کالبد شکافی جنجال نان و انسولین

در روزهای اخیر تصاویری در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود و صف طولانی جلوی نانوایی ها در بعضی از شهرستان ها را نشان می دهد. صف طولانی نانوایی ها اگر چه در شهر مشهد دیده نمی شود اما در فضای مجازی شایعاتی را به دنبال داشته است. بعضی شهرستان های استان خراسان شمالی، ارومیه، برخی شهر های آذربایجان غربی و…  جاهایی هستند که صف طولانی  و وقت گیر نان مردم را نگران کرده است.

بعضی کاربران از احتمال گرانی نان در روزهای آینده گفته اند و بعضی از کاربران کم شدن سهمیه آرد نانوایی ها را علت این اتفاق دانسته اند اگرچه مسئولان  به صراحت اعلام کرده اند که  سهمیه نانوایی ها را کم نکرده اند. درباره دلایل این  صف ها پای عوامل مختلفی به میان آمده است . عواملی که طیفی از افزایش نرخ ارز و رونق قاچاق آرد، کمبود نهاده های دامی و… تا عوامل روانی و تاثیر شایعات را شامل می شود .

به طور مشخص هم اکنون سه نرخ برای آرد در بازار وجود دارد نرخ دولتی که به نانوایی های دولتی داده می شود ،نرخ آزاد پز و بازار آزاد یا سیاه .بدیهی است این نرخ بازار آزاد تحت تاثیر افزایش قیمت ارز و همچنین رشد تورم افزایشی بوده است بنابراین برخی نانوایان آزاد پز که قبلا آرد مورد نیاز خود را از این بازار تامین می کردند عملا با توجه به افزایش قیمت ها و ثابت بودن نسبی قیمت نان از تهیه آرد با قیمت های جدید ناتوان شده و عملا از چرخه تولید نان خارج شدند بنابراین بار آن ها به دوش نانوایی های دولتی تحمیل شده است. در این میان افزایش قیمت ارز یک موضوع دیگر را نیز رونق بخشیده و آن هم قاچاق آرد است به عبارتی فاصله قیمت آرد در داخل با آن سوی مرزها فاصله چندین هزار تومانی را نشان می دهد.در این میان نقص های موجود در سیستم توزیع ، ضرورت افزایش نظارت ها از سوی سازمان های مسئول و تعزیرات را دوچندان می کند .

 برخی بررسی ها نیز حاکی از این است که   قیمت آرد از ۱۰ روز پیش به دلیل اعلام خرید تضمینی گندم در بازار آزاد به یک باره افزایش یافت و به بازار شوک وارد شد.به عبارتی قیمت ۴ هزار تومانی خرید تضمینی گندم این پالس را به برخی داد که ممکن است با این قیمت کاشت گندم در سال آینده کاهش داشته باشد بنابراین برخی محتکران شروع به احتکار آرد کردند . بعد از اعلام نرخ خرید تضمینی  آرد که در سامانه به قیمت هر کیسه ۵۰ هزار تومان خریده می‌شد در بازار آزاد هر کیسه به ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان رسیده است. نانوایی ها  کسری آرد خود را از بازار آزاد تامین می‌کنند و از چند روز پیش وقتی آرد سهمیه شان را تمام کردند برای خرید نان آزاد اقدام کردند اما با آرد گران تر از حد انتظار بعضی از واحد های کوچک تر مجبور شدند کرکره خود را پایین بکشند تا دوباره سهمیه آرد به دست شان برسد. این خبر را رئیس اتحادیه نانوایان مشهد دو روز پیش به خبرنگار فارس می گوید و اضافه می کند: سهمیه کفایت پخت را نمی‌کند و چنان چه نانوایان بخواهند آرد را از بازار آزاد تهیه و به قیمت مصوب نان پخت کنند توجیه اقتصادی ندارد. وی با تاکید بر این که ۲۵۰ تن آرد به سهمیه‌ها اضافه شده است، گفت: عمده این سهمیه به واحد‌هایی اختصاص می‌یابد که کمتر از ۲۰۰ کیسه سهمیه دارند. در همین باره به سراغ یک نانوا در مشهد رفتیم. او ماجرای شایعه کمبود آرد را این طور توضیح می دهد: «ماهانه حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیسه آرد دولتی به نانوایی ها می دهند. هر کیسه نان ۵۰ هزارتومان قیمت دارد اما هر کیسه  آرد غیر دولتی در بازار آزاد چند برابر فروخته می شود. بعضی ها آرد های سهمیه ای را در بازار آزاد می فروشند و بعد هم می گویند آرد نداریم.»

شلوغ شدن نانوایی ها انگار سر دراز دارد. ظاهرا در بعضی شهرستان ها کمبود نهاده های دامی باعث شلوغ شدن صف نان شده است. گزارش شیری خبرنگار خراسان از شهرستان بجنورد حاکی از آن است که بعضی دامداران که توان تامین هزینه‌های بالای نهاده ها را ندارند به نان در کنار علوفه برای تغذیه دام های خود روی آورده اند که بخشی از شلوغی صف ها را تشکیل می دهند. معاون اجرایی اتحادیه بجنورد در پاسخ به خبرنگار ما می گوید: « سهمیه آرد نانوایی ها کاهش نیافته اما  گاهی برخی نانوایان برای پاسخ گویی به مشتریان به پخت بیشتر نان طی روز اقدام می کنند که در پایان ماه با کمبود آرد مواجه و ناگزیر به تعطیلی می شوند. اقدام بعضی شهروندان جهت خرید نان برای دام ها، تقاضا برای خرید نان را افزایش داده و صف نانوایی ها را شلوغ کرده است.»

همزمان  با داغ شدن تنور داغ شایعاتی مبنی بر کمبود نان و حتی شایعاتی مبنی بر افزایش قیمت در آینده  باعث شده در روزهای اخیر بعضی شهروندان حتی بیشتر از مقدار نیاز در صف نانوایی ها بایستند. البته در این میان برخی نانوایان هم با توجه به افزایش هزینه ها به صورت خودسرانه به افزایش قیمت اقدام کرده اند که این موضوع بر باورپذیری برخی شایعات افزوده است.

برای واکاوی بیشتر صف های شلوغ نانوایی ها با محمدجواد کرمی،  رئیس اتحادیه نان های فانتزی و عضو شورای آرد و نان کشور به گفت و گو نشستیم. او می گوید:  کمبود آرد شایعه ای بیش نیست. الان هیچ تغییری در سهمیه آرد نداریم و کمبود آرد هم فقط یک دروغ است.

عضو شورای آرد و نان کشور اظهار می کند: «ما دو نوع سهمیه آرد داریم. در سهمیه نوع اول قیمت گندم ۶۶۵ تومان است و در سهمیه نوع ۲ قیمت گندم ۹۰۰ تومان است. الان دولت نانوایی ها را پشتیبانی می کند. ما سامانه ای داریم که برای هر واحد نانوایی در این سامانه سهمیه ای در نظر گرفته شده و آن هایی که مجاز فعالیت می کنند عضو این سامانه هستند و سهمیه آرد مشخصی دارند. هیچ گونه نگرانی درباره تغییر سهمیه آرد برای واحدهای نانوایی نیست. ما هربار رصد می کنیم و مردم با خیال راحت نان شان را خریداری کنند.وی درباره شایعه افزایش قیمت در سال آینده و احتکار آرد توسط برخی نانوایی ها می گوید: «این اصلا امکان ندارد. وقتی سامانه هست و دولت هم گندمش را در این سامانه به کارخانه ها عرضه می کند کارخانه ها فقط زمانی می توانند گندم را بخرند که آرد را به اعضای این سامانه بفروشند .  کسانی در این قضیه شایعه درست می کنند که خودسرانه نانوایی تاسیس کرده اند. در حالی که مجوز ندارند و به خاطر این که سهمیه آرد نمی گیرند شایعه گرانی می اندازند. این ها به صورت قاچاق آرد تهیه می کنند و به نفع شان است که بازار به هم بریزد.  ما دو نوع نانوایی و دو نرخ گندم بیشتر نداریم. کسی نمی تواند بگوید من گندمم را گران تر می خرم و گران تر می فروشم. برای قیمت های خارج از عرف تعزیرات باید برخورد کند و برای بهانه تراشی های آرد های سهمیه ای و… باید ادارات غله اقدام کنند.او می گوید: «دولت از سال ۹۷ اجازه تاسیس نانوایی جدیدی را نمی دهد چون می گوید در کشور صدهزار واحد نانوایی وجود دارد که کل کشور را تامین می کند. تعداد واحد های نانوایی ما بیش از حد نیاز است و بیشترشان کمتر از ظرفیت شان نان تولید می کنند. اگر یک واحد نانوایی می توانسته ۱۵ تا ۲۰ کیسه آرد را به نان تبدیل کند امروز می تواند ۷ تا ۱۰ کیسه را به نان تبدیل کند، پس زیر ظرفیت تولید می کنند. من قاطعانه می گویم حدود ۹۰ درصد نانوایی ها بدون تخلف کارشان را انجام می دهند. از قدیم هم این طور بوده است که نانوایی ها نگاهی اخلاقی به آرد امانت دست شان دارند. البته که مردم از شرایط اقتصادی نگران اند و نان هم جزو خوراکی هایی است که خیلی حساس است  اما باز هم تاکید می کنم که هیچ کمبودی نداریم. خیال مردم راحت باشد.»

جنجال انسولین

۲ محموله بزرگ انسولین قلمی وارد کشور و آماده توزیع شد ۲خط جدید تولید به زودی کمبودهای انسولینی را برطرف خواهد کرد

عبدالهی- «انسولین برای یک دیابتی مثل آب است برای یک ماهی». این یکی از توئیت‌هایی است که روز گذشته منتشر شد و انبوه توئیت‌های کاربران با هشتگ #انسولین_نیست، را بیشتر و تبدیل به موج رسانه‌ای کرد. بااین‌حال هرچند نگرانی‌ها درباره کمبود انسولین طی روزهای اخیر بیشتر شده است، اما آن‌طور که مسئولان وزارت بهداشت و انجمن دیابت ایران اعلام کرده‌اند، وضعیت برای بیماران دیابتی نگران‌کننده نیست.

پیام‌های کاربران در فضای مجازی

طی روزهای اخیر کمبود انسولین‌های وارداتی در کشور باعث بروز مشکلاتی شده و همین موضوع سبب شد تا روز گذشته تعدادی از کاربران، هشتگ #انسولین_نیست را داغ کنند. از جمله توئیت‌های روز گذشته این‌ها بود:
* #انسولین_نیست؟ عوضش دعوای سیاسی داریم.
* اگر خونواده‌های خودتون هم دیابتی بودن، همین جوری بیخیال #انسولین میشدین؟
* برخی مخاطبان روزنامه خراسان هم با ارسال پیام‌هایی برای ما از کمبود انسولین ابراز نگرانی کردند: «سازمان غذا و دارو گفته کمبود انسولین نداریم اما کمبود قلم انسولین داریم. آیا این مصاحبه مشکل انسولین را حل کرد؟»

پاسخ ها با هشتگ #انسولین_هست

اما نکته جالب این‌که، در همین فضای مجازی هم برخی کاربران تلاش کردند از میزان نگرانی‌ها درباره انسولین بکاهند و به بیماران دیابتی آرامش بدهند:
* نگرانی در مورد «#انسولین_نیست» کاملا درسته، اما با وجود ویال‌های انسولین ایرانی به جای قلمی، ان‌شاءا… بیماران مشکلی نخواهند داشت. هنوز در خیلی جاهای دنیا ویال انسولین مصرف می‌شود، پس به بیماران استرس ندهیم.
* #انسولین_هست، انسولین قلمی نیست. بیشتر از بیست‌سال است که پدرم انسولین تولید داخل مصرف می‌کند و هیچ مشکلی برایش پیش نیامده است.

وعده وزارت بهداشت برای حل مشکل

اما مسئولان وزارت بهداشت هم درباره این نگرانی‌ها دو وعده امیدبخش داده‌اند: «پیگیری واردات جدید» و «مدیریت توزیع». دکتر «محمدرضا شانه‌ساز» رئیس سازمان غذا و دارو در این‌باره گفت: «به دلیل تحریم، واردات برخی از داروها از جمله انسولین با مشکلات عدیده مواجه شده است، به بیماران توصیه می‌کنیم با مشورت پزشک خود به جای انسولین قلمی از ویال انسولین رگولار و NPH که هیچ تفاوتی با انسولین قلمی ندارد و به وفور یافت می‌شود، استفاده کنند». البته دکتر شانه‌ساز این را هم گفت که «دو محموله انسولین قلمی از گمرک ترخیص شده است و این هفته توزیع می‌شود، همچنین محموله‌های بعدی طی فواصل زمانی وارد کشور خواهد شد». کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو هم در این خصوص به میزان گفت: «به دلیل مشکلات تحریم برای تبادلات بانکی، ممکن است مانند روزهای اخیر به صورت مقطعی با کمبود برخی اقلام انسولین قلمی مواجه شویم اما به زودی دو محموله وارد کشور می‌شود و کمبود فعلی رفع خواهد شد». جهانپور این را هم گفت که: «حداقل ۲ خط تولید انسولین قلمی در کشور راه اندازی شده‌ و سعی بر این است که در ماه‌های آینده با توسعه این خط‌ها به تدریج نیاز به انسولین قلمی در داخل کشور رفع شود».

توزیع دارو در داروخانه‌های منتخب

همزمان با انتشار این خبر، سازمان غذا و دارو فهرست داروخانه‌های منتخب کشور را برای توزیع انسولین و برخی دیگر از داروهای بیماران خاص، در آدرسifdana.fda.gov.ir/fa/News/17708  منتشر کرد. دکتر شانه‌ساز، مدیریت بهینه توزیع انسولین و دیگر داروهای خاص را دلیل اتخاذ این تصمیم اعلام کرد و گفت که برای جلوگیری از قاچاق احتمالی آن، به زودی توزیع آن بر اساس کد ملی بیماران انجام خواهد شد.

۵۰۰ هزار بیمار نیازمند انسولین

اما رئیس هیئت مدیره انجمن دیابت ایران هم در گفت‌وگو با خراسان توضیحات قابل‌توجهی می‌دهد ومی‌گوید: «حدود ۱۲ درصد جمعیت بالای ۲۰ سال کشور ما به دیابت مبتلا هستند که بیش از ۸ میلیون نفر را شامل می‌شود، البته تقریبا دیابت۵۰ درصد آن‌ها خاموش و تدریجی است، به همین دلیل تعداد بیماران قطعی دیابت در کشور که از بیماری خود مطلع هستند، حدود ۵ میلیون نفر است. از این جمعیت ۵ میلیونی هم، حدود ۵۰۰ هزار نفر نیازمند تزریق انسولین هستند».

اتفاق تلخ به‌خاطر نبود انسولین نداشته‌ایم

نکته مهمی که دکتر «اسدا… رجب» به آن اشاره می‌کند، این است که: «کمبود انسولین در کشور موضوع جدیدی نیست، هم در زمان جنگ این شرایط را تجربه کرده‌ایم و هم در سال‌های اخیر. سال گذشته هم نامه‌ای را از طرف سازمان‌های مردم‌نهاد به سازمان ملل ارسال کردیم و خواستار لغو تحریم‌های دارویی شدیم. بنابراین نمی‌شود بگوییم اتفاق جدیدی رخ داده است». وی تصریح می‌کند: «با وجود این تحریم‌ها و مشکلات، به خاطر نداریم تاکنون به دلیل کمبود انسولین خبری درباره یک اتفاق تلخ برای بیماران دیابتی شنیده باشیم، چراکه همواره نیاز آن‌ها تامین شده و تنها در برخی دوره‌ها، شیوه دریافت انسولین و تزریق آن تغییر کرده است». دکتر رجب می‌افزاید: «انسولین یک ماده حیاتی برای بیماران دیابتی است و خوشبختانه امروز با توجه به تولیدات داخلی انسولین، کمبودی در این خصوص نداریم که بگوییم جان بیماران را تهدید می‌کند، باید همه این واقعیت را بدانند و بیماران را دچار استرس نکنند»./خراسان