به اینکه متاسفانه آزمون و خطاها در خوزه اقتصاد طی دوره های مختلف تکرار شده است، افزود: در حال حاضر ایجاد بازار متشکل ارزی معنا نمی دهد، بازار یعنی مکانی که قیمت بر اساس عرضه و تقاضا قیمت ها تعیین شود.
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرهای فوری، بعد از تشکیل سامانه نیما به منظور داد و ستد ارز به وسیله آن، دولت در جدیدترین اقدام خود قصد راه اندازی بازار متشکل ارزی را دارد، این در حالیست که بسیاری از کارشناسان دست کاری دولت در تعیین نرخ دلار را بسیار مضر می دانند و معتقدند انجام این کار در بلند مدت موجبات به وجود آمدن شوک های قیمتی میشود.
در حالیکه شایعه شده بود دولت قصد دارد، از شنبه ۲۹ تیرماه بازار مشتکل ارزی را با نرخ معین راه اندازی کند، اما بانک مرکزی این امر را تکذیب و اعلام کرد: «هیچ نرخی از پیش برای بازار متشکل ارزی تعیین نشده و قرار است پس از راه‌اندازی این بازار، ارز کشف قیمت شود.»
حال با توجه به وضعیتی که این روزها بر بازار ارز حاکم است، باید دید در نهایت بازار متشکل ارزی که مدت هاست صحبت تشکیل آن می شود، در نهایت چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.
قیمت ارز در بازار آزاد باید تعیین شود
محمد قلی یوسفی کارشناس مسائل اقتصادی بیان اینکه تجربه نشان داده، هیچ مکانیزمی بهتر از بازار نمی تواند قیمت را تعیین کند، اظهار داشت: «بر این اساس، قیمت ارز در بازار آزاد و از طریق عرضه و تقاضا باید مشخص شود، نه اینکه برای آن نرخ گذاری دستوری صورت گیرد.»
وی با تاکید بر اینکه از دهه هفتاد به بعد تمامی دولت ها سعی بر کنترل و تثبیت نرخ ارز داشتند، گفت: «این روند غلطی است که طی شد، اما در مقابل آن دولت ها باید بر اساس عرضه و تقاضا نرخ دلار را تعیین می کردند، اما با توجه به درست کاری قیمت ارز، وضعی که مشاهده می کنید، به وجود آمده است.»
یوسفی افزود: «الان در شرایط عادی قرار نداریم، از یک سو کشور در تحریم است و از سوی دیگر در داخل با مشکلات پیچیده اقتصادی دست و پنجه نرم می کنیم، بنابراین در چنین شرایطی، نمی توان پیش بینی برای نرخ دلار انجام داد و نوسان شدید خواهد بود.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: «همواره دولت‌ها در تعیین نرخ ارز نقش اصلی را ایفا می‌کند و با نرخ گذاری دستوری بازار را مدیریت می کنند، این در حالیست که در زمان حاضر و با توجه به تحریم ها، دولت با کنترل و کاهش نرخ ارز می خواهد نشان دهد که تحریم ها در داخل تاثیرگذار نبوده است.»
وی با اشاره به اینکه دولت تصور می کند با کاهش نرخ دلار، سایر کالاها نیز ارزان خواهد شد، در صورتیکه این امر بسیار بعید است و تاکنون نیز رخ نداده، تصریح کرد: «همین اشتباه را در زمینه افزایش نرخ سود بانکی انجام دادند در اوائل دولت یازدهم، این کار موجب ایجاد رکود شد، بعد از آن نیز سود را کاهش دادند به نیت افزایش سرمایه گذاری، اما این برداشت‌های غلط از متغیرهای اقتصادی مشکلات زیادی را به بار می آورد.»
بازار متشکل ارزی یعنی چه؟
یوسفی با اشاره به اینکه متاسفانه این آزمون و خطاها در دوره های مختلف تکرار شده است، افزود: «حال ایجاد بازار متشکل ارزی نیز معنا نمی دهد، بازار یعنی مکانی که قیمت بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌ها تعیین شود.»
این استاد دانشگاه گفت: «متشکل به چه معنا؟ یعنی دولت مداخله کرده و نرخ تعیین کند، از سویی ما باید تنها یک بازار داشته باشیم و آن هم بازار آزاد است که قیمت ها در مکانیزم عرضه و تقاضا بیرون آید.»
یوسفی ادامه داد: «اینکه دولت چگونه نرخ ارز را تعیین کند، بسته به درآمدهای نفتی متفاوت است، اگردرآمدهای نفتی دولت خوب باشد، دولت با کسری بودجه مواجه نیست و در نتیجه نرخ ارز را دستکاری نمی کند، اما اگر با کسری بودجه روبرو باشد، از نرخ ارز به عنوان یک منبع تامین کسری بودجه استفاده خواهد کرد.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطر نشان ساخت: «الان دلیلی وجود ندارد که دولت با مداخلات خود اوضاع را بدتر کند، شاید عاقلانه ترین کار این است که واقعیت ها را با مردم درمیان بگذارد و بگوید که ما در تحریم هستیم و توانایی تامین ارز خارجی کم است، بنابراین نرخ ارز افزایش پیدا می کند.»
وی با اشاره به اینکه سیاست دولت این است که با کاهش نرخ ارز، قیمت مسکن و سایر کالا ها نیز پائین بیاورد، گفت: «اما در عمل چنین امری رخ نداد، در مقابل آن این رانت برای عده ای ایجاد شد که دلار را به قیمت دولتی بخرند و از این طریق منافع زیادی را به جیب بزنند.»
این کارشناس اقتصادی گفت: «بیش از هزار دلیل وجود دارد که نرخ ارز باید افزایش یابد، اما یک دلیل هم وجود ندارد که دلار باید کاهش قیمت داشته باشد.»
یوسفی بیان کرد: «در چنین شرایطی اصلا منطقی نیست که دولت با مداخله در نرخ ارز و پائین نگه داشتن آن، برای یک عده ای رانت ایجاد کند و در مقابل نیز قیمت‌ها همچنان سیر صعودی داشته باشد.»
وی ادامه داد: «دولت می‌بایست تنها یک نرخ برای دلار در بودجه و به نوعی برای حسابداری فی مابین خود و بانک مرکزی تعیین کند و اجازه دهد، نرخ در بازار آزاد مشخص شود، اما متاسفانه این اشتباه طی سال های گذشته تکرار شده و نتیجه مطلوبی نیز به دنبال نداشته است.»
این استاد دانشگاه افزود: «آنچه که ما الان شاهد آن هستیم تزریق منابع ارزی به بازار است به امید اینکه با کاهش نرخ ارز، قیمت سایر کالاها نیز سیر نزولی به خود بگیرد، اما عملا این کار تاثیر گذار نبوده و این اقدامات کوتاه مدت و مقطعی در بلند هیچگونه تاثیری بر اقتصاد ایران نخواهد داشت.»
یوسفی تاکید کرد: «اینکه تصور کنیم نرخ ارز پائین آمده، چنین چیزی نیست، حتی اگر دولت با دست کاری قیمت دلار را کم کند، این امر موقتی و در کوتاه مدت خواهد بود و به هیچ عنوان دولت نمی تواند جلوی افزایش نرخ ارز را بگیرد.»
وی با تاکید بر اینکه این مداخله دولت در تعیین نرخ ارز و بالا و پائین شدن آن نیز دوباره شوک ایجاد می کند، اظهار داشت: «این امر تنها عده ای را ثروتمند تر و عده زیادی را فقیر تر می کند، به بیان دیگر با تعیین دستوری نرخ دلار، ارز ارزان به عده ای داده می شود و این به هیچ عنوان برای کشور پسندیده نیست و باید جلوی این کار گرفته شود.» /فرارو
