جلوگیری از دخالت در بورس؛ ماموریت اصلیِ دهقان
به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، حواشی بازار سرمایه در یک ماه گذشته به حدی بالا گرفت که حسن قالیباف‌اصل از سمت خود استعفا داد و پس از آنکه نام‌های متعددی برای کرسی ریاست عنوان شد، در نهایت محمدعلی دهقان دهنوی، معاون وزیر اقتصاد، به‌عنوان رئیس جدید سازمان بورس معرفی شد. خیلی از فعالان بازار بر این باورند او مسیر پر چالشی را طی خواهد کرد و امیدوار هستند تا خیلی از قوانینی که تا کنون عامل نابسامانی وضعیت بازار بوده‌اند اصلاح شوند. از طرفی او باید در مقابل تخلف‌ها بایستد و بتواند صدای سهامداران و فعالان قدیمی‌تر را بشنود. گرچه استعفای دو رئیس در کمتر از یک سال را می‌توان از جنبه‌های مختلفی بررسی کرد اما نکته مهم دیگر دخالت‌های غیرکارشناسی است که به عقیده کارشناسان همین موضوع بلای جان بازار سرمایه است. به هر جهت بازار سهام اکنون با بیش از ۵۰ میلیون سهامدارا نسبت به هر تصمیم و صحبتی واکنش نشان می‌دهد و لازم است مسئولان در این خصوص دقت بیشتری به خرج دهند. در همین خصوص همایون دارابی، کارشناس ارشد بازار سهام، گفت‌وگویی با «آرمان‌ملی» انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
استعفای ریاست قبلی سازمان بورس را از چه منظری می‌توان بررسی کرد و به نظر شما انتظارات سهامداران و فعالان بازار در شرایط فعلی از رئیس جدید چیست؟
ابتدا باید گفت استعفای دو رئیس ظرف ۱۰ ماه نشان می‌دهد که مشکلات و موانعی بسیاری در بازار سهام ما وجود دارد، به‌عنوان مثال، بخش عمده آن به جایگاه رئیس سازمان بورس بازمی‌گردد که در تعامل با سایر مدیران و دستگاه‌ها به اندازه جایگاه رئیس کل بانک مرکزی نیست. متاسفانه سازمان بورس از حمایت‌های قانونی که بتواند جایگاه آن را به گونه‌ای ارتقا دهد که بتواند در برابر ۵۰ میلیون سهامدار پاسخگو باشد و دستگاه‌های اجرایی و قضائی را همراه کند، برخوردار نیست و این جای کار بسیاری دارد و لازم است برای این بخش اقدامات بسیاری به عمل آید. از دیدگاه من، عملکرد آقای قالیباف در طول این مدت خوب بود و او گام‌های بسیاری خوبی برداشت، اما نکته اصلی آن است که در چارچوب نظام اداری تنها بود. یک نمونه آن را می‌توان برخورد او با نماینده بورس کالا در وزارت صمت دانست که نشان می‌دهد اختلاف‌های جدی در این حوزه وجود دارد. در حال حاضر هم امیدواریم رئیس جدید که از جایگاه بالاتری برخودار است و از نهاد دولت به بازار سرمایه آمد بتواند عملکرد خوبی داشته باشد. به هر جهت بانک‌ها و بیمه‌ها از او حرف‌شنوی دارند، همچنین او در مجلس شناخته‌شده‌تر است و امیدواریم بتواند در زمان حضور خود از ظرفیت ارتباطی برای هماهنگ‌سازی دستگاه‌ها استفاده کند و ما شاهد این باشیم که گام‌های موثری برداشته شود. البته باید متذکر شویم آقای قالیباف باتجربه بود و بازار را خوب می‌شناخت، اما به لحاظ جایگاه او در ساختار اداری ما و اینکه چند نفر به حرف گوش دهند یا با وزرا ارتباط موثری شکل گیرد، مقداری با رئیس جدید تفاوت دارد و امیدواریم که این کار به بهترین شکل انجام شود.
یکی از مباحثی که خیلی از فعالان بازار بر آن اتفاق نظر دارند این است که متولی بازار مشخص نیست و هر نهادی با در اختیار داشتن تریبون صحبت‌هایی درباره بازار مطرح می‌کند. آیا می‌توان این اتفاقات را نوعی موج‌سواری سیاسی دانست؟
من فکر نمی‌کنم اینگونه باشد. به واقع بازارسرمایه مجموعه‌ای از منافع اقتصادی حقیقی‌ها و حقوقی‌ها را در برمی‌گیرد و به هیچ عنوان نمی‌توان گفت هرکسی می‌تواند از آن سوء‌استفاده کند. لازم است بگویم، ما چرخه‌های امیدواری و نا امیدی در بازار داریم. به هر جهت با به‌کارگیری یک متغیر خوب همچون کاهش نرخ بهره که اول سال جاری شاهد آن بودیم بازار بالا رفت و این در مورد نرخ دلار نیمایی هم صدق می‌کند، به طوریکه با واقعی شدن قیمت آن صادرکنندگان می‌توانند از آن استفاده کنند. در این میان زمانی که تصمیمات نامناسبی همچون افزایش نرخ بهره اتفاق می‌افتد منجر میشود تا مردم به جای سرمایه‌گذاری در بورس پول خود را روانه بانک کنند. از یک طرف با قیمت‌گذاری دستوری برای محصولات هم دلالان سود می‌کنند. به‌عنوان مثال در صنعت خودرو می‌بینیم که خودروسازهای ما نمی‌توانند پول قطعه‌ساز را پرداخت کنند و با بدهی‌های سنگنن مواجه‌اند، اما دلالان از هر معامله‌ای پول زیادی را به جیب می‌زنند و این منجر میشود تا صنعت دچار از هم گسیختگی شود. ما باید این موارد را در نظر داشته باشیم و به نظر من بورس آیینه و انعکاس‌دهنده شرایط اقتصاد است.
من فکر می‌کنم این اتفاق نمی‌تواند به بازار کمک آنچنانی کند و این ممکن است حقوقی‌ها را محدود کند. به علاوه ما نیاز داریم بازار آزاد داشته باشیم، من معتقدم مشکلات دامنه نوسان و حجم مبنا باید اصلاح شود تا همه بتوانند راحت در بازار فعالیت کنند. امیدواریم که این مساله باعث محدودیت نشود چراکه محدودیت‌های دستوری که منشا منطقی نداشته باشد عاملی است تا در درازمدت افراد بازار را ترک کنند و این می‌تواند در نهایت به ضرر سهامداران تمام شود و بازار سرمایه باید روان‌تر کار کند.
نظر شما درباره دخالت‌های غیرکارشناسانه در بازار سهام چیست؟
صحبت درباره بازار سهام باید سنجیده باشد چراکه هر حرف و سخنی می‌تواند بر روند بورس و شاخص کل تاثیر بگذارد. البته چند روز قبل دیدم معاون رئیس جمهوری تاکید کرد که تصمیمات درباره فولاد باید به گونه‌ای اتخاذ شود که اثر منفی را به بازارسهام تحمیل نکند. این در حالی است که باید مصالح ۵۰ میلیون سهامدار حفظ شود و هرکس که می‌خواهد برنامه‌ای بدهد یا صحبتی کند، باید جوانب آن را مدنظر قرار دهد. به هر جهت امیدواریم که قوانین به درستی اصلاح شود و شرایط به بهترین شکل پیش رود./آرمان ملی
