چرا ایرانیان بیمه روانشناسی ندارند؟!

اختصاص بیمه برای دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره مدت های زیادی است که روی دست مانده است. مجلس شورای اسلامی حداقل در دو دوره اخیر پیشنهادات رئیس سازمان نظام روان شناسی در راستای اختصاص بیمه برای خدمات روان شناسی را به تعویق انداخته است. همچنین دولت ها نیز به گفته مسئولین سازمان نظام روان شناسی نسبت به تخصیص بیمه روان شناسی تقریباً بی اعتنا بوده اند.

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، از تاسیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور حدود ۱۷ سال می گذرد. این سازمان طی چند سال اخیر اقدامات خوبی جهت سامان دهی به امور روان شناسی جامعه، فعالیت روان شناسان و مشاوران و نظارت بر فعالیت مراکز روان شناسی و مشاوره انجام داده است. هم اکنون بیش از ۳۴ هزار روان شناس در این سازمان عضویت دارند و به طور قانونی به ارائه خدمات روان شناسی و مشاوره می پردازند.

با تلاش های این سازمان برای اولین بار، تعرفه های خدمات روان شناسی و مشاوره توسط هیئت دولت به تصویب رسید تا مراکز روان شناسی و مشاوره برای ارائه خدمات روان شناسی هزینه اضافی و هنگفت از مراجعان دریافت نکنند.

اما این تمام ماجرا نیست، با وجود این که در اغلب نقاط دنیا و جوامع پیشرفته دریافت خدمات روان شناسی امری رایج است و حتی در خانواده ها، روان شناس به عنوان پزشک خانواده به کار گرفته می شود، در کشورمان و در نگاه قاطبه مردم هزینه های تعریف شده برای دریافت خدمات روان شناسی زیاد است. حال برای این خدمات بیمه ای در نظر گرفته نشده است و این موضوع به نوبه خود اقبال مردم را نسبت به مراجعه به روان شناس و مشاور را کم تر می کند.

طبعاً اختصاص بیمه روان شناسی تنها بر عهده سازمان نظام روان شناسی نبوده و دولت، مجلس شورای اسلامی و بیمه نیز باید به این موضوع اهتمام لازم را داشته باشند. کمااینکه در یک سال اخیر رئیس سازمان نظام روان شناسی بارها از گفت و گو و مذاکره با دولت، رئیس وقت مجلس و برخی اعضای کمیسیون های تخصصی مجلس برای تخصیص بیمه جهت ارائه خدمات روان شناسی و مشاوره سخن به میان آورده است.

در برهه کنونی با شیوع بیماری کرونا و فشارهای سنگین روانی آن بر زندگی مردم و همچنین فشارهای ناشی از مسائل اقتصادی و اجتماعی یکی از مهمترین و فوری ترین نیازهای جامعه بهره مندی از خدمات روان شناسی و مشاوره است. با این حال متولیان امر عزم چندانی برای اختصاص بیمه روان شناسی از خود نشان نداده اند و موضوع بیمه های روان شناسی در پاسکاری میان مجلس، دولت و سازمان نظام روان شناسی گم شده است.

عدم تخصیص بودجه دولتی برای بیمه روان شناسی و مشاوره

پیگیری رکنا در تاریخ ۲۸ دی ماه سال ۹۹ از رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی مبنی بر علت عدم تخصیص بیمه برای ارائه خدمات روان شناسی نشانگر عدم حمایت بودجه ای دولت از خدمات روان شناسی و مشاوره کشور است.

حسینعلی شهریاری در رابطه با وضعیت بیمه های روان شناسی گفت: منابع مالی که از جیب مردم به آن ها پرداخت می شود، حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان است، اما دولت در لایحه بودجه اش در بخش سلامت فقط ۲۱هزار میلیارد تومان پیش بینی کرده بود که آن جا ۷ هزار میلیارد تومان کمتر پیش بینی شده است، بنابراین با وضعیت فعلی و مشکلاتی که در حوزه سلامت وجود دارد، نمی توان انتظار داشت که برای خدمات روان شناسی کشور بیمه تعلق بگیرد.

برای بیمه روان شناسی منتظر سال ۱۴۰۱ باشید

سامه یح نجف آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان نیز در اول اردیبهشت ماه امسال به کمبود بودجه سلامت و ناتوانی در اختصاص بودجه برای بیمه خدمات روان شناسی اشاره کرد و به رکنا گفت: با توجه به اینکه بودجه سال ۱۴۰۰ بسته شده و حمایت از خدمات بیمه ای در روان شناسی نیازمند اعتبار است، برای حمایت بیمه ای از خدمات روان شناسی و مشاوره باید منتظر سال ۱۴۰۱ باشیم تا در آن زمان وزارت بهداشت برایش فکری بکشد.

مذاکره های رئیس سازمان با مجلس دهم و یازدهم برای بیمه روان شناسی

دکتر محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور در ۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ به مناسبت روز روان شناس و مشاوره در نشست خبری این سازمان حضور یافت. حاتمی در این نشست در پاسخ به سوال خبرنگار رکنا در مورد آخرین وضعیت در ماده ۱۰۲ بند ج برنامه ششم، تصویب شده است که مردم باید از خدمات بیمه ای روان شناسی و مشاوره بهره مند شوند. این مصوبه در برنامه ششم توسعه است و درحال اتمام است. از روزی که رئیس سازمان نظام روان شناسی شدم، با آقای لاریجانی گفت و گو کردم و ابراز داشتم که این ماده در بایگانی مانده و کاری صورت نگرفته است، پس از ایشان درخواست کردم تا اگر می خواهند خدمتی به مردم ارائه کنند، بیمه های روان شناسی را برای آن ها اختصاص دهند.

وی در ادامه اظهار داشت: دکتر لاریجانی بعد از درخواست اینجانب برای تخصیص بیمه روان شناسی، از بنده پرسیدند که چه پیگیری هایی کردیم و بنده نیز در پاسخ به ایشان گفتم که اینجانب با بیمه های روان شناسی صحبت کرده ام و آن ها نیز ابراز داشتند که دولت باید سوبسید بدهد، علاوه بر این اینجانب با آقایان جهانگیری و واعظی نیز در این باره گفت و گو کردم و آن ها گفتند که مجلس بایستی یک ردیف بودجه برای این ماده اختصاص دهد تا امکان اقدامی برای این موضوع وجود داشته باشد. بنابراین موضوع را به دکتر لاریجانی بیان کردیم و ایشان دستور دادند که باید کارگروهی در این رابطه شکل بگیرد و این موضوع را پیگیری کردند. گفتنی است، این کارگروه موظف بود تا با دولت و بیمه مذاکره و با مجلس نیز در خصوص تخصیص موارد لازم در بودجه صحبت کند. با این حال بعد از اتمام خدمت دکتر لاریجانی، آقای دکتر قالیباف رئیس مجلس شدند.

حاتمی در مورد اقدامات قالیباف در راستای تخصیص بیمه روان شناسی ادامه داد: دکتر قالیباف دو نامه ای که برای بیمه برایشان فرستادم را به بخش های مربوطه با نظری مثبت پاراف کردند. لازم به ذکر است، سال گذشته در کمیسیون اجتماعی ردیف بودجه ای برای این موضوع پیش بینی کردند، اما به دلیل اینکه اعلام شد بودجه سال جاری، بودجه ای انقباضی است، کار به نتیجه ای نرسید. بهرحال حرف ما این است که می توان در شرایط بحرانی کنونی از صندوق توسعه ملی و یا راه های دیگر اعتباری برای این مسئله اختصاص داد. با این حال چند روز قبل از طرف سازمان برنامه و بودجه با اینجانب تماس گرفته شد و اعلام شد که در خصوص بیمه های پایه روان شناسی جلسه با دکتر نوبخت قرار داده شده است. ما آگاهیم که بعضی از مردم برای دادن ۱۰۰ هزار تومان به متخصص توان کافی ندارند.

طرح جامع سلامت برای بیمه روان شناسی

در یکم خردادماه سال ۱۴۰۰ سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس برای تخصیص بیمه جهت دریافت خدمات روان شناسی و مشاوره از طرح جامع مجلس در این حوزه خبر داد. بابایی کارنامی در این رابطه با تاکید بر این که در شرایط حساس کنونی که سطح آسیب های روانی در جامعه به مرز هشدار رسیده است، حکومت وظیفه دارد که به هر شکل ممکن، بخشی از بودجه عمومی را برای ارتقای سلامت روان جامعه هزینه کند، عنوان کرد: ما معتقدیم دولت و مجلس به هر طریق ممکن باید منابع مالی لازم برای بیمه سلامت روان را فراهم کنند و این مساله در طرح جامع بیمه های اجتماعی دیده شده است و امیدواریم با به نتیجه رسیدن آن طرح، دسترسی به خدمات روانشناسی و روانپزشکی برای عموم مردم تسهیل شود.

وی در درباره پیش بینی خود از این که چه زمانی طرح جامع بیمه های اجتماعی اجرایی می شود، گفت: کمیسیون اجتماعی مجلس شش ماه پیش این طرح را به مرکز پژوهش های مجلس فرستاده است و با توجه به این که طرح جامع بیمه های اجتماعی، ابعاد بسیاری دارد و باید توسط کارشناسان وزارت بهداشت و درمان و وزارت تعاون و رفاه اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد، به نظر می رسد مراحل نهایی تصویب این طرح و اجرایی شدن آن تا روی کار آمدن دولت بعدی طول بکشد.

کم کاری دستگاه اجرایی در ۱۸ سال گذشته برای اختصاص بیمه روان شناسی

صبحی قراملکی، بازرس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور در ۱۹ تیر ۱۴۰۰ در گفت و گو با رکنا توپ را به زمین دولت انداخت و گفت: دستگاه اجرایی در ۱۸ سال گذشته هیچ گاه لایحه ای برای بیمه خدمات روانشناسی تصویب نکرده و هیچ وقت هم در لوایح بودجه سنواتی، دولت بودجه ای را برای سازمان های بیمه گر جهت بیمه کردن خدمات روانشناسی و روان درمانی پیش بینی نکرده است.

صبحی با انتقاد از این بی توجهی دولت های گوناگون نسبت به بیمه خدمات روانشناسی تاکید کرد: بعضا شنیده ایم که برخی مقامات دولتی درخواست داشته اند که این موضوع به صورت یک لایحه در دولت مطرح شود، اما هر زمان که چنین بحثی مطرح شده است، عده ای که هیچ وقت به صورت رسمی به ما اعلام نشده چه کسانی هستند، با بیمه شدن خدمات روانشناسی و روان درمانی مخالفت کرده اند.

او گفت: اگر بگویم کوتاهی و مخالفت با بیمه شدن خدمات روانشناسی از همه جهات در دولت اتفاق می افتد، شاید صحبتی به اغراق بیان نکرده باشم. البته از نظر ما حق مشاوره روانشناسان پایین تر از حق ویزیت بسیاری از پزشکان است، اما بازهم قبول داریم که برای سهولت بیشتر دسترسی مردم به خدمات روانشناسی، حتما این خدمات باید تحت پوشش بیمه قرار گیرد.

با تغییر مجلس و دولت، پیشنهاد سازمان روان شناسی روی زمین ماند

در آخرین پیگیری های رکنا جهت وضعیت اختصاص بیمه برای خدمات روان شناسی و مشاوره، رئیس سازمان نظام روان شناسی گفت: سازمان نظام روان شناسی از آقای اسماعیلی (نایب رئیس کمیسیون اجتماعی) تقاضای برگزاری جلسه ای در اردبیل یا سازمان نظام روان شناسی کرده است تا در رابطه با بیمه های روان شناسی گفت و گو شود.

حاتمی در مورد سابقه پیشنهاد تخصیص بیمه برای خدمات مشاوره و روان شناسی به مجلس گفت: در دوره قبلی مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد بیمه های تکمیلی را به آقای لاریجانی، رئیس مجلس پیشین دادیم که ایشان پیشنهاد مذکور را به معاونت نظارت ارجاع، در آن جا کارگروه ایجاد و معاون حقوقی ما نیز در آن جا حضور یافت، با این حال به دلیل تغییر ریاست مجلس، نمایندگان و همچنین دولت این موضوع به تعویق افتاده است.

رئیس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور در مورد زمان احتمالی اختصاص بیمه برای خدمات روان شناسی و مشاوره افزود: به نظر می رسد تا یک ماه دیگر کارهای عقب افتاده ای که مربوط به دولت و مجلس پیشین بوده است، روال عادی خود را طی می کند و در کنار آن سازمان نظام نیز باید در این راستا پیگیری های لازم را به کار گیرد تا طرح هایی مثل تصویب تعرفه های روان شناسی که چندی پیش توسط هیئت دولت اعلام شد به سرانجام برسد.