تغییر مسیر تورم پس از ۱۳ماه

مرکز آمار ایران نرخ تورم ۱۲‌ماه منتهی به مهر امسال را ۴۵.۴درصد، نرخ تورم نقطه به نقطه را ۳۹.۲درصد و نرخ تورم ماهانه را ۳.۷درصد اعلام کرد. این ارقام نشان می‌دهد که روند افزایشی نرخ تورم ۱۲‌ماهه پس از ۱۳‌ماه تغییر مسیر داده و در یک روند نزولی قرار گرفته است. نرخ تورم نقطه به نقطه هم در مهر امسال نسبت به شهریورماه با ۴.۵درصد کاهش به زیر ۴۰درصد رسیده است. رشد ماهانه نرخ تورم هم هرچند ۲دهم درصد کمتر شده اما همچنان تا زمان رسیدن آن به زیر یک درصد و اطمینان از استمرار روند نزولی نرخ تورم، فاصله زیادی وجود دارد. آیا سیاست‌های دولت سیزدهم می‌تواند نرخ تورم ماهانه را دست‌کم در ماه‌های باقیمانده سال‌جاری به ۷دهم درصد در اردیبهشت امسال برساند؟

به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، نرخ تورم نقطه به نقطه سرانجام پس از ۱۲‌ماه نوسان در کانال بالای ۴۰درصد، سرانجام در مهرماه به ۳۹.۲درصد رسید. این شاخص تورمی حتی در فروردین سال‌جاری به ۴۹.۵درصد هم رسیده بود. نرخ تورم ۱۲‌ماهه هم که با ثبت رکورد ۲۸ساله در شهریورماه امسال، به ۴۵.۸درصد رسیده بود، در مهرماه تغییر جهت داده و به ۴۵.۵درصد کاهش یافته است. به باور کارشناسان، اکنون مقصد بعدی نرخ تورم است که نشان می‌دهد آیا انتظار برای نرخ تورم ۲۰درصدی در ۲سال آینده واقع‌بینانه خواهد بود یا نه؟ ایران هم‌اکنون جزو ۱۰اقتصاد متورم در سطح دنیا به شمار می‌رود. انتظار بر این بوده است که با روی کارآمدن دولت سیزدهم با تیم متفاوت اقتصادی، روند صعودی شاخص تورم به سمت کاهشی‌شدن تغییر کند.

۳پرده از نمایش تورم
در فاصله مهر پارسال تا مهر امسال نرخ تورم ماهانه که سرعت رشد سبد قیمتی کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای ایرانی را نشان می‌دهد به‌گونه‌ای نوسان داشته که نشانگر تشدید انتظارات تورمی بوده است. در مهر سال گذشته مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه را ۷درصد برآورد کرد که یک رکورد به‌حساب می‌آید. پس از آن روند نرخ تورم ماهانه با شیبی ملایم و البته تحت‌تأثیر سیاست‌های جدید پولی روندی کاهشی را تجربه کرد تا جایی که در اردیبهشت سال‌جاری به ۷دهم درصد رسید اما این روند ادامه پیدا نکرد و دوباره سرعت رشد تورم بیشتر شد و در شهریورماه به ۳.۹درصد و در مهرماه امسال به ۳.۷درصد رسید.
پرده دوم نمایش تورم ایران به نرخ تورم نقطه‌ای مربوط می‌شود. این شاخص تا پیش از بهار سال‌۹۷ و خروج آمریکا از برجام ماه‌ها در محدوده تک‌رقمی نوسان داشت اما پس از آن با شیب تندی جهش کرد و از ۱۰.۲درصد در خرداد سال‌۹۷ به کانال ۳۲.۸درصد در مهر همان سال رسید و در خرداد و اردیبهشت سال بعد رکورد ۵۰.۴درصدی را به ثبت رساند؛ البته پس از آن روندی نزولی را تا سطح ۱۹.۸درصد، در فروردین سال‌۹۹ ادامه داد اما این مسیر ادامه پیدا نکرد و در کمتر از ۴‌ماه دوباره نرخ تورم نقطه‌ای به ۳۰.۴درصد، در مرداد همان سال رسید. در مهر سال گذشته بود که رکورد جدیدی در شاخص تورم ماهانه به میزان ۷درصد به ثبت رسید و نرخ تورم نقطه به نقطه هم به کانال ۴۰درصد برگشت تا فروردین امسال که با ایستگاه ۴۹.۵درصد ملاقات کرد.
در پرده سوم این نمایش، اقتصاد ایران شاهد نوسان نرخ تورم سالانه بود، در شهریورماه امسال با ثبت رکورد تورم ۴۵.۸درصدی، این نگرانی قوت گرفت که با ادامه چاپ پول و رشد نقدینگی در نتیجه کسری بودجه دولت، احتمال شکسته‌شدن رکورد جدید نرخ تورم سالانه به میزان بالای ۵۰درصد وجود دارد. اما مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود می‌گوید: نگران نباشید دست‌کم در مهرماه نرخ تورم ۱۲‌ماهه نه‌تنها بالاتر نرفته، بلکه در مسیر کاهش قرار گرفته است.

راضی به این مقدار نباشید
با متوقف‌شدن چاپ پول در بانک مرکزی، به‌گفته وزیر اقتصاد و رئیس سازمان برنامه و بودجه، حالا این فرضیه تقویت شده که احتمال دارد خانوارهای ایرانی در ماه‌های آینده شاهد ادامه حرکت نرخ تورم در مسیر نزولی باشند، اما آنچه نگران‌کننده است، وضعیت شاخص تورم در گروه‌های کالایی به‌ویژه کالاهای خوراکی است. به‌گفته مرکز آمار ایران رشد قیمت گروه کالاهای خوراکی در مهر امسال ۶۱.۵درصد، خوراکی‌های تازه ۷۱درصد و سایر خوراکی‌ها ۵۰.۶درصد بوده است. دلیل اصلی کاهش نرخ تورم را شاید بتوان در شاخص کالاهای بادوام بیشتر مشاهده کرد که در مهرماه نسبت به شهریورماه رشدی ۱.۲درصدی داشته و از سوی دیگر رشد نرخ تورم نقطه به نقطه خدمات ۲۸.۸درصد برآورد شده است.
در مهرماه امسال، نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ۶۱.۳درصد، دخانیات ۳۱.۵درصد، مسکن و حامل‌های انرژی ۲۵درصد، مبلمان و لوازم خانگی ۴۴درصد، بهداشت و درمان ۳۷.۵درصد، حمل‌ونقل ۱۹.۵درصد، ارتباطات ۱.۱درصد، تفریح و فرهنگ ۳۶.۱درصد، آموزش ۲۶.۳درصد، هتل و رستوران ۶۷.۳درصد و سایر کالاها و خدمات هم ۳۶.۸درصد بوده است.

جلوی تورم روستایی را بگیرید
سبقت نرخ تورم در سال‌های اخیر از نرخ تورم نقاط شهری ایران یک واقعیتی است که ضرورت دارد با هدف جلوگیری از مهاجرت روستایی‌ها و گسترش فقر در این مناطق چاره‌اندیشی شود. به‌گفته مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در مناطق روستایی ایران از ۴۷.۸درصد درشهریور به ۴۳.۹درصد رسیده و نرخ تورم ۱۲‌ماهه هم از ۴۹.۷درصد آخرین‌ماه تابستان سال‌جاری به ۴۹.۶درصد در مهرماه رسیده است. با این حال، روند صعودی سرعت رشد تورم ماهانه در مهرماه و رسیدن آن به ۴.۱درصد، این احتمال را تقویت می‌کند که ممکن است نرخ تورم ۵۰درصدی سالانه در مناطق روستایی ایران به نام دولت فعلی ثبت شود. آن‌هم در شرایطی که شکاف بین نرخ تورم نقاط شهری و روستایی عریان‌تر و بیشتر شده به‌گونه‌ای که رشد نرخ تورم ماهانه در نقاط شهری ایران در ‌ماه گذشته نزولی بوده و از ۴درصد شهریور به ۳.۶درصد در مهرماه کاهش یافته و نرخ تورم نقطه به نقطه هم به ۳۸.۴درصد و نرخ تورم ۱۲‌ماهه هم به ۴۴.۷درصد رسیده است. /همشهری