هشدار؛ افزایش افسردگی

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، ۱۴ ماه است که همزمان با شیوع بیماری، مردم انواع مصیبت‌ها و داغ‌ها را دیده‌اند. ترس از ابتلا و مرگ براثر کرونا، گرانی لحظه‌ای، بیکاری به دلیل محدودیت‌ها و بی‌پولی وضعیت میلیون‌ها نفر را با چالش روبه‌رو کرده و در این بین کشور با سونامی بیماری‌های روحی و روانی مواجه است. همزمان با شیوع کرونا، کارشناسان از افزایش مشکلات روحی و روانی در جامعه احساس خطر می‌کردند، کما اینکه پیش از شیوع کرونا نیز مردم ایران وضعیت مساعدی نداشتند و طبق آمار رسمی از هر چهار ایرانی یک نفر دچار اختلال روانی بود. اوایل بهمن سال گذشته بود که یک منبع آگاه در سازمان پزشکی قانونی کشور به یکی از رسانه‌ها گفت که «آمار قربانیان خودکشی در ۸ ماه امسال – ‌ابتدای فروردین تا پایان آبان – نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴.۲ درصد افزایش داشته است.» این آمار در شرایطی بود که براساس گزارش‌های سازمان پزشکی قانونی کشور ثبت شده که سال ۱۳۹۸، تعداد کل قربانیان خودکشی در کشور، ۵۱۴۳ نفر بود. آمار نزاع در سال گذشته نیز هنوز از سوی پزشکی قانونی اعلام نشده، ولی به باور رئیس اورژانس اجتماعی، در سال گذشته آمار درگیری‌های خانوادگی افزایش چشمگیری داشته است. روز گذشته نیز بهزاد وحیدنیا، مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی، با بیان اینکه اضطراب و افسردگی در ۶ ماه اول شیوع کرونا ۹ تا ۱۱ درصد افزایش داشت، گفت: «بررسی‌های سامانه خودارزیابی روانشناختی نشان می‌دهد استرس، اضطراب و افسردگی اکنون ۱۶ درصد افزایش یافته است.» وی از افزایش دو برابری تقاضای مشاوره تلفنی هم خبر داده و با تاکید بر ضرورت افزایش منابع در حوزه سلامت روان گفته است که برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای این حجم از تقاضا نیاز است و لازم است از سوی دولت و با حمایت مجلس منابع کافی برای پشتیبانی از خدمات اجتماعی مردم در نظر گرفته شود.

 تهدید سلامت روانی جامعه

در این میان رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشــاوره کشــور به «آرمـان ملی» می‌گوید: تعرفه‌های خدمات مشاوره و روانشناسی در نظام روانشناسی با توجه به تخصص فرد، تنوع خدمات و زمان متفاوت است. با وجود آنکه سال‌ها بحث بیمه و خدمات مشاوره مطرح است و بیمه بیماری روانی موضوعی جدی است، باید در این زمینه فکر اساسی صورت بگیرد، چون همگی ما تردید نداریم و تقریبا ضرورت آن را درک می‌کنیم که مشکلات روانشناسی، مسائل سلامت روان و مواردی مانند آسیب‌های اجتماعی که در جامعه وجود دارد، گریبان مردم را خواهد گرفت. محمد حاتمی می‌افزاید: اگر در گرفتن خدمات مشاوره، روانشناسی و روانپزشکی فکری نکنیم و افراد به دلیل عدم تمکن مالی نتوانند به موقع برای دریافت خدمات مراجعه کنند، هزینه‌های اقتصادی زیادی به خانواده ها تحمیل می‌شود و قطعا سلامت روانی جامعه تهدید خواهد شد. بنابراین لزوم پوشش بیمه برای خدمات روانپزشکی بیش از پیش مورد نیاز است، چون افراد نیاز دارند که در چند مرحله برای درمان اختلالاتی مانند افسردگی و اضطراب به متخصصان مراجعه کنند که این امر مستلزم پرداخت هزینه‌های بالایی است و معمولا قشر متوسط رو به پایین جامعه قادر به پرداخت آن نیستند. به همین دلیل افراد برای درمان اختلالات روانی خود مراجعه نمی‌کنند و از خیر دریافت خدمات می‌گذرند. بنابراین ضرورت دارد، خدمات روانشناسی بیمه شود. یعنی باید بخشی از خدمات را سازمان های بیمه‌گر یا دولت از طریقی تامین کنند. این در حالی است که در کشورهای دیگر هم پوشش بیمه برای مشکلات روانی وجود دارد و ما هم می‌توانیم از همان تجربه‌ها استفاده کنیم. نزدیک دو سال است که بحث بیمه مداخلات و خدمات درمانی اعتیاد، خدمات مددکاری و روانشناسی مطرح می‌شود، اما هنوز کاری در این زمینه انجام نشده است.

مخالفت با بیمه خدمات سلامت روان

حاتمی با اشاره به اینکه در صندوق‌های تامین اجتماعی لشگری یعنی نیروهای مسلح، حق بیمه مداخلات روانشناختی آمده و سال‌ها در سازمان بهزیستی، سیستمی به نام یارانه مشاوره که آن هم یک نوع خدمات بیمه محدود است، وجود دارد که سازمان‌های بیمه‌گر می توانند از این تجربه‌ها برای بحث بیمه روانشناسی استفاده کنند، افزود: به نظر من اگر دستگاه‌های مربوطه این تجربه‌ها را کنار هم بگذارند، شاید بتوان به شکلی این مساله را ساماندهی کنیم، چون می‌تواند کمک کننده و موثر برای دانش آموزان و دانشجویان باشد. متاسفانه بسیاری از افرادی که دست به خودکشی زده‌اند، نتوانستند هزینه خدمات روانشناختی را از جیب پرداخت کنند.  شاید اگر این مداخلات انجام می‌شد، این اتفاقات نمی‌افتاد. حتی در بحث ارتقای سلامت روان، فرد مریض نیست، اما دلش می‌خواهد که از زندگی لذت بیشتری ببرد، بنابراین باید برای این افراد بیمه پیشگیری و خدمات ارتقای سلامت روان هم لحاظ شود. این در حالی است که برای کشور ما که در خیلی جاها هزینه کرده‌ایم، بد است که تاکنون کاری در این زمینه انجام نداده‌ایم. همچنین در مباحث بیمه پیشگیری خدمات سلامت روان بعضی از دستگاه‌ها و صنوف حرفه‌ای دیدگاهی دارند که اگر خدمات روانشناسی بیمه شود، دیگر مردم به آنها مراجعه نمی کنند، در صورتی که  اگر این خدمات میسر شود، جای کسی گرفته نمی‌شود، چون مردم این حق را دارند و می‌توانند اعمال نظر کنند که از روانشناس یا روانپزشک کمک بگیرند. با وجود این، مخالف برخی دستگاه با بیمه مداخلات در نهایت به ضرر مردم و جامعه است و باید در این تفکر تجدید نظر کرد./آرمان ملی